Мала Црцорија

Мала Црцорија
Поглед на селото Мала Црцорија
Мала Црцорија Местоположба на Мала Црцорија во Македонија Мала Црцорија на карта
Координати 42°17′29″N 22°21′3″E / 42.29139°N 22.35083°E / 42.29139; 22.35083
Регион	Североисточен
Општина	Крива Паланка
Област	Славиште
Население	33 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1334
Повик. бр.	031
Шифра на КО	15030
Надм. вис.	1.009 м
Мала Црцорија на општинската карта Атарот на Мала Црцорија во рамките на општината
Мала Црцорија на Ризницата

Мала Црцорија — село во областа Славиште, во Општина Крива Паланка, во околината на градот Крива Паланка.

Селото се наоѓа во областа Славиште, во источниот дел на територијата на Општина Крива Паланка, чиј атар се допира со државната гранична линија со Бугарија.^[2] Селото е планинско и раштркано, чии маала се наоѓаат на надморска височина над 1.000 метри. Од градот Крива Паланка е оддалечено 12 километри.^[2]

Мала Црцорија е сместена во долина во близина на македонско-бугарската граница, во непосредна близина на соседното село Голема Црцорија. Други околни села се Добровница на југозапад и Жеравина на североисток (Босилеградско, Бугарија).^[3]

Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Ширина, Вели Врв, Градиште (кај маалото Бошковци), Драгосарје, Бочевци, Преслап, Црцорковци, Китка, Голем Врв, Честак и други.^[3]

Селото има разбиен тип. Се разликуваат вкупно 8 маала. Во секое маало живеат членови на истоимените родови.^[3]

Селото Мала Црцорија се наоѓа северно од градот Крива Паланка. На исток се граничи со селото Трново, на југ со селата Киселица и Добровница, на запад со селото Голема Црцорија и на север со Општина Ќустендил, Бугарија.

Во атарот на селото постојат старини на повеќе месности. Биле пронајдени големи земјени ќупови.^[3]

Постои верување дека селата Мала и Голема Црцорија биле основани од два браќа. Постариот се населил во Голема Црцорија, додека помалиот отишол во Мала Црцорија. Браќата, Мал и Голем Црцорко, се доселили негде од Србија. Во турско време, атарот на Голема Црцорија го држеле самите селани, додека атарот на Мала Црцорија бил чифлик.^[3]

Мала и Голема Црцорија во основа имаат ист број на домаќинства. Меѓутоа, Мала Црцорија го добила своето име поради тоа што нејзе ја основал помалиот брат. Поради тоа што земјата во Мала Црцорија е порамна и пониска, во турско време селото било чифлик.^[3]

Во XIX век, Мала Црцорија било село во Кривопаланечка каза на Отоманското Царство.

Атарот зафаќа простор од 12,1 км². На него преовладува обработливото земјиште на површина од 518 хектари, на пасиштата отпаѓаат 358 хектари, а на шумите 276 хектари.^[2]

Селото, во основа, има полјоделско-сточарска функција.^[2]

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Мала Црцорија имало 350 жители, сите Македонци.^[4] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, во 1905 година во Мала Црцорија имало 520 жители, под врховенството на Бугарската егзархија.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 550 Македонци.^[6]

Поради иселувањето на населението, селото преминало од средно во мало село. Тоа, во 1961 година броело 418 жители, додека во 1994 година 149 жители, македонско население.^[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Мала Црцорија живееле 112 жители, сите Македонци.^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 33 жители, од кои 31 Македонец и 2 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Мала Црцорија е македонско православно село, родовите во селото се доселенички. Основачот на селото, Мал Црцорко, потекнува некаде од Србија. Родови во селото има колку маала и тоа се:^[3]

• Бошковци (14 к.), Белавинци (9 к.), Чифлижани (9 к.), Пикљанци (8 к.), Јанковци (6 к.), Радевци (3 к.), Малечканци (3 к.) и Мутевци (3 к.).

Според истражувањата пак на Бранислав Русиќ во 1953 година, родови во селото се:^[13]

• Староседелци: Боќевци (2 к.), Радевци (4 к.) и Шипкарци (2 к.).
• Доселеници: Буљубаши (2 к.), доселени се однекаде; Мутевица (2 к.), доселени се од околината на Врање во Србија; Белавинци (17 к.), доселени се околу 1785 година од селото Враца западно од Ќустендил во Бугарија; Пикљанци (4 к.) и Ровелците (5 к.), доселени се од некое место во Албанија. Најпрво во Мождивњак, па во Мала Црцорија; Јанковци (17 к.), доселени се околу 1825 година од Церовица кај Ќустендил во Бугарија; Аризановци (3 к.) и Спасевци (3 к.), доселени се од споменатото село Враца кај Ќустендил; Ицковци (2 к.), доселени се од околината на Врање во Србија; Бошковци (14 к.), доселени се околу 1843 година од селото Сланошница близу Ќустендил во Бугарија; Цековци (3 к.), доселени се од селото Црвен Дол, северно од Ѓуешево во Бугарија и Атанасовци (2 к.), доселени се во 1833 година од селото Добровница, таму припаѓале на родот Србиновци.

Селото влегува во рамките на Општина Крива Паланка, која била една од малкуте општини, кои не биле променети по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Крива Паланка.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Добровница, во која покрај селото Мала Црцорија, се наоѓале и селата Голема Црцорија, Добровница, Луке, Крстов Дол и Подржи Коњ. Општината Добровница постоела и во периодот 1950-1952, кога влегувале селата Голема Црцорија, Добровница, Крстов Дол и Мала Црцорија.

Во селото постои избирачкото место бр. 0977 според Државната изборна комисија, кое е сместено во приватен објект.^[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 68 гласачи.^[15]

Археолошки наоѓалишта^[16]

• Градиште — градиште од доцната антика;
• Опаљушка — средновековна некропола;
• Селиште — населба и некропола од доцната антика; и
• Црквиште — населба од доцната антика.

• Велигден — селска слава
• Илинден — селска слава

Родени во Мала Црцорија

• Дончо Црцоријски — револуционер, србоман

Од селото имало големо иселување помеѓу двете светски војни, а продолжило и по Втората светска војна.^[3]

• Славиште
• Општина Крива Паланка
• Крива Паланка

• Мала Црцорија на Ризницата ^?

п р у Населени места во Општина Крива Паланка Б’с Баштево Борово Варовиште Габар Голема Црцорија Градец Длабочица Добровница Дренак Дрење Дурачка Река Жидилово Киселица Конопница Костур Кошари Крива Паланка Кркља Крстов Дол Лозаново Луке Мала Црцорија Мартиница Метежево Мождивњак Нерав Огут Осиче Подржи Коњ Станци Т’лминци Трново Узем Историски Калин Камен