Оризари (Кумановско)

Оризари
Оризари Местоположба на Оризари во Македонија Оризари на карта
Координати 42°09′40″N 21°37′06″E / 42.16111°N 21.61833°E / 42.16111; 21.61833
Регион	Североисточен
Општина	Липково
Област	Жеглигово
Население	1.692 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1307
Повик. бр.	031
Шифра на КО	17073
Надм. вис.	400 м
Оризари на општинската карта Атарот на Оризари во рамките на општината
Оризари на Ризницата

Оризари — село во Општина Липково, Кумановско.

Селото се наоѓа во областа Жеглигово, во средишниот дел на општината. Теренот е рамничарски, со надморска височина од 400 м. Атарот зафаќа површина од 4,9 км².^[2] Низ Оризари минува патот Липково-Куманово (Р2133). Најблиските населени места се Слупчане на североисток, Липково на југозапад и Опае на исток.

Целото село и патот ги пресекува потокот Голем Дол, кој тече кон југоисток и завршува како притока на Липковска Река во месноста Оризиште.

Подрачјето на Оризари е населено уште од римско време, за што сведочи некрополата Беловина околу селото.^[3]

Во 1861 г. Јохан фон Хан на етничката карта на долината на Јужна Морава го обележал Оризар како македонско село.^[4] По извесно време овде се доселиле голем број Албанци, а македонското население драстично опаднало. На крајот од XIX век Оризари станало мешано македонско-албанско село во Кумановската каза на Отоманското Царство. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г. Оризари имало 24 Македонци христијани и 180 Арнаути муслимани.^[5][6]

На почетокот на XX век по податоци на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Оризари имало и 60 христијани — Роми.^[7]

Во селото работат поголем број продавници, угостителски објекти и сл. Стопанството има полјоделски карактер. Според податок од 1998 г. Оризари имало 245 ха обработливо земјиште и 224 ха пасишта^[2]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 500 Албанци и 50 Роми.^[8]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 2.094 жители, од кои 3 Македонци, 2.064 Албанци и 27 останати.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 1.692 жители, од кои 1.666 Албанци и 26 лица без податоци.^[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[14]

• Оризарска џамија
• Детска градинка

Децата од Оризари го посетуваат недалечното основно училиште „Фаик Коница“ кое е на подеднакво растојание од Оризари и Слупчане, а најблиско средно училиште е „Исмет Јашари“ во Липково.

Археолошки наоѓалишта

• Беловина — некропола од римско време

• Исмет Јашари, наречен „Командант Куманова“ (1967-1998) — командант на УЧК, загинат во борбите со српската војска на Косово. По него се именувани разни нешта во липковскиот крај.
• Хајдар Јашари (1909–1991) — духовно лице

• Оризари (Кумановско) на Ризницата

п р у Населени места во Општина Липково Алашевце Белановце Ваксинце Виштица Глажња Гошинце Злокуќане Извор Липково Лојане Матејче Никуштак Опае Оризари Отља Ропалце Руница Слупчане Стрима Раселени Думановце Р’нковце Стража Нови Лукаре Селото Лукаре било прогласено за самостојно село во 2014 година согласно Закон, но не било вклучено во Пописот од 2021 година