Кабарда-Балкар Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте, КБР МДН (кабард.-чирк. Къэбэрдей-Балъкъэрым ис муслъымэнхэм я дин Iуэхущӏапӏэ; карач.-балк. Къабарты-Малкъарны муслиманаларыны дин идарасы, рус. Централизованная религиозная организация Духовное управление мусульман Кабардино-Балкарской Республики, ДУМ КБР) – Кабарда-Балкар Республикасы мөселманнарының бәйсез төбәк оешмасы. Диния нәзарәте Нальчик җәмигъ мәчете комлексында урнашкан. Төньяк Кавказ мөселманнарының координация үзәге составына керә (1999).
Тарих
- 1989 елның 29 ноябре – республика мөселманнары Диния нәзарәте оешу турында игълан ителә.
- 1990 елның 30 августы – Нальчикта КБР мөселманнарының беренче корылтае була, анда устав кабул ителә һәм Диния нәзарәте рәисе сайлана.
- 1991 елның 9 октябре – Диния нәзарәте Уставы КБР Юстиция министрлыгында теркәлү үтә (N 91) [1]
- 1992 елның 2 феврале – КБР мөселманнарының II съезды.
- 1994 елның апреле – КБР Диния нәзарәте Россия мөселманнарының Диния нәзарәте Югары координацион үзәге составына керә.
- 1996 ел – Ислам институты ачыла, директор итеп Шәрәфетдин Чочаев, урынбасары итеп Әнәс Пшихачев билгеләнә.
- 1998 елның марты – КБР МДН III съезды.
- 1999 ел – КБР Диния нәзарәте Төньяк Кавказ мөселманнарының Координация үзәгенә керә.
- 2004 ел – КБР МДН IV съезды.
- 2006 елның октябре – КБР Диния нәзарәте Кавказ мөселманнарының Югары Советын (ВСМК) төзүдә катнаша.
- 2007 ел — Ислам институты Әбү Хәнифә исемендәге Төньяк Кавказ университеты итеп үзгәртелә.
- 2009 елның 25 марты – КБР МДН V съезды [2][3].
- 2011 елның 15 марты – КБР мөселманнарының VI корылтае [4][5].
- 2016 елның 14 марты – КБР МДН VII съезды [6][7].
Эшчәнлек
Устав
Оешма уставында күрсәтелгән: КБР МДН
- «...Исламны бергәләп тоту һәм тарату максатыннан, ирекле нигездә оештырылган үзәкләштерелгән дини оешма булып тора. Аның составына КБР торак пунктларында дини мөселман төркемнәре һәм җирле дини оешмалар керә»
- «...үз эшчәнлеген РФ Конституциясе, КБР Конституциясе, шулай ук «Вөҗдан иреге һәм дини берләшмәләр турында» Федераль закон, РФнең башка норматив актлары нигезендә гамәлгә ашыра».
- «...үз дини эшчәнлегендә КБР мөселманнары Диния нәзарәте Коръәнгә һәм Пәйгамбәр сөннәтенә, 4 изге Хәлифнең әйткән сүзләренә, дүрт мәзһәбнең юриспруденциясенә, шулай ук КБР мөселманнарының Диния нәзарәте карарлары һәм КБР мөселманнары съездлары карарларына таяна».
- «.. дәүләт хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары, башка дәүләт учреждениеләре функцияләрен үти алмый, сәяси партияләр һәм иҗтимагый берләшмәләр эшчәнлегендә катнашмый.» [8]
Уку йортлары
КБР Диния нәзарәте каршында югары уку йорты — Имам Әбү Хәнифә исемендәге Төньяк Кавказ ислам университеты эшли [9], шулай ук аның төрле филиаллары һәм җирле мәдрәсәләр бар.
Басма орган
ККР Диния нәзарәте каршында ай саен «Свет Ислама» (Ислам нуры) газетасы чыгарыла.
Рәисләр
- 1990-1992 елларда – Шәрәфетдин Чочаев [1]
- 1992-2002 елларда – Шәфыйк Пшихачев [10]
- 2002-2010 елларда – Әнәс Пшихачев
- 2010 елның 20 декабреннән – Хәзрәтали Дзасежев [11]
Сылтамалар
Моны да карагыз
Искәрмәләр