Інтэрвенцыя ЗША і іх саюзнікаў у Сірыі
Інтэрвенцыя ў Сірыі — ваеннае ўмяшанне ЗША і шэрагу іншых заходніх і блізкаўсходніх дзяржаў у грамадзянскую вайну ў Сірыі з афіцыйна заяўленай мэтай барацьбы супраць тэрарыстычнай арганізацыі «Ісламская дзяржава», а таксама звязанай з «Аль-Каідай» групоўкай «Фронт аль-Нусра». Пачалася 22 верасня 2014 года з нанясення авіяўдараў па аб’ектах на сірыйскай тэрыторыі ў рамках ваеннай аперацыі супраць «Ісламскай дзяржавы». Каардынацыю авіяўдараў ажыццяўляла Цэнтральнае камандаванне Узброеных сіл ЗША. Акрамя нанясення авіяўдараў па тэрарыстах, амерыканцы дапамаглі курдам на поўначы Сірыі стварыць баяздольныя войскі, якія правялі наступленне на тэрыторыі, падкантрольныя ІДІЛ, і атрымалі над ісламістамі перамогу. Амерыканскае камандаванне таксама не хавала, што адна з мэтаў прысутнасці амерыканскіх войскаў у Сірыі — процівага іранскаму ўплыву, «Хезбале», праіранскім шыіцкім групоўкам, якія падтрымліваюць урад Асада[13]. Група з 60 краін, якая дзейнічае пад кіраўніцтвам ЗША, аформілася як міжнародная кааліцыя (англ.: Global Coalition to Counter the Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL)) на сустрэчы ў Брусэлі 3 снежня 2014 года[14]. Аперацыі, якія ажыццяўляюцца гэтай групай у Сірыі, праводзяцца без згоды законнага міжнародна прызнанага ўрада Сірыі, які неаднаразова патрабаваў «неадкладна распусціць незаконную міжнародную кааліцыю», створаную без дазволу ўрада САР і па-за рамкамі ААН[15]. Урад Сірыі неаднаразова звяртаўся ў Савет Бяспекі ААН з заклікам прыцягнуць да адказнасці ЗША, якія ўзначальваюць кааліцыю, «якая здзяйсняе наўмысныя злачынствы супраць мірнага насельніцтва, разбурае бальніцы, школы, масты і плаціны, што стала дадаткам да злачынстваў тэрарыстычных арганізацый»[16][17][18][19]. За першыя 13 месяцаў аперацыі ў выніку авіяўдараў, па даных ЗША, былі забітыя каля 3700 тэрарыстаў, у тым ліку 3276 баевікоў ІД і 374 члены «Аль-Каіды». З кастрычніка 2015 года, пасля ўступлення Расіі ў вайну з ІД у Сірыі, масавыя авіярэйды міжнароднай кааліцыі змяніліся адзінкавымі палётамі. Акрамя ваенных цэляў, удары таксама наносіліся па аб’ектах нафтавай прамысловасці, электрастанцыях і ваенных базах, якія надалей маглі выкарыстоўваць наступаючыя сірыйскія ўрадавыя войскі[20]. У выніку ўдараў міжнароднай кааліцыі, паводле заявы аб’яднанай аператыўнай групы, у Сірыі і Іраку за перыяд са жніўня 2014 года загінулі 1144 мірныя жыхары. Са жніўня 2014 па лістапад 2017 кааліцыя правяла ў Сірыі і Іраку 28 562 авіяналётаў. Паводле сірыйскай праваабарончай арганізацыі SNHR, з пачатку аперацыі кааліцыі на чале з ЗША ў Сірыі былі забітыя 2286 мірных жыхароў, сярод якіх 674 дзіцяці і 504 жанчыны[12]. 17 верасня 2016 года авіяцыя міжнароднай кааліцыі нанесла ўдар па пазіцыях сірыйскіх урадавых сілаў у раёне горада Дэйр-эз-Зор, забіўшы 62 вайскоўцаў і параніўшы больш за сто чалавек, пасля чаго ІД адразу ж атакавала пазіцыі ўрадавых войскаў. Сірыйскія ўлады расцанілі авіяналёт як «небяспечную і непрыкрытую агрэсію»[20]. 7 красавіка 2017 года амерыканскія ВМС нанеслі ўдар крылатымі ракетамі «Тамагаўк» па базе сірыйскіх ВПС Эш-Шайрат у правінцыі Хомс у адплату за хімічную атаку у горадзе Хан-Шэйхун[20]. Кульмінацыяй удзелу авіяцыі кааліцыі ў сірыйскай кампаніі сталі баі за Раку (сталіцу «Ісламскай дзяржавы» ў Сірыі) у 2017 годзе. Толькі ў лютым 2017 года ў горадзе і яго наваколлях было нанесена больш за 300 авіяўдараў. Па даных ААН, у выніку Рака была на 80 % разбурана[20]. 14 красавіка 2018 года ЗША, Вялікабрытанія і Францыя нанеслі серыю ўдараў па аб’ектах у Сірыі, звязаных з хімічнай зброяй, пасля таго, як сірыйскія войскі былі абвінавачаныя ў выкарыстанні хімічнай зброі ў горадзе Дума. Сірыя і Расія прадставілі «доказы» таго, што інцыдэнт з хімічнай зброяй быў інсцэніраваны, каб справакаваць кааліцыю на ўдар па Сірыі[20]. 19 снежня 2018 года ў ЗША было абвешчана пра пачатак вываду амерыканскіх войскаў з Сірыі — па словах прэзідэнта Трампа, у сувязі з выкананнем асноўнай задачы — знішчэння тэрарыстычнай групоўкі «Ісламская дзяржава». У той жа час, па словах прэс-сакратара адміністрацыі ЗША Сары Сандэрс, ЗША і іх саюзнікі працягнуць сумесную працу з мэтай «пазбавіць радыкальных ісламскіх тэрарыстаў тэрыторыі, фінансавання, падтрымкі і любых спосабаў пранікнення праз межы»[21]. На момант гэтай заявы на тэрыторыі Сірыі знаходзілася, па розных звестках, ад 2 да 2,2 тыс. вайскоўцаў арміі ЗША. Па даных СМІ, у Сірыі за 2015—2018 гг. былі створаны 12 амерыканскіх ваенных баз і два аванпасты: чатыры ваенныя аб’екты ў правінцыі Хасеке, шэсць — у правінцыі Алепа, адзін — у Дэйр-эз-Зоры, два — у Рацы, а таксама база Гэт-Танф на поўдні правінцыі Хомс[22]. 22 лютага 2019 года афіцыйны прадстаўнік Белага дома Сара Сандэрс паведаміла, што пасля вываду амерыканскіх войскаў з Сірыі там застанецца невялікі «міратворчы кантынгент» колькасцю каля 200 чалавек[23]. Аднак скарачэння кантынгенту не было. Пачатак турэцкай аперацыі «Крыніца міру» прывёў да паспяховага вываду амерыкана-французскага кантынгенту з Сірыі. Тым не менш, прэс-служба Пентагона заявіла аб тым, што Міністэрства абароны ЗША накіроўвае дадатковыя сілы і сродкі на паўночны ўсход Сірыі для абароны нафтавых радовішчаў ад баевікоў тэрарыстычнай групоўкі «Ісламская дзяржава» або «іншых суб’ектаў-дэстабілізатараў» сумесна з «Сірыйскімі дэмакратычнымі сіламі», таксама: «Адным з самых значных дасягненняў ЗША і нашых партнёраў у барацьбе з ІДІЛ стала атрыманне кантролю над нафтавымі радовішчамі ва Усходняй Сірыі — найважнайшай крыніцай даходаў ІД». Раней Дональд Трамп заявіў, што ўлады ЗША не дазволяць баевікам аднавіць кантроль над нафтавымі радовішчамі на паўночным усходзе Сірыі і маюць намер пакінуць іх пад сваім кантролем, потым вырашыць, што з імі рабіць[24]. Па звестках газеты The Wall Street Journal, гаворка ідзе аб захаванні на паўночным усходзе Сірыі ваеннага кантынгенту ЗША колькасцю 500 чалавек, а таксама аб адпраўцы туды некалькіх дзясяткаў танкаў і іншай тэхнікі[25]. Гл. таксамаЗноскі
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
,_Flag_of_Syria_(1980%E2%80%932024).svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Portal di Ensiklopedia Dunia
