Баі за Ідліб (2012—2020)

Баі за Ідліб
Асноўны канфлікт: грамадзянская вайна ў Сірыі
Дата	з 2012 па сакавік 2020 года
Месца	Ідліб, Сірыя
Вынік	усталяваны рэжым спынення агню
Праціўнікі
Сірыя: Узброеныя сілы Сірыі Нацыянальныя сілы абароны Хезбала Сілы народнай мабілізацыі Ліва аль-Кудс Фаціміюн  Іран (з 2013)  Расія (з 2015)  ЗША (з 2014) Сірыйская апазіцыя: Сірыйская свабодная армія Сірыйская нацыянальная армія Ахрар аш-Шам[1] Фронт аль-Нусра (да 2016) Хаят Тахрыр аш-Шам (з 2017) Брыгада пакутнікаў Ідліба[2] ПВК «Malhama Tactical»[3]  Турцыя (з 2020)

Баі за Ідліб — ваенныя дзеянні за буйны горад Ідліб (звыш 100 тыс. насельніцтва), размешчаны на паўночным захадзе Сірыі, а пазней — за кантроль над аднайменнай правінцыяй падчас грамадзянскай вайны ў краіне з 2011 года па цяперашні час, паміж узброенымі сіламі Сірыі і сіламі апазіцыі.

Горад з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам аднайменнай правінцыі і мае стратэгічнае значэнне, бо размешчаны паблізу мяжы з Турцыяй, адкуль баевікі атрымліваюць падмацавання і ўзбраенне (гл. Удзел замежных краін у грамадзянскай вайне ў Сірыі#Турцыя)

У 2011 годзе, услед за падзеямі ў Дэр’а, правінцыю Ідліб ахапілі хваляванні і антыўрадавыя выступы. Узброеныя напады на прадстаўнікоў улады пачаліся тут яшчэ ў красавіку. Так, 6 чэрвеня сірыйскія сілавікі ў горадзе Джыср-эш-Шугур на ўсходзе правінцыі Ідліб страцілі, у тым ліку падчас нападу на штаб-кватэры гарадской паліцыі і спецслужбаў, па афіцыйных даных, забітымі 120 чалавек.

З пачаткам грамадзянскай вайны горад быў заняты паўстанцамі. Яны кантралявалі яго некалькі месяцаў, калі ў іх атрымлівалася супрацьстаяць нападам з боку ўрадавых сілаў.

З 10 па 13 сакавіка 2012 года ўзброенымі сіламі Сірыі была праведзена ваенная аперацыя з мэтай ачысткі горада ад сіл апазіцыі. За тыдзень да гэтага адбылося нарошчванне ваеннай сілы і пачалася падрыхтоўка да штурму (так, 9 мая калона з 42 танкаў і 131 транспарту з ваеннымі накіраваліся ў бок Ідліба). Населены пункт абаранялі 1000-1300 паўстанцаў, мелася 2 танкі^[4]. 13 сакавіка пасля зацятых баёў урадавыя войскі занялі горад^[5].

Урадавыя войскі страцілі 7 салдат забітымі, 6 танкаў выведзены са строю^[6]. Абаронцы страцілі 36^[6][7]-52 забітымі, 130 палоннымі^[8][9].

У ліпені таго ж года паведамлялася, што большая частка правінцыі Ідліб зноў апынулася пад кантролем паўстанцаў^[10].

У сакавіку 2015 года ў Ідлібе пачаліся баявыя дзеянні паміж урадавай арміяй і атрадамі тэрарыстычных груп розных ісламісцкіх арганізацый, аб’яднаных у т.зв. «Армію Заваёвы»^[11][12][13].

На наступны дзень баевікам удалося адбіць чатыры кантрольна-прапускныя пункты, якія яны страцілі напярэдадні. Увесь дзень баі ішлі ля ўезду ва ўсходнюю частку горада. Увечары, па паведамленнях уладаў, у Ідліб прыбыла 11-я бранятанкавая дывізія і правяла контратаку ў прамысловым раёне горада. Пры спробе напасці на блок-пост сірыйскай арміі быў ліквідаваны адзін з верхаводаў групоўкі «Ахрар аш-Шам» — Абу Джаміль Юсуф Кутуб. У гэты ж дзень загінуў і палявы камандзір мясцовага праўрадавага падраздзялення «Хезбала» — Аль Хадж Вала^[14].

Да канца другога дня баёў ісламістам удалося захапіць 17 кантрольна-прапускных пунктаў і армейскіх блокпастоў^[15].

Пасля пяці дзён баёў камандаванне сірыйскай арміі прыняло рашэнне адступіць з горада. Такім чынам, Ідліб з насельніцтвам у 100 тысяч чалавек стаў другім горадам, пасля Ракі, які цалкам перайшоў пад кантроль джыхадзістаў^[16].

Падчас адступлення ўрадавых войскаў былі пакараны смерцю 15 зняволеных, якія знаходзіліся ў мясцовым аддзяленні разведкі^[17][18]. Па паведамленнях апазіцыі, 36 салдат урадавай арміі былі пакараны смерцю за перадачу паўстанцам разведданых для наступлення.

У маі ісламісты кантралявалі ўжо ўсю тэрыторыю правінцыі^[19].

20 снежня 2015 цэнтр горада быў падвергнуты бамбардзіроўцы з паветра, з прычыны чаго, па непацверджанай інфармацыі, загінулі 45 чалавек і 170 атрымалі раненні, у тым ліку і дзеці^[20][21][22]. Прадстаўнікі апазіцыі паведамілі, спасылаючыся на мясцовых жыхароў, што ўдары былі нанесены па мясцовым рынку, жылым дамам і адміністрацыйным будынкам^[22][23]. Усяго было нанесена восем удараў^[21]. Па сцвярджэннях сірыйскай апазіцыі, удары нанесла расійская авіяцыя^[21][22][23]. Расійскі бок адхіліў абвінавачванні ў бамбардзіроўцы грамадзянскага насельніцтва Сірыі, назваўшы іх фэйкам^[24][25].

На поўнач ад Ідліба, паміж правінцыяй і сірыйска-турэцкай мяжой, размешчаны раён Афрын, перайшоў курдскім «атрадам народнай самаабароны» (YPG), якія Анкара лічыць адгалінаваннем ад забароненай у Турцыі Рабочай партыі Курдыстана (РПК).

2015—2016 гг. — раён Байырбуджак, размешчаны недалёка ад правінцыі Ідліб і сірыйска-турэцкай мяжы, і населены пераважна туркаманамі, на працягу некалькіх месяцаў падвяргаўся бамбардзіроўкам.

4 красавіка 2017 — інцыдэнт з хімічнай зброяй у Хан-Шэйхуне (89 загінулых).

4 мая на перамовах у Астане Расіяй, Турцыяй і Іранам падпісаны мемарандум аб стварэнні ў Сірыі зон бяспекі. Згодна з дакументам, правінцыя Ідліб, якая на той момант заставалася адзіным рэгіёнам у Сірыі, практычна цалкам кантраляваным сіламі апазіцыі, стала часткай самай шырокай, першай зоны дээскалацыі; акрамя Ідліба, у яе таксама ўвайшлі мяжуючыя з ім паўночныя раёны правінцыі Латакія, заходнія раёны правінцыі Алепа і паўночныя раёны правінцыі Хама. Турцыі (якая, разам з Расіяй і Іранам, з’яўляецца краінай-гарантам перамір’я ў Сірыі) было прапанавана ажыццяўляць кантроль над дадзенай зонай дээcкалацыі; турэцкі бок паставіўся да гэтай прапановы пазітыўна. На думку экспертаў, Расія ніякіх сваіх інтарэсаў у Ідлібе не мела і цалкам гатова пагадзіцца з тым, што гэтая правінцыя стане турэцкай зонай уплыву, і «менавіта таму расійскі бок не падтрымліваў жаданне законнага сірыйскага ўрада пачаць ваенныя дзеянні ў Ідлібе». Таксама ў сітуацыю ў Ідлібе не збіраліся ўмешвацца ЗША, якія мелі сваю сферу ўплыву на ўсходзе Сірыі^[26].

У ліпені ў правінцыі Ідліб адбыліся кровапралітныя сутыкненні паміж рознымі групамі баевікоў. Жорсткія баі паміж узброенымі фарміраваннямі за ўплыў у рэгіёне і кантроль над каналамі паставак тэхнікі, узбраення і харчоў з Турцыі працягваліся на працягу некалькіх дзён і прывялі да сотняў забітых і параненых баевікоў^[27]

У жніўні, з-за сутыкненняў паміж рознымі групамі баевікоў, кантроль над правінцыяй Ідліб амаль цалкам замацаваўся за групоўкай «Фронт аль-Нусра». Аднак у дадзены яна момант перажывала дэфіцыт фінансавання з боку «замежных заступнікаў». Жаласны фінансавы стан і неабходнасць кантраляваць вялікую тэрыторыю прывёў да таго, што члены дробных баявых атрадаў «Фронт ан-Нусры» пачалі прадаваць браніраваную тэхніку і ўзбраенне ўрадавым войскам^[28].

Верасень: сірыйская апазіцыя падтрымала ідэю стварэння зоны дээскалацыі ў Ідлібе^[29].

9 снежня армія Сірыі пры падтрымцы ПКС РФ увайшла ў Ідліб, 10 снежня УС САР прасоўвалася ўглыб правінцыі.

12 снежня — урадавыя войскі адбілі новыя тэрыторыі ў «Хаят Тахрыр аш-Шам» блізу Галанскіх вышынь, элітнае падраздзяленне сірыйскай арміі «Сілы Тыгра» было гатова пачаць наступленне на Ідліб.

13 снежня — камандаванне сірыйскай арміі рыхтавала ўдарную групоўку войскаў для ваеннай аперацыі ў правінцыі Ідліб.

14 снежня — армія Сірыі рыхтавала да штурму апірышча «Джэбхат ан-Нусры» і базы «Den of Asps».

15 снежня — расійскія самалёты нанеслі бомбавыя ўдары па умацраёнах групоўкі «Джэбхат ан-Нусра» ў населеных пунктаў Абу-Далі, Абу-Тэнаха і Мушарыфа, наносячы вялікую шкоду абароне джыхадзістаў.

21 снежня — САА пачала штурм пазіцый «Джэбхат ан-Нусры» ў Абу-Далі.

25 снежня — САА і ПКС РФ завяршылі падрыхтоўку да наступлення ў Ідлібе і ў апошнія дні 2017 года пачалі аперацыю ў правінцыі, штодня вяртаючы асобныя вёскі пад свой кантроль.

27 снежня — «Сілы Тыгра» пры падтрымцы ПКС РФ зачысцілі ад баевікоў тры населеныя пункты на поўдні правінцыі Ідліб.

28 снежня — «Тыгры» пры падтрымцы ПКС РФ вызвалілі Абу-Далі ў правінцыі Ідліб.

30 снежня — урадавыя войскі Сірыі паспяхова працягвалі буйнамаштабнае наступленне на поўдні правінцыі Ідліб, усё бліжэй прабіваючыся да стратэгічнай ваеннай базе Абу-эд-Духур.

1 студзеня 2018 года — адбыўся магутны выбух каля турмы «Ан-Нусры» паблізу горада Ідліб.

6 студзеня — у паўднёвай частцы правінцыі Ідліб працягнулася поўнамаштабная аперацыя сірыйскай арміі. Пасля масіраванага ўдару расійскай авіяцыі ўрадавыя войскі вызвалілі населеныя пункты Шэйх Барака і Ум Мавалаят, размешчаныя на поўдзень ад горада Сінджар, а таксама вёскі Хава, Тэль Амара і Расм Аль-Саід на ўсход ад яго.

7 студзеня — урадавыя войскі Сірыі і іх саюзнікі вызвалілі ад баевікоў групоўкі «Джэбхат ан-Нусра» стратэгічна важны населены пункт Сінджар на паўднёвым усходзе правінцыі Ідліб, за 15 км ад ваеннай авіябазы Абу-Духур.

10 студзеня — САА і атрады народнага апалчэння вызвалілі ад праціўніка ваенны аэрадром Абу-Духур за 50 км ад горада Ідліб, аднак на наступны дзень былі выбіты байцамі «Хаят Тахрыр аш Шам». Станам на 14 студзеня сірыйская армія працягвала атачаць і рыхтавалася да фінальнага штурму авіябазы.

20 студзеня — урадавыя войскі Сірыі ўзялі пад свой кантроль авіябазу і прыступілі да штурму горада Абу-Духур.

22 студзеня — САА, пры дапамозе ПКС РФ, вызваліла горад Абу-Духур у правінцыі Ідліб.

29 студзеня — САА выбіла ісламістаў з вышыні Тэль-Азу^[30].

31 студзеня — САА пры падтрымцы ВКС РФ вызваліла горад Мушэрыфа. «Сілы Тыгра» пры падтрымцы ПКС РФ і ВПС САР прасоўваліся да стратэгічнага горада Серакіб.

1 лютага — 5 мірных жыхароў загінулі і вялікая колькасць грамадзянскіх асоб атрымалі раненні ў выніку паветранага ўдару ў раёне Серакіба.

2 лютага — «Сілы Тыгра» завяршылі аперацыю ў Ідлібе і рыхтаваліся да перакідання на іншы фронт, САА рыхтаваліся да вырашальнага штурму Серакіба^[31].

3 лютага — сірыйская армія знаходзілася за 15 км ад Серакіба. Штурмавік Су-25 ПКС РФ збіты баевікамі «Хаят Тахрыр аш-Шам» у Ідлібе^[32][33]. Лётчык катапультаваўся, але загінуў у баі з паўстанцамі^[33].

8 лютага — сірыйскія войскі вялі баі на подступах да горада Серакіб.

У ліпені «Джэбхат ан-Нусра» і «Тахрыр Сурыя» вялі цяжкія баі за раёны горада Ідліб.

З 15 жніўня ўдары авіяцыі ВПС Сірыі і расійскіх ПКС па пазіцыях «Хаят Тахрыр аш-Шам» і «Ісламскай партыі Туркестана» ў правінцыі Ідліб былі прыпынены. Адноўленыя ўдары былі з 4 верасня.

14 кастрычніка быў заняты стратэгічна важны горад Сінджар^[34][35].

У лютым 2019 года ПКС РФ аднавілі ўдары па апорных пунктах баевікоў у паўднёвай частцы правінцыі Ідліб.

Увесну авіяўдары сталі наносіць масіўней: 13 сакавіка, упершыню з верасня 2018 года, былі задзейнічаныя асноўныя сілы ПКС у бамбардзіроўцы пазіцый тэрарыстаў. Таксама заўважана нарошчванне ваенна-паветранай тэхнікі Расіі на авіябазе Хмеймім. У красавіку ўдары ПКС па складах і пазіцыях «Хаят Тахрыр аш-Шам» аднавіліся: быў знішчаны аб’ект, дзе вырабляліся ракеты для РСЗА, якой баевікі абстрэльвалі жылыя кварталы Латакіі і Мас’яфа. 28 красавіка баевікі паспрабавалі нанесці ўдар з рэактыўных сістэм залпавага агню і самаробных ўдарных беспілотнікаў па расійскай авіябазе Хмеймім, аднак дадзеная атака скончылася няўдала для баевікоў^[36]. Расійскія сілы не панеслі страт ні ў асабістым складзе, ні ў тэхніцы, а ўсе ракеты і беспілотнікі былі перахопленыя і збітыя сіламі СПА авіябазы. У канцы красавіка і пачатку мая да бамбардзіроўкам далучыліся ВПС Сірыі. Паралельна з Ідлібам удары наносіліся на поўначы Хамы, па аб’ектах баевікоў «Джэйш аль-Іза». Таксама Сірыйская Арабская Армія пачала сцягваць цяжкую ваенную тэхніку на поўдзень Ідліб і поўначы Хамы. Баевікі абвясцілі мабілізацыю сваіх сіл і пачалі сцягваць падмацаванні, у тым ліку і элітныя сілы з поўначы Алепа, на ўсход і поўдзень правінцыі Ідліб^[37].

5 мая Сірыйская Арабская Армія атрымала каманду на штурм правінцыі Ідліб і поўначы Хамы, урадавыя войскі пачалі наступленне.

18 мая на франтах Хамы, Латакіі, і ў тым ліку Ідліб увайшоў у сілу рэжым спынення агню на 72 гадзіны. Баявыя дзеянні былі прыпыненыя ў сувязі з Рамаданам.

11 чэрвеня ПКС Расіі аднавілі ўдары па пазіцыях тэрарыстаў у Ідлібе. 19 чэрвеня яны разбамбілі майстэрні і склады баевікоў у сірыйскім Ідлібе. Акрамя горада Ідліб, расійская і сірыйская авіяцыя нанесла ўдары па пазіцыях баевікоў у гарадах Кансафра, Марат ан-Нума, Серакіб, Хан Шэйхун, Арыха, Кафра Саджна і шэрагу іншых паселішчаў рэгіёна «Вялікі Ідліб» (правінцыі Хама і Ідліб, часткі рэгіёнаў Алепа і Латакія).

27 чэрвеня Сірыйская армія рыхтавала наступленне на стыку правінцый Хама і Ідліб. «Хаят Тахрыр аш-Шам» сцягвала сілы і ўзбраенне ў тым жа рэгіёне.

30 чэрвеня ВПС ЗША нанеслі авіяўдар на захадзе Алепа і па Вялікаму Ідлібу, знішчыўшы палявых камандзіраў групоўкі «Хурас ад-Дзін», падпарадкавальнай Аль-Каідзе^[38]. Гэта першы ўдар заходніx інтэрвентаў па Ідлібе з 2017 года.

1 верасня ВПС ЗША здзейснілі авіяўдар па Ідлібу, які прывёў да шматлікіх ахвяраў і разбурэнняў^[39].

20 лістапада Сірыйская армія аднавіла наступленне на паўднёвым усходзе Ідліба. Вайскоўцы сумесна са спецназам штурмавалі абарону баевікоў групоўкі «Хаят Тахрыр аш-Шама» ў горадзе Мушарыфа Аш-Шмаль. Пасля непрацяглага бою сірыйскія ваенныя ўстанавілі поўны кантроль над горадам. У выніку гэтага прасоўвання армія Сірыі здолела накіраваць свае сілы на поўнач ад горада Ум-Халал. Па інфармацыі выдання AMN, наступленне Сірыйскай Арабскай арміі на паўднёвым усходзе Ідліба прызначана для размяшчэння іх войскаў на паўднёва-ўсходнім флангу Марат-ан-Нума, які з’яўляецца асноўным апорай узброеных сіл уздоўж шашы Ідліб—Хама^[40].

У ноч на 1 снежня ў раёне населенага пункта Іджаз ішлі баі. У ходзе контрнаступлення байцы ўрадавых войскаў змаглі ўзяць горад пад кантроль. Ваенныя выціснулі з ваколіц пасёлка баевікоў кааліцыі «Хаят Тахрыр аш-Шам»^[41].

18 снежня каля сотні баевікоў на танках і БТРах атакавалі пазіцыі сірыйскай арміі ў Таманы і на вышыні ў раёне Зайтуны. Атакі праводзілі баевікі ўзброеных груповак «Хаят Тахрыр аш-Шам», «Хурас Ад-Дзін» і «Сірыйская нацыянальная армія». Напад прайшоў з двух пунктаў: ​​у раёне населенага пункта Таманы ў наступленні пры падтрымцы двух танкаў і БТР перайшлі каля 40 чалавек. Пры гэтым яшчэ да 60 членаў незаконных узброеных фарміраванняў, прарабіўшы праход у мінным загародзе, паспрабавалі завалодаць вышынёй на поўнач ад населенага пункта Зайтуна. Сірыйская армія адбіла ўсе атакі, знішчыўшы адзін танк і адзін бронетранспарцёр тэрарыстаў. Пазней каля 200 баевікоў пры падтрымцы дзесяці аўтамабіляў падвышанай праходнасці з усталяваным на іх буйнакаліберным узбраеннем атакавалі пазіцыі ўзброеных сіл у раёне населеных пунктаў Ум-Халахіль і Зарзур. Пры адбіцці нападу знішчаныя тры баевікі, 12 сірыйскіх вайскоўцаў атрымалі раненні^[42].

19 снежня пры двух масавых нападах баевікоў загінулі 17 вайскоўцаў і яшчэ 42 салдата атрымалі раненні. Абедзве атакі былі адбіты, знішчаныя і параненыя да 200 тэрарыстаў^[43].

20 снежня САА абвясціла аб пачатку другога этапу наступальнай аперацыі ў правінцыі^[44]. За некалькі гадзін баёў сірыйскім вайскоўцам атрымалася выбіць баевікоў з горада Ум-Джалал. Пазней пад кантроль урадавых сіл перайшлі пасёлкі Рабiя, Шаар і Хiрбет^[45].

21 снежня САА і саюзныя ёй апалчэнні пасля зацяжных баёў з «Тахрыр аш-Шам» занялі тры пасёлкі на паўднёвым усходзе правінцыі. ПКС РФ нанеслі з паветра кропкавыя ўдары па размяшчэнні джыхадзістаў у раёне пасёлка Серакім, а таксама ля вёсак Ханас-Субуль і Тэль-Манас.

22 снежня сірыйскія ўрадавыя сілы ў правінцыі Ідліб адбілі некалькі нападаў баевікоў на свае пазіцыі, але страцілі забітымі шэсць чалавек, яшчэ 13 вайскоўцаў атрымалі раненні. Таксама сірыйскія ваенныя вызвалілі некалькі вёсак у правінцыі Ідліб^[46].

12 студзеня ў поўнач увайшло ў сілу спыненне агню ў правінцыі Ідліб, пра якое дамовіліся Расія і Турцыя.

Увечары 15 студзеня спыненне агню ў Ідлібе было сарванае. У адказ на абстрэлы з боку баевікоў сірыйскія ўрадавыя войскі на ўсходзе правінцыі нанеслі артылерыйскі ўдар па пазіцыях ісламісцкага альянсу «Хаят Тахрыр аш-Шам» і пратурэцкага «Нацыянальнага фронту вызвалення» (НФВ). Раней авіяўдары сірыйскіх ВПС і расійскіх ПКС былі нанесеныя па наваколлі горада Маарат ан-Нума, а таксама па прыфрантавой паласе. У ходзе баявых вылетаў былі атакаваныя таксама тылавыя раёны, у тым ліку наваколлі горада Джыср аш-Шугур і адміністрацыйны цэнтр правінцыі — горад Ідліб. Тут моцныя пашкоджанні атрымалі некалькі будынкаў, у якіх знаходзіліся камандныя структуры баевікоў ХТШ. Удары былі нанесеныя і па прамзоне, дзе размешчаны склады з тэхнікай і ўзбраеннем. Ісламісцкія крыніцы заявілі аб гібелі больш за 20 грамадзянскіх асоб у выніку ўдараў па Ідлібе, абвінавачваючы ў гэтым выключна расійскую авіяцыю. У той жа час стала вядома, што ў выніку паветраных рэйдаў у Ідлібе было знішчана да 15 баевікоў ХТШ^[47]. З надыходам цемры ў атаку пайшлі штурмавыя групы 25-й дывізіі спецыяльнага прызначэння (былыя «Сілы Тыгра») пры падтрымцы падраздзяленняў 7-й механізаванай дывізіі і Рэспубліканскай гвардыі УС Сірыі. У ходзе наступлення з выкарыстаннем прыбораў начнога бачання былі вызваленыя пасёлак Барса, паселішчы Абу-Джэрыф, Тэль-Хатры, Наўхiя аш-Шарко і Хiрбет Дауд^[48][49].

25 студзеня сірыйская армія правяла паспяховую наступальную аперацыю на паўднёвым усходзе правінцыі Ідліб, аднавіла кантроль над населенымі пунктамі Абу-Джрэйф, Тлеманс, Такана і Маар-Шамарын^[50].

28 студзеня ўрадавая армія вярнула кантроль над горадам Маарат-эн-Нуман у Ідлібе^[51]. Адразу пасля яго ўзяцця Сірыйская армія працягнула наступленне на Серакіб. 5 лютага армія Сірыі адбіла ў баевікоў гэты горад^[52].

3 лютага пазіцыі турэцкіх войскаў у раёне Серакіба патрапілі пад абстрэл сірыйскай арміі, у выніку якога загінулі пяць вайскоўцаў і тры чалавекі з ліку грамадзянскага персаналу. Па сцвярджэнні Турцыі, сірыйская армія была загадзя паведамлена аб размяшчэнні турэцкіх сіл. У той жа дзень прэзідэнт Турцыі Таіп Эрдаган заявіў, што турэцкая авіяцыя і артылерыя нанеслі ў адказ удары па 40 мэтам ў Ідлібе. Расійскі цэнтр па прымірэнні варагуючых бакоў у Сірыі адзначыў, што турэцкія вайскоўцы патрапілі пад абстрэл урадавых сіл, паколькі турэцкі бок не папярэдзіў расійскіх вайскоўцаў аб сваіх рухах^[53].

10 лютага падраздзяленні сірыйскай арміі ў ваколіцах горада Серакіб адбілі контратакі баевікоў, якія пры агнявой падтрымцы турэцкіх войскаў паспрабавалі вярнуць пад свой кантроль пазіцыі, страчаныя падчас папярэдняга наступлення ўрадавых сіл. Адказным ударам сірыйскія вайскоўцы адкінулі праціўніка і вызвалілі пасёлак Тальхія, за 3 км ад былога ваеннага аэрадрома Тафтаназ. Сірыйская артылерыя абстраляла сам аэрадром, дзе знаходзіцца камандны пункт баевікоў і турэцкі назіральны пункт. Мінабароны Турцыі паведаміла пра гібель пяці сваіх вайскоўцаў у выніку абстрэлу. УС Турцыі адкрылі агонь у адказ па сірыйскім пазіцыям^[54].

18 лютага сірыйская армія ўзяла пад поўны кантроль стратэгічную трасу Дамаск—Алепа; таксама былі вызваленыя заходнія прыгарады Алепа — горад упершыню цалкам ачышчаны ад баевікоў.

27 лютага сірыйская апазіцыя паспрабавала зноў захапіць Серакіб; сірыйскія ўрадавыя войскі паспяхова адбілі атакі на горад. У Ідлібе стварылася напружаная сітуацыя на фоне абвастрэння супрацьстаяння Турцыі і Сірыі ў рэгіёне^[55]. Аднак хутка баевікі адбілі горад, захапіўшы чатыры танка Т-72^[56].

У канцы лютага і ў пачатку сакавіка туркі і іх саюзнікі пачынаюць ваенную аперацыю «Вясновы шчыт», уступаючы ў сутыкненні з урадавай арміяй. Праблему атрымалася ўрэгуляваць толькі 5 сакавіка. Тады прэзідэнт Расіі і Турцыі Уладзімір Пуцін і Рэджэп Эрдаган дамовіліся аб спыненні баявых дзеянняў у сірыйскай правінцыі Ідліб. Акрамя таго, ствараецца калідор бяспекі вакол шашы М4 Латакія — Алепа глыбінёй у 6 км па абодва бакі, а да 15 сакавіка ваенныя дзвюх краін павінны дамовіцца аб сумесным расійска-турэцкім патруляванні ў гэтай зоне^[57]. «Хаят Тахрыр аш-Шам», якой там фармальна падпарадкоўваліся атрады радыкальных баевікоў-замежнікаў, маскоўскія дамоўленасці і перамір’е не прызнала і заклікала да барацьбы. Турэцкая армія адводзіць сваё ўзбраенне і ваенную тэхніку на поўнач ад устаноўленага калідора бяспекі; на 11 сакавіка ўжо адведзена трэць цяжкай зброі (пры гэтым, туркі не будуць выводзіць цяжкае ўзбраенне са сваіх назіральных пунктаў^[58]).

28 красавіка турэцкія войскі перайшлі ў наступленне ў Сірыі, атакаваўшы пазіцыі баевікоў у раёне шашы M4 каля паселішча Найраб у правінцыі Ідліб. Таксама зафіксавана некалькі авіяўдараў па апорных пунктах групоўкі «Хаят Тахрыр аш-Шам».

3 чэрвеня па атрадах баевікоў у дадзенай правінцыі нанесены авіяўдары^[59].

18 жніўня, па паведамленні Пентагона, у небе над заходняй часткай правінцыі Ідліб былі адначасова страчаныя адразу два ўдарна-разведвальных дроны MQ-9 Reaper («Жнец»), якія выляталі парай на баявое заданне з ракетамі AGM-114R9X на борце. Як высветлілася пазней, БПЛА ліквідаваныя байцамі ўрадавага войска, якія меркавана выкарыстоўвалі для гэтага беларускую сістэму РЭБ «Навальніца-С»^[60].

15 верасня расійская авіяцыя атакавала варожыя аб’екты ў Ідлібе. Пад прыцэл трапіў лагер апазіцыі ў раёне Маарэт Місрын, дзе рыхтавалі каля 300 баевікоў. Агнём іх накрылі знішчальнікі-бамбавікі Су-34 і франтавыя бамбавікі Су-24М.

20 верасня расійскія ПКС нанеслі ўдар па лагеры «Заходняму», што на ўскраінах Ідліба. Ударылі адразу па сямі аб’ектах бомбамі ОФАБ-250 і КАБ-500. Атака праводзілася сіламі чатырох франтавых бамбардзіроўшчыкаў Су-24 і Су-34^[61].