Клімавічы

Клімавічы
Герб	Сцяг
Краіна	Беларусь
Вобласць	Магілёўская
Раён	Клімавіцкі
Каардынаты	53°37′ пн. ш. 31°57′ у. д.HGЯO
Першая згадка	1581
Вышыня цэнтра	174 м
Насельніцтва	▼14 868 чал. (1 студзеня 2025);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	02244
Паштовы індэкс	213633
Аўтамабільны код	6
СААТА	7228501000
	Клімавічы на Вікісховішчы

Клі́мавічы^[3] (афіц. транс.: Klimavičy) — горад у Магілёўскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Клімавіцкага раёна. За 124 км ад Магілёва. Чыгуначная станцыя на лініі Орша—Унеча. Звязаны аўтадарогамі з Крычавам, Касцюковічамі, Хоцімскам. Насельніцтва 16 346 чал. (2017)^[4].

Гісторыя

Упершыню згадана ў XIV ст. у дакуменце звязаным са шляхецкім родам Асмалоўскіх. На пачатку XVII ст. у Мсціслаўскім ваяводстве Вялікага Княства Літоўскага. У 1626 годзе тут заснаваны манастыр дамініканцаў. З 1720 года належалі Бялецкім, з 1758 — Галынскім. З 1772 года, пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай, у складзе Расійскай імперыі.

З 1777 года горад, цэнтр павета, у 1781 годзе атрымалі герб.

У 1804 годзе ў Клімавічах знойдзены найбуйнейшы на тэрыторыі Беларусі скарб антычных манет.

У 1850-я гады ў горадзе дзейнічала 3 гарбарні, 5 пачатковых навучальных устаноў, бібліятэка, бальніца, аптэка. У 1883 годзе пачала дзейнічаць тытунёвае прадпрыемства, у 1897 — спіртаачышчальнае прадпрыемства. На тракце Орша-Клімавічы-Касцюковічы была паштовая станцыя. У 1883 годзе адкрыта бальніца і аптэка.

У 1904 годзе ў горадзе 718 дамоў (18 вуліц, 6 завулкаў, 2 плошчы), 21 дробнае прадпрыемства, бальніца, аптэка, друкарня, фатаграфія, бібліятэка, чытальня, 8 тракціраў і чайных, 9 заезных дамоў, жаночая і мужчынская гімназіі, 4 вучылішчы. Таксама ў пачатку XX ст. у горадзе пачалі працаваць электрастанцыя, кінатэатр, пошта, гасцініца, аптэка, народны дом.

У лістападзе 1917 годзе ўстаноўлена савецкая ўлада. З ліпеня 1924 да 1927 года цэнтр Калінінскай акругі. У 1925—1926 гадах выдавалася акруговая газета «Наш працаўнік». З 1927 года цэнтр раёна. У 1929—1930 гадах праз Клімавічы пракладзеная чыгунка. 5 мая 1932 года створаны ветэрынарны тэхнікум.

З 10 жніўня 1941 да 28 верасня 1943 гада горад акупіраваны нямецкімі войскамі, якія загубілі каля 800 чалавек. Падчас акупацыі дзейнічала Клімавіцкае камсамольска-маладзёжнае падполле.

Насельніцтва

1897 год — 4706 чал.^[5]
1972 год — 13,9 тыс. чал.^[5];
1995 год — 17,5 тыс. чал.^[5]
2006 год — 15,4 тыс. чал.;
2009 год — 17 064 чал. (перапіс)^[6];
2015 год — 16 374 чал.^[7];
2016 год — 16 445 чал.^[8];
2017 год — 16 346 чал.^[4]

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай, будаўнічых матэрыялаў прамысловасці. Гасцініца «Дружба».

Культура і адукацыя

Клімавіцкі краязнаўчы музей. Клімавіцкі дзяржаўны аграрны каледж. З 2001 года ў горадзе праводзяць Міжнародны фестываль дзіцячай творчасці «Залатая пчолка».

Славутасці

Вядомыя асобы

Данііл Сямёнавіч Воранаў (нар. 1925) — беларускі архітэктар.
Ізраіль Львовіч Каганаў, вучоны ў галіне прамысловай электронікі. Доктар тэхнічных навук, прафесар.
Пётр Рыгоравіч Кантаровіч (1905—1968) — матэматык, доктар матэматычных навук, прафесар
Акцябр Паўлавіч Комаў (1923—1993) — вучоны ў галіне дэрматалогіі і венералогіі, доктар медыцынскіх навук, прафесар^[9]
Мікалай Парфір’евіч Клаўс, дырыжор
Леанід Леанідавіч Карніенка, беларускі лыжны гоншчык
Валянціна Аўраамаўна Маслава, беларускі мовазнавец

Гл. таксама

Зноскі

↑ GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q830106"></a>
↑ Численность населения на 1 января 2025 г. и среднегодовая численность населения за 2024 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Белстат, 2025.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q133574508"></a>
↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. — ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU)
↑ ^а ^б Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
↑ ^а ^б ^в Беларусь 1995.
↑ Перепись населения Республики Беларусь 2009
↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2015 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2014 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (31 сакавіка 2015). Праверана 3 красавіка 2017.
↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2016 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2015 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (30 сакавіка 2016). Праверана 3 красавіка 2017.
↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).

Літаратура

Клімавічы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 338. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
Клімавічы // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 390—391. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Філякоў, У. Клімавічы // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.