Немезіда (зорка)

Немезіда (лац.: Nemesis) — гіпатэтычная зорка (Чырвоны карлік, белы карлік або карычневы карлік). Мяркуецца, што яна абарочваецца вакол Сонца на адлегласці 50-100 тысяч астранамічных адзінак (0,8-1,5 светлавога года), за межамі воблака Оарта^[1].

Здагадка пра існаванне такой зоркі была зроблена ў спробе растлумачыць назіраную перыядычнасць масавых выміранняў біялагічных відаў на Зямлі, якія, на думку некаторых навукоўцаў, адбываюцца прыкладна кожныя 26 мільёнаў гадоў.

У цяперашні час гіпотэза аб перыядычнасці масавых выміранняў лічыцца сумнеўнай^[2], і большасць астраномаў лічыць, што сонца з’яўляецца адзіночнай зоркай у нашай Сонечнай сістэме. Аднак не выключаецца наяўнасць адной або некалькіх неадчыненых транснептунавых планет.

Аддаленая ад Сонца Седна мае арбіту з вялікім эксцэнтрысітэтам^[3]. Яе мінімальная адлегласць ад Сонца складае 76 а.а., а максімальная — 975 а.а. Перыяд яе звароту ацэньваецца ў 10,5-12 тысяч гадоў. Яе першаадкрывальнік, Майкл Браўн, адзначыў у артыкуле ў часопісе Discover, што такія параметры арбіты Седны з’яўляюцца вельмі дзіўнымі^[3]. На яго думку, Седна не павінна знаходзіцца там, дзе яна была выяўлена, і не існуе механізму, які б дазволіў растлумачыць параметры яе арбіты. Яна ніколі не набліжаецца да Сонца дастаткова, каб яго прыцягненне аказала на яе істотны ўплыў, але і не выдаляецца настолькі, каб стала прыкметным прыцягненне іншых зорак^[3].

Майкл Браўн прыводзіць тры версіі таго, як Седна магла апынуцца на сваёй арбіце: гравітацыйны ўплыў неадчыненай транснептунавай вялікай планеты, аднаразовае праходжанне зоркі на адлегласці парадку 500 а.а. ад Сонца і фарміраванне Сонечнай сістэмы ў зорным скопішчы. Апошнюю версію вучоны лічыць найбольш верагоднай^[4][5].

На думку Уолтэра Кратэндэна, астранома-аматара, арбіта Седны знаходзіцца ў рэзанансе з меркаванай арбітай Немезіды^[6].

Прыкладна палова зорак галоўнай паслядоўнасці — двайныя. Гэта дазваляе выказваць здагадку, што сонца можа быць часткай такой сістэмы з зоркай-кампаньёнам. У ваколіцах сонца (d<20 пк) знаходзіцца больш за 3000 зорак, сярод іх каля паловы — падвойныя зоркі ўсіх тыпаў. Кампаненты падвойных зорак часцей бываюць прадстаўлены зоркамі адной свяцільнасці і аднаго спектральнага класа, але бываюць і моцныя адрозненні^[7]. Элементы падобнай сістэмы павінны звяртацца вакол агульнага цэнтра мас.

1. ↑ Space.com, «Sun’s Nemesis Pelted Earth with Comets, Study Suggests» Архіўная копія на Wayback Machine, 11 March 2010, Leslie Mullen
2. ↑ {{{загаловак}}}(англ.). — 2011. — В. 2. — Т. 416. — P. 1163—1180. — DOI:10.1111/j.1365-2966.2011.19112.x
3. ↑ ^{а б в} «Astrobiology Magazine», «Cosmic Evolution» Section, «Getting WISE about Nemesis» 03/11/10, Author: Leslie Mullen http://www.astrobio.net/exclusive/3427/getting-wise-about-nemesis Архівавана 12 красавіка 2014.
4. ↑ {{{загаловак}}}(англ.). — 2004. — Т. 36. — P. 1553. — Bibcode: 2004AAS...20512704B
5. ↑ Transneptunian Object 90377 Sedna (formerly known as 2003 VB12) (нявызн.)(недаступная спасылка). The Planetary Society. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2012. Праверана 3 студзеня 2010.
6. ↑ Staff. Evidence Mounts For Companion Star To Our Sun (нявызн.)(недаступная спасылка). SpaceDaily (25 красавіка 2006). Архівавана з першакрыніцы 7 студзеня 2010. Праверана 27 лістапада 2009.
7. ↑ Astronet, Двойные звезды (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2013. Праверана 26 красавіка 2016.