Сялец (Бярозаўскі раён)

Аграгарадок Сялец Краіна Беларусь Вобласць Брэсцкая Раён Бярозаўскі Сельсавет Сялецкі Каардынаты 52°35′13″ пн. ш. 24°51′56″ у. д.HGЯO Заснаваны 1397 Насельніцтва ▼861 чал. (2009) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1643 Паштовы індэкс 225242 Аўтамабільны код 1 Сялец на карце Беларусі ±

Сялец на Вікісховішчы

Сяле́ц^[1] (трансліт.: Sialiec, руск.: Селец) — аграгарадок у Бярозаўскім раёне Брэсцкай вобласці Беларусі. Адміністрацыйны цэнтр аднайменнага сельсавета.

Знаходзіцца за 6 км (за 12 км^[2]) ад горада Бяроза і чыгуначнай станцыі Бяроза-Картузская, за 111^[2] км ад Брэста, на рацэ Башта пры яе сутоцы з Ясельдай, на паўднёвым беразе вадасховішча Сялец.

З паўночнага ўсходу ляжыць Сялецкае радовішча пяскоў^[3]. Лінзападобны паклад звязаны з флювіягляцыяльнымі адкладамі часу адступання сожскага ледавіка.

Сялец — даўняе мястэчка гістарычнай Берасцейшчыны. Першы пісьмовы ўспамін пра Сялец датуецца 1397 годам. З 1471 года тут дзейнічаў касцёл. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў мястэчка ўвайшло ў склад Берасцейскага павета Берасцейскага ваяводства.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Сялец апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, у Пружанскім павеце. Станам на 1878 год, у мястэчку існавалі валасная ўправа, царква, каталіцкая капліца, яўрэйскі малітоўны дом, школа, бальніца.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам у 1921 годзе Сялец апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе стаў цэнтрам гміны Пружанскага павета Палескага ваяводства.

У 1939 годзе Сялец увайшоў у склад БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 года стаў цэнтрам сельсавета. Статус паселішча панізілі да вёскі.

Перад вайной у вёсцы жыло 1699 чалавек у 391 двары^[4].

Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў 1942—1943 гадах гітлераўцамі было спалена 264 дамоў, забіта 164 чалавекі^[4].

• XIX стагоддзе: 1830 год — 468 муж., з іх шляхты 2, духоўнага саслоўя 2, мяшчан-іудзеяў 176, мяшчан-хрысціян і сялян 286, жабракоў 2^[5]; 1878 год — 2306 чал. (1126 муж. і 1180 жан.), у тым ліку 932 юдэі^[6]
• XX стагоддзе: 1921 год — 997 чал.^[7]; 2002 год — 1023 чал., 397 двароў^[2].

• Касцёл Святога Аляксея (1908—1912 г., мураваны).
• Свята-Успенская царква (1865—1870 г., мураваная).
• Капліца Святога Лаўрэнція (XIX ст., мураваная).

• Уніяцкая царква

• Аляксандр Акінчыц (1839—1886) — медык, публіцыст, мемуарыст.
• Мікалай Аляксандравіч Арахоўскі (1950—1997) — беларускі мастак, драматург, пісьменнік.
• Эліяху бен Шлома Залман (1720—1797) — яўрэйскі рэлігійны дзеяч .
• Іосіф Карлавіч Здановіч (1898—?) — беларускі і рускі музыказнавец, фалькларыст.
• Аляксандр Уладзіміравіч Івашкоў (нар. 1951) — беларускі архітэктар.
• Алесь Разанаў (1947—2021) — паэт, лаўрэат Купалаўскай прэміі (1990).
• Віктар Пятровіч Супрунчук (нар. 1949) — беларускі пісьменнік.

Таксама з мястэчка паходзяць продкі Уладзіміра Высоцкага^[8].

• Сяле́ц // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 336. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Соркіна I. Мястэчкі Беларусі ў канцы XVIII — першай палове XIX ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
• М. Пейган. Аспекты рэлігійнага жыцця сяла Сялец // «Гiстарычная брама» № 1 (5), 1998.
• М. Пейган. Што ў імені тваім… // «Маяк» № 45, 1997.
• М. Пейган. Хто нас вучыў, хто нас лячыў… // «Маяк» № 62, 1997.
• Sielec (22) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew (польск.). — Warszawa, 1889. — S. 529.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сялец (Бярозаўскі раён)