சிர்க்கோனியம்(III) அயோடைடு

சிர்க்கோனியம்(III) அயோடைடு
பெயர்கள்
	ஐயூபிஏசி பெயர் சிர்க்கோனியம் மூவயோடைடு
இனங்காட்டிகள்
சிஏஎசு எண்	13779-87-8
	InChI InChI=1S/3HI.Zr/h3*1H;/q;;;+3/p-3; Key: BPVKTQRLRAVYEX-UHFFFAOYSA-K;
யேமல் -3D படிமங்கள்	Image
	SMILES I[Zr](I)I;
பண்புகள்
மூலக்கூறு வாய்பாடு	I3Zr
வாய்ப்பாட்டு எடை	471.94 g·mol−1
தோற்றம்	அடர்நீல படிகங்கள்
உருகுநிலை	727 °C (1,341 °F; 1,000 K)
கட்டமைப்பு
படிக அமைப்பு	செஞ்சாய்சதுரம்
புறவெளித் தொகுதி	Pmmn, No. 59
Lattice constant	a = 12.594 Å, b = 6.679 Å, c = 7.292 Å
தொடர்புடைய சேர்மங்கள்
ஏனைய எதிர் மின்னயனிகள்	சிர்க்கோனியம்(III) குளோரைடு, சிர்க்கோனியம்(III) புரோமைடு
ஏனைய நேர் மின்அயனிகள்	தைட்டானியம்(III) அயோடைடு, ஆஃபினியம்(III) ஐயோடைடு
	மாறுதலாக ஏதும் சொல்லவில்லை என்றால் கொடுக்கப்பட்ட தரவுகள் யாவும்; பொருள்கள் அவைகளின் இயல்பான வெப்ப அழுத்த நிலையில் (25°C, 100kPa) இருக்கும். வார்ப்புரு மேற்கோள்கள்

சிர்கோனியம்(III) அயோடைடு (Zirconium(III) iodide) என்பது ZrI₃ என்ற மூலக்கூற்று வாய்ப்பாட்டுடன் கூடிய ஒரு கனிம வேதியியல் சேர்மமாகும்.

தயாரிப்பு

மற்ற குழு 4 மூவயோடைடுகளைப் போலவே, சிர்கோனியம் (IV) அயோடைடுடன் சிர்கோனியம் உலோகத்தை சேர்த்து வினை கலவையை உயர் வெப்பநிலை ஒடுக்க வினைக்கு உட்படுத்தி குறைப்பதன் மூலம் சிர்கோனியம்(III) அயோடைடை தயாரிக்கலாம்.

3 ZrI ₄ + Zr → 4 ZrI ₃

அலுமினியம் மூவயோடைடுடன் ஏதேனுமொரு சிர்கோனியம்(III) கரைசலைச் சேர்த்து சிர்கோனியம்(III) அயோடைடை படிகமாக்குவது ஒரு மாற்று தயாரிப்பு முறையாகும். சிர்கோனியம் (IV) அயோடைடின் எளிதுருகும் கரைசலை நீர்ம அலுமினியம் மூவயோடைடு கரைசலைச் சேர்த்து 280-300 பாகை செல்சியசு வெப்பநிலைக்குச் சூடுபடுத்துவதன் மூலம் தேவையான மேற்கூறிய கரைசல் தயாரிக்கப்படுகிறது. ^[2] ^[3]

கட்டமைப்பு மற்றும் பிணைப்பு

சிர்கோனியம்(III) அயோடைடு d ¹ உலோக அயனி Zr ³⁺ அயனிக்கு எதிர்பார்த்ததை விட குறைவான காந்தத் தருணத்தைக் கொண்டுள்ளது, இதனால் மிகக் குறைவான Zr-Zr பிணைப்பு கொண்டதாக உள்ளது.

சிர்கோனியம்(III) அயோடைடின் படிக அமைப்பு, Zr ³⁺ அயனிகளால் ஆக்கிரமிக்கப்பட்ட எண்முக இடைவெளிகளில், மூன்றில் ஒரு பகுதி அயோடைடு அயனிகளின் அறுகோண நெருக்கப் பொதிவை அடிப்படையாகக் கொண்டது. இந்த அமைப்பு சமமற்ற இடைவெளி கொண்ட உலோக அணுக்களுடன் முகப்-பகிர்வு {ZrI ₆ } எண்முக ^[4] இணையான சங்கிலிகளைக் கொண்டுள்ளது. Zr-Zr பிரிப்பு 3.17 Å மற்றும் 3.51 Å அளவுகளுக்கு இடையில் மாறி மாறி வருகிறது. ^[5]

ZrCl ₃, ZrBr ₃ மற்றும் ZrI ₃ ஆகியவை β-TiCl ₃ கட்டமைப்பிற்கு மிகவும் ஒத்த கட்டமைப்புகளை ஏற்றுக்கொள்கின்றன. அனைத்து மூன்று ZrX ₃ சேர்மங்களின் கட்டமைப்பிலும் உலோக-உலோக அச்சில் எண்முகத்தின் சிறிதளவு நீட்சி உள்ளது. உலோக-உலோக விலக்கல் பண்பு இதற்கு காரணமாக இருக்கலாம். ^[3] ஆனால் இந்நீட்சி குளோரைடில் மிகவும் அதிகமாகவும் , புரோமைடில் மிதமானதாகவும் அயோடைடில் மிகக் குறைவாகவும் காணப்படுகிறது. ^[3]

மேற்கோள்கள்

↑ William M. Haynes, ed. (2013). CRC Handbook of Chemistry and Physics (94th ed.). CRC Press. p. 4-101. ISBN 978-1466571143.
↑ Larsen, E. M.; Moyer, James W.; Gil-Arnao, Francisco; Camp, Michael J. (1974). "Synthesis of crystalline zirconium trihalides by reduction of tetrahalides in molten aluminum halides. Nonreduction of hafnium". Inorg. Chem. 13 (3): 574–581. doi:10.1021/ic50133a015.
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 Larsen, Edwin M.; Wrazel, Julie S.; Hoard, Laurence G. (1982). "Single-crystal structures of ZrX₃ (X = Cl⁻, Br⁻, I⁻) and ZrI_3.40 synthesized in low-temperature aluminum halide melts". Inorg. Chem. 21 (7): 2619–2624. doi:10.1021/ic00137a018. Larsen, Edwin M.; Wrazel, Julie S.; Hoard, Laurence G. (1982).
↑ Wells, A. F. (1984). Structural Inorganic Chemistry. pp. 418–419.
↑ Lachgar, Abdessadek; Dudis, Douglas S.; Corbett, John D. (1990). "Revision of the structure of zirconium triiodide. The presence of metal dimers". Inorg. Chem. 29 (12): 2242–2246. doi:10.1021/ic00337a013.