Гаўрыла Харытонавіч Вашчанка
Гаўрыла Вашчанка (20 чэрвеня 1928, в. Чыкалавічы, Брагінскі раён, Гомельская вобласць — 14 лютага 2014) — беларускі мастак, жывапісец[1]. Народны мастак БССР (1988). Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі (1977)[1]. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1987). Прафесар (1980)[1]. БіяграфіяНарадзіўся 20 чэрвеня 1928 года ў вёсцы Чыкалавічы Гомельскай вобласці. Скончыў Львоўскі інстытут прыкладнога і дэкаратыўнага мастацтва ў 1955 годзе. Вучыўся ў І. Бакшая, Р. Сельскага[2]. З 1956 года ўдзельнічае ў мастацкіх выставах. У 1955—1960 гадах выкладаў у Кішынёўскім мастацкім вучылішчы[2]. З 1961 года выкладаў у Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў[2], з 1975 года — загадчык кафедры манументальна-дэкаратыўнага мастацтва[1], з 1980 года — прафесар[2]. Член Беларускага саюза мастакоў з 1957 года[2]. Памёр 14 лютага 2014 года ў Мінску. Творчасць Працаваў у галіне манументальна-дэкаратыўнага мастацтва, станковага жывапісу і акварэлі[2]. Аўтар станковых і манументальных твораў пра гераізм савецкага народа ў гады Айчыннай вайны і пасляваеннай стваральнай працы[1]. Значнае месца ў творчасці Вашчанкі займала тэма адлюстравання жыцця сучаснага Палесся (карціны «Маё Палессе», 1971; «Нафтавікі Палесся», «Сакавік», абедзве 1973)[1]. Работы вылучаюцца жанравай і тэматычнай разнастайнасцю, роздумам над актуальнымі праблемамі часу і мінуўшчынай роднай зямлі, патрыятызмам. Характэрнай іх асаблівасцю з’яўляецца глыбокі філасофскі змест, пераданы лаканічнымі выяўленчымі сродкамі[1]. Сярод твораў: «Ад Савецкага інфармбюро», «Непакораная» (абедзве 1967), «Бетон», «Косцік» (абедзве 1970), «Юнацтва» (1971), «Маё Палессе», «Дума пра хлеб» (абедзве 1973), «Балада пра мужнасць» (1974), «Жнівень» (1975), «Мацярынскія крылы» (1975), «Прастора» (1978), «Нацюрморт з барэльефам Гусоўскага» (1986) і інш. Важным падзеям беларускай гісторыі прысвечаны палотны «Грунвальдская бітва» (1985), трыпціх пра паўстанне К. Каліноўскага «За зямлю, за волю» (1983), «Балада пра мужнасць» (1974) і інш. Аўтар мазаічнага пано «Палёт» (1963) у Палацы культуры тэкстыльшчыкаў у Мінску. Зрабіў манументальныя размалёўкі «Зямля светлагорская» (1973[1], Палац культуры хімікаў у Светлагорску), энкаўстыкі «Асветнікі» (1976, Ліцэй БДУ), вітражы і люстры ў касцёле Сымона і Алены (1974, Мінск) і інш[1]. Стварыў партрэты пісьменнікаў, асветнікаў, дзяржаўна-палітычных дзеячаў Беларусі — Я. Купалы, Я. Коласа, Ефрасінні Полацкай, Кірылы Тураўскага, К. Астрожскага, С. Буднага, В. Цяпінскага і інш. Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Траццякоўскай галерэі (Масква), Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва ў Мінску, нацыянальных музеях Кіева, Кішынёва, Алматы, Бішкека, Сафіі, а таксама ў фондах БСМ[3]. Персанальная карцінная галерэя Вашчанкі з 2002 дзейнічае ў Гомелі. УзнагародыУзнагароджаны залатым медалём ВДНГ СССР, сярэбраным медалём імя М. Грэкава, медалём Францыска Скарыны (1995). У 1984 годзе стаў лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі, у 1988 годзе — народным мастаком Беларусі[2].
Сям'яУ шлюбе з Мацільдай Адамаўнай Жаўрыд (1929-2013) меў двух сыноў: Мікалая і Канстанціна (нар. 1961), таксама мастака. Крыніцы
Літаратура
Спасылкі
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
