Новалукомль

Новалукомль
Герб	Сцяг
Краіна	Беларусь
Вобласць	Віцебская
Раён	Чашніцкі
Каардынаты	54°39′57″ пн. ш. 29°09′17″ у. д.HGЯO
Заснаваны	1964
Горад з	1970
Вышыня цэнтра	175 м
Насельніцтва	▼11 598 чал. (1 студзеня 2025);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2133
Паштовы індэкс	211162
Аўтамабільны код	2
СААТА	2251510000
Афіцыйны сайт	novolukoml.by (руск.)
	Новалукомль на Вікісховішчы

Но́валуко́мль^[2] (афіц. транс.: Novalukomĺ) — горад раённага падпарадкавання ў Чашніцкім раёне Віцебскай вобласці Беларусі, на беразе Лукомскага возера. За 23 км ад Чашнікаў, за 20 км ад пасажырскай чыгуначнай станцыі Чашнікі. Насельніцтва 13 072 чал. (2017)^[3].

Гісторыя

Заснаваны непадалёк ад вёскі Лукомль у сувязі з будаўніцтвам Лукомскай ДРЭС (пачалося ў 1964 годзе) як пасёлак ДРЭС на месцы рабочага пасёлка Піянерны^[4] ў Бешанковіцкім раёне. З 1965 г. у Чашніцкім раёне. 31 снежня 1965 года пасёлку прысвоена назва Новалукомль, пасёлак перададзены ў адміністрацыйнае падпарадкаванне Чашніцкаму раённаму Савету дэпутатаў^[5]. З 31 ліпеня 1970 года — горад^[6].

Насельніцтва

XX стагоддзе: 1970 — 6,7 тыс. чал.^[4]; 1995 — 15,5 тыс. чал.^[4]
XXI стагоддзе: 2009 — 14,1 тыс. чал.; 2010 — 13,8 тыс. чал.; 2016 — 13 039 чал.^[7]; 2017 — 13 072 чал.^[3]

Год	Колькасць
1970	6 700	^[8]
1995	15 500	^[8]
2000	15 100	^[9]

Год	Колькасць
2009	13 945	^[10]
2010	13 800
2019	12 635

Год	Колькасць
2020	12 600	^[11]
2021	12 439	^[12]
2022	12 250	^[13]

Год	Колькасць
2023	12 048	^[14]
2024	11 841	^[15]
2025	11 598	^[1]

Эканоміка

Лукомская ДРЭС. Прадпрыемствы па вытворчасці будаўнічых матэрыялаў, харчовай прамысловасці (ААТ «ЭТОН», ААТ «Новалукомскі завод керамзітнага гравія», ААТ «Лукомльэнергамантаж», ААТ «Эласт»). Гасцініца «Лукомль». Санаторый-прафілакторый «Сасновы бор».

Транспарт

Таварная чыгуначная станцыя ў горадзе, бліжэйшая пасажырская станцыя — Чашнікі на лініі Орша-Цэнтральная—Лепель (за 20 км). Мае аўтобусную сувязь з Мінскам і Віцебскам.

Культура

Вядомыя асобы

Аляксандр Георгіевіч Булынка, сцэнарыст серыяла «Солдаты», каманды КВЗ БДУ
Дзяніс Міжуй, беларускі мастак

Гл. таксама

Зноскі

↑ ^а ^б Численность населения на 1 января 2025 г. и среднегодовая численность населения за 2024 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Белстат, 2025.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q133574508"></a>
↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
↑ ^а ^б Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
↑ ^а ^б ^в Беларусь: Энцыклапедычны даведнік / Рэдкал.: Б. І. Сачанка і інш. — Мн.: БелЭн, 1995. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
↑ Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР Аб утварэнні на тэрыторыі Чашніцкага раёна Віцебскай вобласці гарадскога пасёлка Новалукомль ад 31 снежня 1965 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1966, № 1 (1121).
↑ Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР Аб пераўтварэнні гарадскога пасёлка Новалукомль у горад раённага падпарадкавання ад 31 ліпеня 1970 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1970, № 22 (1288).
↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2016 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2015 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (30 сакавіка 2016). Праверана 3 красавіка 2017.
↑ ^а ^б Беларусь: энцыклапедычны даведнік — С. 538.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q66274442"></a>
↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.11: Мугір — Паліклініка — С. 360.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24038856"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13028710"></a>
↑ Перепись населения — 2009. Витебская область
↑ Численность населения на 1 января 2020 г. по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q89797105"></a>
↑ Численность населения на 1 января 2021 г. и среднегодовая численность населения за 2020 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q106435389"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a>
↑ Численность населения на 1 января 2022 г. и среднегодовая численность населения за 2021 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111411657"></a>
↑ Численность населения на 1 января 2023 г. и среднегодовая численность населения за 2022 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2023.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q117319279"></a>
↑ Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Белстат, 2024.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q125194897"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a>

Літаратура

Новалуко́мль // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — С. 360. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).
Новалукомль // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 538. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.