Пяскі (Пярэжырскі сельсавет)

Пяскі
Краіна	Беларусь
Вобласць	Мінская
Раён	Пухавіцкі
Сельсавет	Пярэжырскі
Каардынаты	53°36′43″ пн. ш. 27°44′25″ у. д.HGЯO
Водныя аб’екты	Вуж
Насельніцтва	▼15 чал. (2019);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1713
Паштовыя індэксы	222851
Аўтамабільны код	5
	Пяскі на Вікісховішчы

Пяскі́^[1], таксама вядомыя як Альхо́ўка^[2] (трансліт.: Piaski, Aĺchoŭka; да 1920-х гг. — маёнтак Альхо́ва) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Пярэжырскага сельсавета. Месціцца за 31 км на паўночны захад ад Мар’інай Горкі, 46 км ад Мінска, 8 км ад чыгуначнай станцыі Рудзенск на лініі Мінск—Асіповічы, каля ракі Вушанка (прыток Пцічы).

Гісторыя

Ранняя гісторыя

У XVIII стагоддзі слабодка ў Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. У 1744 годзе 5 двароў, 18 жыхароў мужчынскага полу, уласнасць С. Кернажыцкага, потым Ярушэўскага.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі. У 1800 годзе вёска ў Ігуменскім павеце Мінскай губерні, уласнасць А. Шышкі, належала да маёнтка Варонічы. У 1858 годзе вёска ў маёнтку Альхова, уласнасць Мацея Дыякевіча, да якога перайшла праз вена ад Браніславы з Шышкаў^[3]. Пасля 1861 года ў Цітвянскай воласці Ігуменскага павета. 22 лютага (12 сакавіка) 1877 года ў маёнтку Альхове памёр культурны дзеяч Міхал Богуш Шышка, пахаваны на мясцовых могілках каля Узлянаў^[3]. У 1889 годзе маёнткам Альхова валодаў дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Іван Мацвеевіч Дзіякевіч, было 582 дзесяціны зямлі^[4].

У 1890 годзе адкрыта школа граматы, якая ў 1912 годзе стала 1-класным народным вучылішчам. У 1897 годзе ёсць хлебазапасны магазін, капліца на могілках.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай воласць абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. Маёнтак нацыяналізаваны, створаны пасёлак Альхоўка.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

Да 20 студзеня 1960 года вёска ўваходзіла ў склад Навапольскага сельсавета Рудзенскага раёна, пасля скасавання якога перададзена ў склад Пухавіцкага раёна^[5]. 1 красавіка 1960 года ўключана ў склад Пярэжырскага сельсавета^[6].

У 1968 годзе да Пяскоў была далучаная вёска Альхоўка. У наш час Пяскамі пераважна завецца гістарычная Альхоўка, а гістарычныя Пяскі (ля ўпадзення Вушанкі ў Пціч) адміністрацыйна падпарадкаваныя вёсцы Шалягі, на вуліцы Паднёвыя Пяскі.

Да 28 мая 2013 года вёска ўваходзіла ў склад Узлянскага сельсавета^[7].

Насельніцтва

1744 год — 5 двароў, 18 жыхароў мужчынскага полу
1800 год — 6 двароў, 37 жыхароў
1897 год — 35 двароў, 242 жыхары
1917 год — 24 двары, 150 жыхароў
1960 год — 63 жыхары
1999 год — 25 жыхароў
2002 год — 11 двароў, 21 жыхар
2010 год — 26 жыхар
2012 год — 8 гаспадарак, 19 жыхароў
2019 год — 15 жыхароў^[8]

Вядомыя выхадцы

Мікалай Іосіфавіч Хадыка — народны музыкант, майстар-рэстаўратар народных музычных інструментаў.

Спіс вуліц

Дарожная вуліца
Дружны завулак
Надзеі вуліца
Надзеі завулак^[9]

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Альхоўка, Пя́скі
↑ Belarus (нявызн.). pop-stat.mashke.org. Праверана 26 красавіка 2024.
↑ ^а ^б SgKP 1886, s. 448.
↑ Памяць 2003, с. 83.
↑ Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР Аб ліквідаванні некаторых раёнаў Беларускай ССР ад 20 студзеня 1960 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1960, № 2.
↑ Рашэнне выканкома Мінскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 1 красавіка 1960 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1960, № 10.
↑ «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234 Архівавана 31 сакавіка 2016. (руск.)
↑ Belarus (нявызн.). pop-stat.mashke.org. Праверана 26 красавіка 2024.
↑ Спіс вуліц і іншых элементаў ўнутранага адраса (нявызн.). Нацыянальнае кадастравае агенцтва Рэспублікі Беларусь.(недаступная спасылка)

Літаратура

Пяскі // Гарады і вёскі Беларусі. Т. 8 : Мінская вобласць, кн. 4 / Т.У. Бялова (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 173. — 528 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
Jelski A. Olchów // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VII: Netrebka — Perepiat (польск.). — Warszawa, 1886. — S. 447.
Jelski A. Piaski // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — Tom Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście. — Warszawa, 1887. — С. 52. — 960 с.