இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு

இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு (Strontium phosphide) என்பது Sr₃P₂ என்ற மூலக்கூற்று வாய்ப்பாட்டால் விவரிக்கப்படும் ஒரு கனிம வேதியியல் சேர்மமாகும். இசுட்ரோன்சியமும் பாசுபரசும் சேர்ந்து இச்சேர்மம் உருவாகிறது.^[1][2] கருப்பு நிற படிகங்களாக இது தோற்றமளிக்கிறது.^[3]

ஒரு வில் உலையில் இசுட்ரோன்சியம் பாசுபேட்டுடன் புகைக்கரியைச் சேர்த்து சூடாக்கினால் இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு உருவாகிறது.

${\displaystyle {\ce {Sr3(PO4)2 + 8C -> Sr3P2 + 8CO}}}$

இசுட்ரோன்சியத்துடன் சிவப்பு பாசுபரசை சேர்த்து சூடாக்கினாலும் இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு கிடைக்கும்:^[3]

${\displaystyle {\ce {3Sr + 2P -> Sr3P2}}}$

இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு கருப்பு நிறத்தில் படிகங்களை உருவாக்குகிறது.^[3]

வெப்பத்தில் நிலைப்புத்தன்மை கொண்டது என்றாலும் உயர் வெப்பநிலையில் உருகும்.

ஈரமாக இருக்கும்போது ஆபத்தானது. நச்சுப் பண்பு கொண்டதாகவும் உள்ளது.^[4]

தண்ணீருடன் வினைபுரியும் போது சிதைவடைந்து பாசுபீன் வாயுவை வெளிவிடுகிறது:^[3]

${\displaystyle {\ce {Sr3P2 + 2H2O -> 3Sr(OH)2 + 2PH3}}}$

அமிலங்களுடன் வினைபுரிந்து தொடர்புடைய உப்புகளைக் கொடுக்கிறது. இவ்வினையிலும் பாசுபீன் வாயு வெளியாகிறது.

${\displaystyle {\ce {Sr3P2 + 6HCl -> 3SrCl2 + 2PH3}}}$

இசுட்ரோன்சியம் பாசுபைடு மிகவும் வினைத்திறன் கொண்ட ஒரு பொருளாகும். வேதி வினைகளில் ஒரு வினையாக்கியாக இது பயன்படுத்தப்படுகிறது.^[5]