Узброенае паўстанне ў Мелільі (1936)

Узброенае паўстанне ў Мелільі
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Іспаніі
Дата	17 ліпеня 1936 года
Месца	Мелілья
Вынік	перамога паўстанцаў
Праціўнікі
Другая Іспанская Рэспубліка Паўстанцы-нацыяналісты
Камандуючыя
Агусцін Гомес Марата #, Мануэль Рамералес #†, Вірхілія Лерэт Руіс #†, Пласіда Альварэс Буя Эдуарда Саенс дэ Буруага, Дарыа Газапа Вальдэс, Хуан Сегі Альмузара, Луіс Соланс, Хуан Ягуэ
Страты
189 пакараных смерцю невядома

Узброенае паўстанне ў Мелільі (ісп.: Sublevación militar en Melilla) — частка падзей ліпеньскага путчу 1936 года ў Іспаніі, калі мяцежныя вайскоўцы ўзялі пад кантроль горад Мелілья, іспанскі анклаў у Марока.

Адной з асноўных мэтаў паўстання 1936 года быў захоп Іспанскага Марока. Тут размяшчалася так званая «Афрыканская армія», якая з’яўлялася галоўнай ударнай сілай іспанскай рэспубліканскай арміі. У яе склад уваходзілі і рэгулярныя падраздзяленні з метраполіі, і Замежны легіён, і мясцовыя мараканскія найміты (рэгуларэс). Большасць афіцэраў арміі знаходзіліся ў апазіцыі ўраду, падтрымаўшы змову супраць Мадрыда. Толькі жменька з іх, такія як генерал Мануэль Рамералес, галоўнакамандуючы іспанскай арміяй у Марока, генерал Гомес Марата і Вярхоўны камісар Пласіда Альварэс Буя, засталіся вернымі Рэспубліцы^[1]. Іспанскія рабочыя ў Марока, якія таксама былі лаяльнымі да ўладаў, не мелі зброі і былі ізаляваны ад мараканскага насельніцтва^[2].

Мяцеж у Мелільі пачаўся 17 ліпеня. Першай справай паўстанцы арыштавалі генэрала Рамералеса^[3] і захапілі радыёстанцыю^[1]. Многія воінскія часці падтрымалі бунт. Захапіўшы ключавыя аб’екты, мяцежнікі задушылі прыхільнікаў урада ў рабочых кварталах. Рамералес^[4] і ўсе, хто супраціўляўся паўстанню, былі расстраляны^[5]. Генерал Марата, які, знаходзячыся не ў Мелільі, тэрмінова прыбыў у горад на самалёце, быў арыштаваны змоўшчыкамі, як толькі прызямліўся^[6].

Адзін з галоўных, нароўні з Франсіска Франка, лідараў путчу Эміліа Мола загадаў «ліквідаваць левыя элементы, камуністаў, анархістаў, членаў прафсаюзаў і г.д.»^[7]. У той жа дзень, калі пачалося паўстанне, былі арыштаваны ўсе члены прафсаюзаў, левых партый, масонскіх ложаў і ўсе, хто, як вядома, галасаваў за «Народны фронт» на парламенцкіх выбарах^[5]. У першую ноч мяцежныя вайскоўцы-нацыяналісты пакаралі смерцю 189 мірных жыхароў і салдат^[8]. 20 ліпеня ў Мелільі яны адкрылі свой першы канцлагер^[9].

Да 18 ліпеня нацыяналісты захапілі ўсё Іспанскае Марока і здушылаі супраціўленне праціўніка. У той жа дзень Франсіска Франка пачаў паўстанне на Канарскіх астравах^[10].

• Beevor, A. (2006). The Battle for Spain. London: Penguin. ISBN 9780143037651.
• Jackson, G. (1967). The Spanish Republic and the Civil War. Princeton University Press. ISBN 9780691007571.
• Thomas, H. (2001). The Spanish Civil War. New York: Modern Library. ISBN 9780375755156.