Пратасаўшчына (Пухавіцкі раён)

Вёска Пратасаўшчына Капліца-пахавальня Шыстоўскіх Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Шацкі Каардынаты 53°22′25″ пн. ш. 27°44′11″ у. д.HGЯO Насельніцтва ▼13 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Аўтамабільны код 5 Пратасаўшчына на карце Беларусі ±

Пратасаўшчына на Вікісховішчы

Прата́саўшчына^[1] (трансліт.: Pratasaŭščyna, руск.: Протасовщина) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Шацкага сельсавета. Месціцца за 41,5 км на паўднёвы захад ад Мар’інай Горкі, 69,5 км ад Мінска.

У XVIII стагоддзі ўваходзіла ў склад Менскага павета Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага, уласнасць Аскерак, адносілася да маёнтка Шацк. У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі.

У XIX стагоддзі 2 засценкі ў Шацкай воласці Ігуменскага павета Мінскай губерні, месца пражывання дробнай шляхты^[2], побач месціўся засценак дробнай шляхты Котава Ляда. У 1860-х гадах было агулам 13 двароў^[3]. Паўднёвы засценак таксама зваўся Кунавец^[4] або Пратасаўшчына-Кунавец^[5]. У 1888 годзе сярод землеўладальнікаў у засценку Пратасаўшчына былі: дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Восіп Восіпаў Дашкевіч (70 дзесяцін зямлі), праваслаўны дваранін Лявонцій Іванаў Сакалоўскі (145 дзесяцін), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Іван Пятроў Татур (35 дзесяцін), дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Франц Пятроў Татур (35 дзесяцін)^[6]. Ва ўрочышчы Кунавец землеўладальнікамі былі: мешчанін іўдзейскага веравызнання Лейба Гіршаў Пік (10 дзесяцін), праваслаўны дваранін Серафім Карпаў Сакалоўскі (26¾ дзесяціны)^[6]. У засценку Кунавец землеўладальнікамі былі мяшчане рыма-каталіцкага веравызнання Іосіф Францавіч Багдановіч (25,5 дзесяціны) і Міхаіл Якаўлевіч Багдановіч (25,5 дзесяціны)^[7].

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У 1929 годзе створаны калгас «13 Кастрычніка». У перыяд прымусовай калектывізацыі 1930-х гадоў многа жыхароў было рэпрэсавана^{[8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19]}.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года вёска пад акупацыяй Германіі. У ваколіцах вёскі дзейнічалі савецкія партызанскія брыгады імя М. І. Калініна, 3-я Мінская імя С. М. Будзённага, «Буравеснік».

Да 1 красавіка 1960 года вёска ў складзе Слабадскога сельсавета^[20], з 1 красавіка 1960 года да 5 траўня 1962 года — у складзе Шацкага сельсавета, пасля — зноў у складзе Слабадскога сельсавета^[21].

Да 28 траўня 2013 года вёска ўваходзіла ў склад Вецярэвіцкага сельсавета^[22].

• 1897 год — 10 двароў, 59 жыхароў
• 1908 год — 17 двароў, 179 жыхароў
• 1917 год — 33 двары, 162 жыхары, усе беларусы; Кунавец-Пратасаўшчына ў 1921 г. — 13 двароў, 60 жыхароў, з іх 34 беларусы і 26 яўрэяў^[5]
• 1960 год — 75 жыхароў
• 1999 год — 36 жыхароў
• 2002 год — 17 двароў, 28 жыхароў
• 2009 год — 20 жыхароў^[23]
• 2019 год — 13 жыхароў^[24]

• Капліца-пахавальня Шыстоўскіх (1860-я), уладальнікаў маёнтка Вяркалы

• Пратасаўшчына // Гарады і вёскі Беларусі. Т. 8 : Мінская вобласць, кн. 4 / Т.У. Бялова (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 170. — 528 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
• Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
• Ярмоловичъ В. С. Списокъ населенныхъ мѣстъ Минской губерніи. — Минскъ: Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета, 1909. — 231 с.
• Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) / Центральное Статистическое Бюро Б.С.С.Р.. — Минск: Белтрестпечать, 1924.
• Списокъ Землевладѣльцевъ Минской Губерніи [за 1888 год] / Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета. — Минскъ: Минская Губернская Типографія, 1889. — 419 с.
• Jelski A. Protasowszczyzna, białoruskie Pratasouszczyna // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze (польск.). — Warszawa, 1888. — S. 67.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пратасаўшчына (Пухавіцкі раён)