Авіяўдар па Дэдэбіце Падчас Тыграйскага канфлікту 2020—2022 гадоў апоўначы 7 студзеня 2022 г. (на праваслаўнае Раство) ВПС Эфіопіі нанеслі авіяўдар па лагеры для ўнутрана перамешчаных асоб у пачатковай школе горада Дэдэбіт. У выніку нападу загінулі ад 56 да 59 чалавек, яшчэ як мінімум 30 атрымалі раненні. СітуацыяУ лістападзе ў 2021 годзе ў Дэдэбіце ўтвораны лагер для ўнутрана перамешчаных асоб[1]. На канец месяца ў ім знаходзілася 3463 чалавекі. 15 снежня ў Дэдэбіт прыбыла яшчэ 4000 бежанцаў з Заходняга Тыграя[2][3]. Авіяўдар адбыўся прыкладна пасля вываду ў снежні 2021 годавойск САТ з вобласці Амхара[4]. 7 студзеня, перад авіяўдарам, урад вызваліў шэраг палітычных зняволеных, у тым ліку членаў НФВТ, сярод якіх сузаснавальнік партыі Себхат Негу і былы прэзідэнт рэгіёна Тыграй Абай Велду[5][6]. Эфіопскі ўрад публічна выказаў жаданне пакласці канец баявым дзеянням, а прэм’ер-міністр Абій Ахмед заявіў, што ён імкнецца да «ўсеаб’яднанага нацыянальнага дыялогу»[7][8]. За некалькі дзён да авіяўдару некаторыя жыхары лагера заўважылі, што над горадам кружыў беспілотнік[9]. АвіяўдарЗ 7 па 14 студзеня Узброеныя сілы Эфіопіі правялі кампанію авіяўдараў і бамбардзіровак па тыграянскіх паселішчах, у выніку якіх загінулі як мінімум 108 чалавек і 75 атрымалі раненні. Большая частка ахвяр[10] прыпала на часовы лагеры для ўнутрана перамешчаных асоб, размешчаны ў пачатковай школе Дэдэбіта. Удар нанесены позна ўначы, недзе паміж 23:00 і 00:00[11][12][13]. У той дзень баявы беспілотнік скінуў на лагер тры бомбы з лазерным навядзеннем[14]: першая бомба трапіла ў галоўны школьны будынак, прабіўшы дах; другая была скінута каля галоўнай брамы, забіўшы людзей, якія спрабавалі ўцячы; трэцяя бомба ўпала на паўночны ўсход ад месца, дзе была скінута першая. Ад апошняй ахвяр не было[15]. У выніку авіяўдару загінула ад 56 да 59 чалавек[16]. На месцы загінулі прынамсі 53 чалавекі, 15 з іх — дзеці (самы малодшы — аднагадовае немаўля); усе яны былі былымі жыхарамі Хумеры (Заходні Тыгрэй). Яшчэ трое пазней памерлі ад атрыманых траўмаў у бальніцы агульнага профілю Шыр-Сухул. Выжылыя і гуманітарныя работнікі адзначалі, што было цяжка вызначыць дакладную колькасць загінулых, бо некаторыя целы згарэлі дашчэнту або былі разарваны на часткі[3][17]. Па меншай меры ад 30 да 46 чалавек атрымалі раненні[11][18][3]. Прадстаўнік бальніцы Мэкэле заявіў, што колькасць пацярпелых дасягала 126[19][20]. РасследаванніСледчыя з Human Rights Watch і ААН не знайшлі доказаў выкарыстання Дэдэбіта ў ваенных мэтах баевікамі, а выжылыя заявілі, што не бачылі паўстанцаў або ваеннай тэхнікі паблізу лагера[3][21]. Беспілотнік, магчыма, быў набыты ў Турцыі, бо ў якасці боепрыпасаў былі выкарыстоўваныя ракеты MAM-L, якія ўжываліся выключна для турэцкага Bayraktar TB2[22][23][24][25]. Верагодна, дрон прыбыў з аэрапорта Бахр-Дар у рэгіёне Амхара, які быў найбольш верагодным месцам узлёту. Аэрапорт размешчаны за 278 км на поўдзень ад Дэдэбіта. Ён быў адзінай базай, якая знаходзілася дастаткова блізка, каб TB2 здзейсніў рэйд на горад[18]. 24 сакавіка 2022 года арганізацыя Human Rights Watch звярнулася да ўрада Эфіопіі з просьбай расследаваць авіяўдар, назваўшы яго «верагодным» ваенным злачынствам[3]. Следчыя Міжнароднай камісіі экспертаў па правах чалавека па Эфіопіі адзначылі, што эфіопскія вайскоўцы «парушылі прынцыпы засцярогі і прапарцыянальнасці» і «наўмысна накіравалі напад на мірных жыхароў»[26]. РэакцыяПрэс-сакратар НФВТ Гетачу Рэда асудзіў удар, назваўшы яго «чарговай бяздушнай атакай беспілотнікаў Абія Ахмеда»[11] і выказаў скептыцызм адносна заклікаў прэм’ер-міністра да міру[10]. Прэс-сакратар Упраўлення Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека Ліз Тросэл звярнула асаблівую ўвагу на бамбардзіроўку Дэдэбіта. Яна заявіла, што «невыкананне прынцыпаў адрознення і прапарцыянальнасці можа быць прыраўнавана да ваенных злачынстваў»[27]. Высокі прадстаўнік Еўрапейскага саюза Жазэп Барэль раскрытыкаваў гэты ўдар, заявіўшы, што, хоць вызваленне палітычных зняволеных з’яўляецца пазітыўнай падзеяй, «усе бакі павінны скарыстацца момантам, каб хутка спыніць канфлікт і пачаць дыялог»[28]. Бюро ЗША па справах Афрыкі таксама асудзіла ўдар[19]. Эфіопскі ўрад не пракаментаваў авіяўдар[18][27]. НаступствыВыжылыя правялі рэшту ночы ў палях за межамі школьнай тэрыторыі[17]. Загінулых пазней пахавалі ў брацкай магіле каля горада[3][17]. З-за пагрозы небяспекі, выкліканай авіяўдарам, гуманітарныя агенцтвы прыпынілі сваю дзейнасць у горадзе і наваколлі[29][30]. Крыніцы
Літаратура
Спасылкі
|
||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
