Беларуская Вікіпедыя (тарашкевіца)

Беларуская Вікіпедыя
Беларуская Вікіпэдыя
Беларуская Вікіпедыя ; Беларуская Вікіпэдыя
URL	be-tarask.wikipedia.org (бел.)
Характар праекта	дабрачынны
Тып сайта	сеткавая энцыклапедыя
Рэгістрацыя	неабавязковая
Мова	беларуская
Уладальнік	Wikimedia
Пачатак працы	6 красавіка 2004
Колькасць артыкулаў	89 261
Колькасць выяў	2 163
Колькасць старонак	261 677
Колькасць правак	2 617 191
Зарэгістраваных удзельнікаў	91 016
Актыўных удзельнікаў	108
Адміністратараў	4
Глыбіня	37,3
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Беларуская Вікіпедыя (альтэрн.: Беларуская Вікіпэдыя) — раздзел энцыклапедыі Вікіпедыя, які карыстаецца альтэрнатыўнай нормай беларускай мовы, г.зв. «тарашкевіцай» (у рэдакцыі Беларуская альтэрнатыўная арфаграфія, 2005), заснаваны 6 красавіка 2004 года.

Гісторыя

Пачатковы этап

Вікіпедыя на беларускай мове была запушчана вясной 2004 года. Першы запіс па-беларуску на галоўнай старонцы гэтага раздзела з’явіўся 6 красавіка 2004 года, першыя артыкулы — 12 жніўня. Пасля гэтага на працягу двух з паловай гадоў у беларускай Вікіпедыі суіснавалі розныя арфаграфіі беларускай мовы. Неўрэгуляванасць пытанняў суіснавання ў раздзеле некалькіх арфаграфій выклікала канфлікты і «войны правак».

21 лютага 2005 года колькасць артыкулаў у раздзеле дасягнула 1000, а 6 снежня — 2000.

У лютым 2006 года група ўдзельнікаў звярнулася на Meta-Wiki з запытам аб адкрыцці новага моўнага раздзела, заснаванага на выкарыстанні выключна афіцыйнай нормы арфаграфіі беларускай мовы. Першая заяўка была адхіленая, але ў снежні таго ж года створана новая. Да гэтага моманту агульны беларускі раздзел налічваў каля 3800 артыкулаў у абедзвюх арфаграфіях.

27 сакавіка 2007 года па рашэнні Фонду Wikimedia існы раздзел be.wikipedia.org, які налічваў ужо каля 6700 артыкулаў, быў перанесены на адрас be-x-old.wikipedia.org. Гэтае рашэнне суправаджалася пратэстамі шэрагу беларускіх удзельнікаў Вікіпедыі.

Сучасны этап

Па стане на кастрычнік 2008 год удзельнікамі праекта было змешчана больш за 13 тыс. артыкулаў. У чэрвені 2009 года колькасць артыкулаў дасягнула 20 тыс., у снежні 2010 — 30 тыс., у кастрычніку 2011 года — 40 тыс. артыкулаў.

4 верасня 2015 года Вікіпедыя тарашкевіцай была перанесена з адраса be-x-old.wikipedia.org на новы — be-tarask.wikipedia.org^[1].

Беларуская Вікіпедыя тарашкевіцай застаецца адным з нямногіх рэсурсаў, якія выкарыстоўваюць альтэрнатыўны правапіс, росквіт якога ў інтэрнэт прасторы прыпаў на сярэдзіну 2000-х гадоў^[2].

З таго часу, як 2012 годзе раздзел акадэмічным правапісам абышоў па колькасці артыкулаў раздзел альтэрнатыўным правапісам, разрыў няўхільна павялічваецца. Колькасць рэдактараў раздзела знізілася пасля 2012 года і застаецца на адным і тым жа ўзроўні шмат гадоў, у той час як колькасць рэдактараў у акадэмічным раздзеле працягвае расці. Гэта тлумачыцца тым, што вывучэнне альтэрнатыўнага правапісу вымагае дадатковых высілкаў, у той час як акадэмічны правапіс засвойваецца ў школе^[3].

Крытыка

На думку некаторых рэдактараў, да сярэдзіны 2020-х гадоў раздзел тарашкевіцай адышоў ад прынцыпаў нейтральнасці. У раздзеле фактычна ствараецца альтэрнатыўная рэальнасць, дзе жаданні і чаканні падмяняюць рэчаіснасць. Так, напрыклад, у артыкуле «Беларусь» у якасці афіцыйнага сімвала пазначаны бел-чырвона-белы сцяг, а адзінай дзяржаўнай мовай названая беларуская, што не адпавядае рэальнаму становішчу. У раздзеле таксама адкрыта выкарыстоўваюцца маргінальныя крыніцы, як напрыклад, самвыдатныя кнігі ананімнага аўтара пад псеўданімам Алёхна Дайліда^[3].