Анатоль Іванавіч Бутэвіч

Анатоль Іванавіч Бутэвіч
Анатоль Іванавіч Бутэвіч
Міністр культуры і друку Рэспублікі Беларусь
	6 красавіка 1994 — 20 сакавіка 1996
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Вячаслаў Кебіч, Міхаіл Чыгір
Папярэднік	Яўген Вайтовіч
Пераемнік	Аляксандр Сасноўскі
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у Румыніі
	17 снежня 1997 — 21 ліпеня 2000
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Пераемнік	Рыгор Кісель
Нараджэнне	15 чэрвеня 1948 (76 гадоў); Язавец[d], Нясвіжскі раён, Баранавіцкая вобласць, БССР, СССР;
Член у	Саюз беларускіх пісьменнікаў; Беларускі саюз журналістаў; Беларускі фонд культуры; Беларускае таварыства дружбы і культурнай сувязі з замежнымі краінамі;
Адукацыя	Вяліка-Ліпская васьмігадовая школа[d]; Сноўская сярэдняя школа[d] (1966); філалагічны факультэт БДУ (1971);
Дзейнасць	палітыка, дыпламатыя і пераклад
Месца працы	Беларускае тэлеграфнае агенцтва; Чырвоная змена; Мастацкая літаратура; ЦК ЛКСМБ[d]; Цэнтральны камітэт КПБ; ЗАТ Альфа-Банк; Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь;
Узнагароды	Грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР (1978) Ганаровая грамата Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь (1998) ганаровая грамата Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь (2018) Залатое пяро[d] (2001) Нагрудны знак «За ўклад у развіццё культуры Беларусі» (2010) Літаратурная прэмія імя Васіля Віткі (2004) Кімерыйскія музы[d] ганаровы грамадзянін Нясвіжа[d] Гомельская абласная літаратурная прэмія імя А. Капусціна[d] выдатнік друку Беларусі[d] (2018)

Анато́ль Іва́навіч Бутэ́віч (нар. 15 чэрвеня 1948, хут. Язавец, Нясвіжскі раён, Мінская вобласць; Псеўданімы: Максім Валошка, Анатоль Баярскі, Міша Алімпік) — беларускі дзяржаўны дзеяч, дыпламат, пісьменнік, перакладчык, публіцыст, крытык.

Біяграфія

Нарадзіўся на хутары Язавец Нясвіжскага раёна ў сялянскай сям’і. У 1956 годзе разам з бацькамі перасяліўся ў в. Баяры таго ж раёна. Вучыўся ў Вяліка-Ліпскай васьмігадовай школе. Скончыў Сноўскую сярэднюю школу Нясвіжскага раёна (1966).

Скончыў аддзяленне беларускай мовы і літаратуры філалагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1971). Працаваў рэдактарам Беларускага тэлеграфнага агенцтва (1971—1973), намеснікам рэдактара газеты «Чырвоная змена» (1975—1979), дырэктарам рэспубліканскага выдавецтва «Мастацкая літаратура» (1986—1987), у ЦК ЛКСМБ (1973—1975, 1979—1980) і ЦК КПБ (1980—1986, 1987—1990).

Старшыня Дзяржаўнага камітэта па друку (1990—1992), міністр інфармацыі (1992—1994), міністр культуры і друку Рэспублікі Беларусь (1994—1996).

У 1996—1998 гадах — Генеральны консул Рэспублікі Беларусь у Гданьску. У 1998—2000 гадах — Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у Румыніі. Мае дыпламатычны ранг Надзвычайнага і Паўнамоцнага Пасла Рэспублікі Беларусь.

У 2001—2009 гадах — саветнік старшыні Банка міжнароднага гандлю і інвестыцый. У студзені — маі 2009 года — галоўны спецыяліст упраўлення мастацтваў Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь.

Мае ступень неафіцыйнага «кандыдата навук у галіне інфармацыйных тэхналогій» ад грамадскага аб’яднання^[2] «IAIT — Міжнародная акадэмія інфармацыйных тэхналогій».

Асабістае жыццё

Жыве ў Мінску, мае траіх дзяцей.

Творчасць

Працуе ў сферы дзіцячай літаратуры, гістарычнай, публіцыстыкі, крытыкі, у галіне перакладу. Друкавацца пачаў у 1969 годзе. Перакладае з польскай, рускай, украінскай моў на беларускую, з беларускай на рускую. Яго творы перакладаліся на польскую, румынскую, балгарскую мовы.

Творы

«Прыгоды лісціка-карунчыка». Казкі. Мінск, 1997
«Прыгоды памаўзлівай Рыскі». Казкі. Мінск, 1999
«Расстайны пах асоту». Аповесць, апавяданні. Мінск, 2000
«Як акіян з кропелькай барукаўся». Казкі. Мінск, 2003
«Мірскі замак». Мінск, 2003
«Прыгоды віруса Шкодзі». Мінск, 2009
Серыя «Сем цудаў Беларусі»:
- «У гасцях у вечнасці». Мінск, 2001
- «Званы Нямігі». Мінск, 2002
- «За наміткай гісторыі». Мінск, 2003
- «Адвечны покліч Радзімы». Мінск, 2004
- «Славутыя родам сваім». Мінск, 2006
- «Перуновага племені дзеці». Мінск, 2008
- «На далонях вечнасці» (сумесна з У.Ягоўдзікам). Мінск, 2009
«Пад небам беларускага слова». Пра пісьменнікаў, літаратуру і не толькі. Мінск, 2007
«Раскіданае гняздо крывіцкай славы». Мінск, 2008
«Каралева не здраджвала каралю, або Каралеўскае шлюбаванне ў Новагародку». Раман. Мінск, 2009
«Таямніцы Мірскага замка. Падарожжа па сівых мурах з Адамам Міцкевічам». Мінск, 2011
«Таямніцы Нясвіжскага замка. Падарожжа ўглыб стагоддзяў з Уладзіславам Сыракомлем». Мінск, 2013
- «Таямніцы Крэўскага замка. Падарожжа па нашай гісторыі з Вітаўтам Вялікім». Мінск, 2015
- «Тайны Мирского замка. Путешествие по древней фортеции с Адамом Мицкевичем». Минск, 2014
- «Тайны Несвижского замка. Путешествие вглубь столетий с Владиславом Сырокомлей». Минск, 2019
«Я адной табе належу». Мінск, 2013
«Паміж Княствам і каронай». Мінск, 2013
«Пацалунак на фоне гор». Мінск, 2014
«Чараўніца Восень і Сняжынка падарожніца». Мінск, 2015
«Як Данік у Радзівілаўскае метро трапіў», Мінск, 2016
«Жанчыны з легенды», Мінск, 2017
«Маладыя гады — маладыя жаданні»: П’еса // Маладосць. 2007
«Апошняе ігрышча»: Аповесць // Полымя. 2007
«Распасажаны дом». Мінск, 2020
«Зайчыкаў лес» (на румынскай мове). Цімішаара, Румынія, 1999.

Пераклады на рускую мову

Липский Владимир. «Крутые версты». Аповесць. Масква, 1981, Кемерава, 1982, 1989
Липский Владимир. «Выстрелы над старым окопом». Аповесць. Мінск, 2007
Капустин Аександр. «Соленая роса». Аповесць. Казань, 1984
Гигевич Василь. «Марсианское путешествие». Мінск, 1992
«Смеяться, право, не грешно». Беларускі народны гумар. Мінск, 1997

Пераклады на беларускую мову

Хемінгуэй Эрнэст. «Бывай, зброя». Мінск, 1996
Олдрыдж Джэймс. «Паляўнічы». Мінск, 1996
Шолам Алейхем. «Тэўе-малочнік». Мінск, 1992
Лем Станіслаў. «Прыгоды Піркса». Мінск, 1992
Лем Станіслаў. «Салярыс». Мінск, 1994
Лем Станіслаў. «Непераможны». Мінск, 2011
Радзівіл Багуслаў. «Аўтабіяграфія». Мінск, 2009
Ажэшка Эліза. «Над Нёманам». Мінск, 2003
Курыльчык Рышард. «Славянскі світанак». Мінск, 2007
Курыльчык Рышард. «Нязломны з Назарэта». Мінск, 2009
Ажэшка Эліза. «Gloria victis». «Дзеяслоў», № 4, 2008
Ажэшка Эліза. Яны. «Дзеяслоў», № 5, 2017
Ажэшка Эліза. «Над Нёманам». Мінск, «Кнігазбор», 2020

Пераклады п’ес, якія ішлі ў тэатрах Беларусі

Сапгір С., Пракоф’еў С. Кот у ботах. 1981
Хмелік А. А ўсё-такі яна круціцца? 1981
Аляксандраў А. Шышок. 1982
Гудзяліс Антанас. Куды сышлі волаты? 1982
Фрэшат Караль. Жан і Беатрыса. 2004
Вампілаў А. Мінулым летам у Чулімску. 2006
Гальдоні Карл. Слуга двух гаспадароў. 2007
Шурпін Анатоль. Хто кахае мадам? 2008
Лорка Ф. Дом Бернарды Альбы. 2013
Пётр Гладзілін. Афінскія вечары. 2014

Прызнанне

член Беларускага саюза журналістаў (з 1972)
член Саюза беларускіх пісьменнікаў (з 1994)
Медаль «За асваенне цалінных зямель» (1969)
Грамата Вярхоўнага Савета БССР (1978)
Ганаровая грамата Савета Міністраў Беларусі (1998)
Ганаровая грамата Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь (2018)
Лаўрэат прэміі Саюза журналістаў «Залатое пяро — 2001»
прэмія польскага Таварыства аўтараў ZAiKS (за пераклады з польскай мовы, 2004)
Ордэн Свяціцеля Кірылы Тураўскага Беларускай праваслаўнай царквы (2008)
Юбілейны медаль «90 год Узброеных сіл Рэспублікі Беларусь» (2008)
Юбілейны медаль «65 год вызвалення Рэспублікі Беларусь ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў» (2009)
Заслужаны журналіст, Ганаровае званне ГА «Беларускі Саюз журналістаў» (2008)
нагрудны знак Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь «За ўклад у развіццё культуры Беларусі» (2010)
памятны медаль «Нясвіжскаму раёну — 75 год» (2015)
нагрудны знак Беларускага фонда культуры «Рупліўцу. Стваральніку» (2017)
лаўрэат прэміі імя Васіля Віткі часопіса «Вясёлка»
лаўрэат літаратурнага конкурсу «Кімерыйскія музы» на міжнародным фестывалі дзіцячых пісьменнікаў у Феадосіі
дыпламант літаратурнага конкурсу Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь
лаўрэат Гомельскай абласной літаратурнай прэміі імя А. Капусціна.
Член рэдкалегій часопіса «Вясёлка», «Краязнаўчай газеты»
намеснік старшыні рады Беларускага фонда культуры
старшыня таварыства «Беларусь — Польшча»
старшыня грамадскай назіральнай камісіі пры Міністэрстве культуры па ахове гісторыка-культурнай спадчыны
член Савета ветэранаў камсамола, піянерскага і маладзёжнага руху пры ЦК БРСМ
Член Польска-Беларускай Дарадчай Камісіі па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны (з сакавіка 2010 да сакавіка 2014)
член Беларускай рэспубліканскай навукова-метадычнай рады па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны пры Міністэрстве культуры Рэспублікі Беларусь (з верасня 2010)
намеснік старшыні Рэспубліканскага грамадскага савета па справах культуры і мастацтва пры Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь (з лістапада 2010)
член праўлення Беларускага таварыства дружбы і культурнай сувязі з замежнымі краінамі (з кастрычніка 2012)
член Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА (са жніўня 2013)
ганаровы грамадзянін горада Нясвіжа (28.02.2015)
ганаровы знак Беларускага фонда культуры «Рупліўцу. Стваральніку», 2017
Член Нацыянальнай камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА, 2015
юбілейны медаль «100 год дыпламатычнай службе Беларусі», 2019
нагрудны знак «Выдатнік друку Беларусі» (2018)

Крыніцы

↑ ^а ^б ^в Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 402 ад 19.06.2006 г. Рашэннем Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь ад 04.06.2007 № 95, грамадскае аб’яднанне «Международная академия информационных технологий» («МАИТ») перайменавана ў Міжнароднае навуковае грамадскае аб’яднанне «МАИТ» (МНГА «МАИТ») з выдачай пасведчання аб дзяржаўнай рэгістрацыі грамадскага аб’яднання за № 01889, з захаваннем юрыдычнай асобы, членства, структуры, асноўных палажэнняў, мэт і задач аб’яднання «МАИТ».

Літаратура

Анатоль Бутэвіч // Роднае слова: Штомес. навук.-метад. часоп. / Заснав.: М-ва адукацыі Рэсп. Беларусь ― 2008. ― № 6. ― С. 16;
Бутэвіч Анатоль Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 361. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Бутэвіч Анатоль Іванавіч // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995. Т. 6.
Бутевич Анатолий Иванович // Республика Беларусь, энциклопедия: в 6 т. — Минск, 2006, т.2. — C. 564.
«Вестник Министерства иностранных дел», № 1/1998, стр. 71-72.
З росных сцяжын: аўтабіяграфіі пісьменнікаў Беларусі / Уклад. М. Мінзер. — Мн.: Літаратура і Мастацтва, 2009. — 460, (1) — С. 65.