Баі за Джэбель-Мою — эпізод канфлікту паміж прыхільнікамі суданскіх генералаў Абдэля аль-Бурхана і Махамеда Дагала, звязаны з барацьбой за горад Джэбель-Моя (ар.) (бел. ў правінцыі Сенар (ар.) (бел..
Значэнне
Раён Джэбель-Моя важны з-за размяшчэння паміж трыма асноўнымі армейскімі базамі: 17-й пяхотнай дывізіяй і 265-й брыгадай ВПС у Сенары на ўсходзе, 18-й пяхотнай дывізіяй у Косці на захадзе і 1-й пяхотнай дывізіяй, якая раней знаходзілася ў Вад-Мадені. Горад стаў адзіным злучэннем маршрутаў забеспячэння ўрадавых войск паміж штатамі Гезіра і Белы Ніл, паколькі маршрут Амдурман — Косці быў перарэзаны паўстанцамі[7].
Ход баёў
Прыхільнікі Бурхана сцвярджалі, што на 3 мая 2024 года яны цалкам кантралявалі Джэбель-Мою, але мяцежнікі гэта адмаўляла. Пазней высветлілася, што, хоць САП і прысутнічалі ў гэтым раёне, яны ў значнай ступені мясцовасць знаходзілася пад кантролем урада[3]. Затым раніцай часці паўстанцаў атакавалі пазіцыі праціўніка. У ходзе сутыкненняў пацярпела мясцовае насельніцтва[8][9].
25 чэрвеня баі аднавіліся. Узброеныя сілы Судана першапачаткова сцвярджалі, што яны адбілі атаку і таксама змаглі вярнуць кантроль над цукровым заводам[10]. Тым не менш, САП сцвярджалі, што ўзялі пад кантроль Джэбель-Мою пасля 7-гадзіннай бітвы і прасунуліся да горада Сінга[11]. Як паведаміла міжнародная арганізацыя па міграцыі ААН, 1455 чалавек пакінулі свае дамы[12]. 18-я пяхотная дывізія суданскай арміі была вымушана адступіць на захад да Джабаль-Дуда[13]. Гэта дазволіла прыхільнікам Дагала здзейсніць напады на горад Сенар і ўзяць пад кантроль сталіцу штата Сінгу[14].
Пасля ўзяцця пад кантроль горада САП мясцовыя жыхары паведамілі, што мяцежнікі забілі больш за 20 чалавек і разрабавалі дамы мірнага насельніцтва[15]. 26 чэрвеня УСС заявілі, што адбілі атаку праціўніка[16]. Падчас баёў 27 чэрвеня лідар сектара Сенар батальёна Аль-Бара ібн Малік Ахмед Авад Башыр быў забіты[6].
15 ліпеня ўрадавая авіяцыя нанесла ўдары па пазіцыях САП. Тым часам прыхільнікі Дагала абстралялі зенітнымі ракетамі аэрапорт Кенана[17]. 2 ліпеня Міністэрства замежных спраў Судана заявіла, што паўстанцы ўчынілі бойню, забіўшы больш за 40 чалавек у вёсках вакол Джэбель-Моі[18].
3 кастрычніка баі аднавіліся: УСС адбілі вёскі Фангога і Джэбель-эль-Авар на паўднёвым усходзе і Джабаль-Сагадзі на паўночным захадзе і прымусілі САП адступіць да Джэбель-Моі[13][7]. На працягу наступных чатырох дзён урадавыя часці здзейснілі як мінімум 4 атакі на пазіцыі праціўніка[2]. 18-я пяхотная дывізія УСС рухалася на захад ад Джабаль-Дада, а 17-я пяхотная дывізія пры падтрымцы антытэрарыстычных сіл Службы агульнай разведкі[19] наступала на ўсход ад Сенара. Як планавалася войскамі Бурхана, гэтыя сілы павінны былі сустрэцца ў Джэбель-Моі[13].
5 кастрычніка УСС заявілі, што цалкам адваявалі Джэбель-Мою і раёны Эль-Бліджаб і Фанкука Эль-Джабаль, адрэзаўшы лініі забеспячэння мяцежнікаў у гарадах Сінга, Дындэр і астатняй частцы штата Сенар[3]. Антытэрарыстычныя сілы дапамаглі ўрадавым войскам ачысціць мясцовасць ад праціўніка, забіўшы 50 байцоў САП і знішчыўшы 15 машын[2]. Улады таксама канфіскавалі вялікую колькасць боепрыпасаў і зброі, якія былі пастаўлены САП ААЭ (але самі ўлады краіны адмаўлялі дапамогу мяцежнікам)[20].
Як пазней заявіў Дагала, у гэтым раёне на баку ўрада дзейнічалі егіпецкія ВПС. Замежная авіяцыя з 3 да 10 гадзін раніцы бамбіла пазіцыі паўстанцаў. Афіцыйны Каір адмаўляў удзел сваіх войск у баях[21][22][23].
Наступствы
Пасля адбіцця горада ў Джэбель-Мою на верталёце прыбыў Бурхан для агляду часцей[24].
Страта горада адрэзала лініі забеспячэння САП да астатняй часткі штата Сенар і прывяла да далейшых паражэнняў войск Дагала ў Дындэры, Сінзе і астатняй частцы вобласці[25].
Крыніцы
- ↑ Sudanese army captures strategic area of Jebel Moya, reports (нявызн.). Al Taghyeer (3 кастрычніка 2024). Праверана 27 February 2025.
- ↑ а б в г Sudan Nashra: Military recaptures Jebel Moya, road linking White Nile, Sennar Transitional Sovereignty Council source: Burhan is to relocate to Atbara, govt denies (нявызн.). Mada Masr (8 кастрычніка 2024). Праверана 27 February 2025.
- ↑ а б в Sudan army recaptures key Jebel Moya region from RSF (нявызн.). Sudan Tribune (5 кастрычніка 2024). Праверана 27 February 2025.
- ↑ RSF commander killed in central Sudan's Sennar State (нявызн.). Sudan Tribune (20 ліпеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ а б Sudanese Air Force attempt to rebut RSF Singa siege (нявызн.). Dabanga Sudan (1 ліпеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ а б Sudan: leader of Islamist brigade killed in Jebel Moya battles (нявызн.). Al Taghyeer (27 чэрвеня 2025). Праверана 28 February 2025.
- ↑ а б Sudan war: battles reported from Sennar, North Darfur, and Khartoum (нявызн.). Dabanga Sudan (4 кастрычніка 2024). Праверана 26 February 2025.
- ↑ Sudanese army and RSF clash over key Sennar locations (нявызн.). Sudan Tribune (24 чэрвеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudan's army recaptures two key sites in Sinnar State (нявызн.). Al Taghyeer (24 чэрвеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudanese army, RSF clash over Jebel Moya, Sennar (нявызн.). Radio Tamazuj (25 чэрвеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudan's RSF recaptures Jebel Moya in Sinnar State (нявызн.). Al Taghyeer (25 чэрвеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Looting and fighting reported in a central Sudan city as paramilitary group attacks military troops (нявызн.). AP News (30 чэрвеня 2024). Праверана 26 February 2025.
- ↑ а б в Turning the tide: The SAF's strategic offensive in Khartoum and the RSF's setbacks (нявызн.). ACLED Data. Праверана 27 February 2025.
- ↑ "RSF consolidates control over Sinjah, expands eastward". Sudan Tribune. Праверана 1 July 2024.
- ↑ Sudan Nashra: War spills over into historic Sennar Armored Corps advances toward RSF-held Khartoum Sports City Gaili's fuel depots taken out of service (нявызн.). Mad Masr (28 чэрвеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Fierce clashes erupted between Sudanese army and RSF on Sinnar outskirts (нявызн.). Al Taghyeer (26 чэрвеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudan: 16 Months in - Sudan War At a Glance (нявызн.). allAfrica (16 ліпеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudanese Foreign Ministry accuses RSF militia of killing 40 people in southeastern Sudan (нявызн.). Anadolu Ajansi (2 ліпеня 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudan Nashra: RSF faces successive defeats in North, West Darfur Military encircles Jaili, Jebel Moya as fighting continues in Khartoum for 10th day (нявызн.). Mada Masr (5 кастрычніка 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Activists report spike in mass civilian deaths after Sudan's army ups airstrikes (нявызн.). Reuters (10 кастрычніка 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudan's RSF accuses Egypt of involvement in air strikes on its forces (нявызн.). Al Jazeera (10 кастрычніка 2024). Праверана 27 February 2025.
- ↑ Sudan Nashra: Fighting intensifies in southern, western Khartoum Military begins linking forces in Bahri Burhan commends Sudanese Air Force for strikes on RSF (нявызн.). Mada Masr (15 кастрычніка 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudan Nashra: Cairo dismisses Hemedti's claims of war involvement, describes him as 'militia leader' Military recaptures last RSF stronghold in Blue Nile (нявызн.). Mada Masr (11 кастрычніка 2024). Праверана 28 February 2025.
- ↑ Sudan's El Burhan visits Jebel Moya after army recapture (нявызн.). Dabanga Sudan (14 кастрычніка 2024). Праверана 27 February 2025.
- ↑ Sudan's Rapid Support Forces unit surrenders to army in Sinjah (нявызн.). Sudan Tribune (15 лютага 2025).