Ваенныя дзеянні выклікалі праблемы з харчаваннем (на 6 чэрвеня 19 мільёнаў чалавек, што складае каля 40% насельніцтва краіны, знаходзіліся ў стане вострага недахопу ежы[3]), аказаннем медыцынскай дапамогі, электра- і водазабеспячэннем, дзейнасцю міжнародных гуманітарных арганізацый. Востра стаяла пытанне вакол бежанцаў і ўнутрана перамешчаных асоб.
Паводле асобных ацэнак, гуманітарны крызіс можа ахапіць не толькі сам Судан, але і ўвесь рэгіён[1].
Па рэгіёнах
Хартум
У выніку баявых дзеянняў у Хартуме многія жыхары апынуліся ў сваіх дамах на некалькі дзён без электрычнасці і вады (так як падчас баёў былі пашкоджаны два водаправодныя збудаванні[4], людзі вымушаны набіраць ваду непасрэдна з ракі Ніл[5]). Гарадскія ўлады заклікалі хартумцаў абмежаваць спажыванне электраэнергіі[6].
У асабліва складанай сітуацыі апынулася сістэма аховы здароўя. 17 красавіка Медыцынская асацыяцыя Судана заявіла, што бомбы трапілі ў бальніцы аш-Шааб і аль-Хартум, у выніку чаго абедзве ўстановы спынілі дзейнасць аддзяленняў неадкладнай дапамогі[7]. Саюз суданскіх лекараў паведаміў, што ў сталіцы і прылеглых раёнах прыпынілі работу 52 бальніцы. Дзевяць устаноў пацярпелі ад бамбардзіровак, 19 былі эвакуяваны, а пяць машын хуткай дапамогі трапілі пад атаку сіл Бурхана[8]. Як заявіла тая ж арганізацыя, у Хартуме засталіся толькі пяць актыўных бальніц, але ўсе яны пакутавалі ад знясілення персаналу і вострага недахопу медыкаментаў. Іншыя шпіталі былі захоплены варагуючымі бакамі[9]. Так, напрыклад, урад Судана абвінаваціў Сілы аператыўнай падтрымкі ў захопе 12 медустаноў[10].
Пад пагрозай апынуўся таксама Цэнтр выратавання жывёл, прытулак якога размешчаны на паўднёвы ўсход ад сталіцы, побач з ваеннай базай, дзе адбываліся жорсткія баі. У яго меўся недахоп харчавання і адсутнасць электрычнасці для электрычных бар’ераў вальераў[11]. Тым часам археолагі, мастакі і музейныя работнікі выказалі заклапочанасць з нагоды статусу Нацыянальнага музея Судана(ар.) (бел., які стаў арэнай разлютаваных баёў. З пачатку баявых дзеянняў па 1 мая не было дакладнай інфармацыі аб стане музея або яго калекцыі[12].
Дарфур
Губернатар Паўночнага Дарфура(ар.) (бел. назваў гуманітарную сітуацыю ў рэгіёне жудаснай[13]. Каардынатар арганізацыі «Урачы без межаў» у правінцыйным цэнтры Эль-Фашыры(ар.) (бел. заявіў, што ў адзінай пакінутай бальніцы ў Паўночным Дарфуры заканчваюцца медыкаменты, у той час як іншыя бальніцы былі вымушаны прыпыніць дзейнасць з-за іх блізкасці да месцаў баёў або немагчымасці персаналу дабрацца да ўстановы[14].
На другі дзень баёў паведамлялася, што ў Кабкабіі(ар.) (бел. трое супрацоўнікаў Сусветнай харчовай праграмы былі забіты ў выніку перастрэлкі на ваеннай базе. Два іншыя супрацоўнікі былі сур’ёзна паранены, а байцы САП разрабавалі некалькі аўтамабіляў арганізацыі[20]. 20 красавіка ў Эль-Фашыры быў здзейснены напад на аўтамабіль, у якім знаходзіліся супрацоўнікі Нарвежскага савета па справах бежанцаў, пацярпелых няма[21]. 3 мая разрабаваны шэсць грузавікоў Сусветнай харчовай праграмы[22].
На 24 красавіка краіну пакінулі больш за 30 000 чалавек[23][24]. Першапачаткова асноўны паток бежанцаў прынялі суседнія Чад і Паўднёвы Судан[25]. Уцекачы пераважна прыбывалі з Хартума і Дарфура[26]. На 2 мая ў ААН паведамілі аб 334 000 унутрана перамешчаных асоб і 100 000 бежанцаў за мяжой[27].
Успышка туберкулёзу
У маі на фоне канфлікту зафіксавана ўспышка туберкулёзу[28]. Павялічэнне колькасці хворых у краіне адбылося адначасна з Украінай, дзе на той момант пацверджана больш за 34 000 выпадкаў[29][30]. Пра ўспышку ўпершыню паведаміла 8 мая 2023 года ААН. Было адзначана, што ад хваробы штодзённа паміралі 4400 чалавек, у тым ліку 700 дзяцей[30].
Аказанне дапамогі
Міжнародная федэрацыя таварыстваў Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца заявіла, што аказанне гуманітарнай дапамогі ў ваколіцах Хартума практычна немагчыма, і папярэдзіла, што сістэма аховы здароўя Судана знаходзіцца на мяжы калапсу[31]. Больш за тое, Сусветная харчовая праграма абвясціла аб прыпыненні ўсіх аперацый у Судане пасля гібелі сваіх супрацоўнікаў[32].
У першыя дні канфлікту ў сацыяльных сетках пад хэштэгам #NoToWar узнік масавы рух, добраахвотнікі якога прапаноўвалі людзям ежу, лекі і актуальную інфармацыю пра бяспечныя шляхі ўцёкаў з Хартума[33].
19 красавіка войскі Дагала абвясцілі, што стварылі кол-цэнтр у кантраляваных імі раёнах Хартума для прыёму сігналаў бедства ад жыхароў[34].
Зноскі
↑ абМария Федотова. ООН: Судан могут покинуть более 800 тыс. человек // Комерсантъ : газета. — 1 мая 2023. «Прошло более двух недель разрушительных боевых действий в Судане — конфликта, который превращает гуманитарный кризис в Судане в полномасштабную катастрофу».
