Будынак рэальнага вучылішча (Магілёў)

Будынак рэальнага вучылішча
	Славутасць
Будынак рэальнага вучылішча
	53°53′47″ пн. ш. 30°20′16″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Магілёў
Архітэктурны стыль	класіцызм
Архітэктар	Уладзіслаў Сямёнавіч Міляноўскі
Дата пабудовы	1885 год
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Е000001шыфр 513Е000001
Глобус Беларусі	globustut.by/mogilev/ind…
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Будынак рэальнага вучылішча — гістарычны будынак у горадзе Магілёве. Знаходзіцца на рагу вуліц Піянерскай і Камсамольскай, галоўным фасадам арыентаваны ў бок Дняпра.

Гісторыя

Будынак з чырвонай цэглы ўзведзены ў 1885 годзе паводле праекта губернскага інжынера У. С. Міляноўскага на ахвяраванні жыхароў губерні для Магілёўскага Аляксандраўскага рэальнага вучылішча. Паводле іншых звестак, аўтарам праекта быў Іван Іванавіч Лявіцкі^[1].

Для падрыхтоўкі нацыянальных кадраў у галіне дашкольнага выхавання ў 1933 годзе па рашэнні ўрада БССР на базе дашкольнага аддзялення Магілёўскага педтэхнікума быў арганізаваны Магілёўскі дашкольны педагагічны тэхнікум. Новая навучальная ўстанова размясцілася ў былым будынку Аляксандраўскага рэальнага вучылішча^[2].

Будынак вучылішча моцна пацярпеў у час баёў за горад у 1944 годзе: корпус быў літаральна зрашэчаны стрэламі, у сцяне, якая выходзіць да Дняпра, было 7 прабоін ад гармат. Фасад будынка патрабаваў поўнай рэканструкцыі. Для вяртання будынку даваеннага выгляду патрабаваліся каласальныя фінансавыя сродкі^[2].

У другой палове 1960-х гадоў колькасць навучэнцаў Магілёўскага дашкольнага педагагічнага вучылішча, якое займала будынак, перавысіла 1000 чалавек, штогод вучылішча выпускала больш за 350 спецыялістаў. Адчуваўся востры недахоп навучальных аўдыторый. У 1966—1967 гадах над будынкам вучылішча былі надбудваныя 2 паверхі^[2], зменены галоўны фасад. Таксама быў пабудаваны асобны спартыўны корпус, сіламі навучэнцаў было акультурана прылеглая да вучылішча тэрыторыі на плошчы Арджанікідзэ^[2].

Цяпер будынку знаходзіцца Сацыяльна-гуманітарны каледж і вучэбны корпус № 4 Магілёўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Аркадзя Куляшова.

Архітэктура

Помнік архітэктуры позняга класіцызму. Першапачаткова будынак быў двухпавярховы з паўпадвальным паверхам. Існуюць звесткі, што з-за нізкай якасці цэглы, з якой нельга было ўзводзіць сцены па эліптычнай крывой ці па дузе акружнасці, будынак рэальнага вучылішча вельмі хутка прыйшоў у аварыйны стан^[3].

У плане мае складаную форму: да галоўнага корпуса (выходзіць на пл. Арджанікідзэ) прылягаюць два крылы — кароткае па вул. Піянерскай і падоўжанае па вул. Карла Маркса, якія ўтвараюць трапецападобную форму плана. Цэнтральная частка галоўнага фасада вылучаная несапраўдным рызалітам. Па баках рызаліта знаходзіліся па две пілястры на вышыню двух паверхаў, на фасадах — прамавугольныя аконныя праёмы з простымі ліштвамі, на рызаліце — з сандрыкамі. Унутраная планіроўка калідорная: да аднабаковага калідора прылягаюць класныя пакоі^[4].

У 1967 годзе надбудаваны 2 паверхі (цяпер чатырохпавярховы будынак), часткова зменены галоўны фасад^[4], цалкам страціўшы дэкор.

Зноскі

↑ Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища) 1842—1892 с. 190 (руск.)
↑ ^а ^б ^в ^г История колледжа Архівавана 29 верасня 2020.
↑ АРХІТЭКТУРА ТЭАТРАЎ Архівавана 18 кастрычніка 2021.
↑ ^а ^б Педагогическое училище // Могилёв. Энциклопедический справочник (руск.) / Гл. редактор И. П. Шамякин. — Мн.: БелСЭ им. П. Бровки, 1990. — 472 с. — ISBN 5-85700-028-9.

Літаратура

Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
Педагогическое училище // Могилёв. Энциклопедический справочник (руск.) / Гл. редактор И. П. Шамякин. — Мн.: БелСЭ им. П. Бровки, 1990. — 472 с. — ISBN 5-85700-028-9.