இலந்தனம் பாசுபைடு

இலந்தனம் பாசுபைடு (Lanthanum phosphide) என்பது LaP என்ற மூலக்கூற்று வாய்ப்பாட்டால் விவரிக்கப்படுகிறது. இலந்தனமும் பாசுபரசும் சேர்ந்து இச்சேர்மம் உருவாகிறது. இலந்தனத்தின் பாசுபைடு சேர்மங்களில் இதுவும் ஒன்றாகும்.^[1][2][3]

இலந்தனம் உலோகத்தை மிகையளவு பாசுபரசுடன் சேர்த்து வெற்றிடத்தில் வினைபுரியச் செய்தால் இலந்தனம் பாசுபைடு உருவாகிறது:^[4]

${\displaystyle {\ce {La + P -> LaP}}}$

கனசதுர திட்டத்தில் Fm3m என்ற இடக்குழுவில் a = 0.601 நானோமீட்டர், Z = 4 என்ற அலகு அடையாளக்கூறுகளில் இலந்தனம் பாசுபைடு கருப்பு நிற படிகங்களாக உருவாகிறது.

நிலைப்புத்தன்மையற்ற இப்படிகங்கள் காற்றில் சிதைவடைகின்றன.

இலந்தனம் பாசுபைடு தண்ணீருடன் வினைபுரிந்து உயர் நச்சாகக் கருதப்படும் பாசுபீன் வாயுவை வெளியிடுகிறது.

${\displaystyle {\ce {LaP + 3H2O -> La(OH)3 + PH3}}}$

உயர் ஆற்றல் நிலை, உயர் அலைவரிசை பயன்பாடுகள், சீரொளி மற்றும் இதர ஒளியியல் இருமுனையங்களில் இட்டெர்பியம் பாசுபைடு ஒரு குறைக்கடத்தியாகப் பயன்படுத்தப்படுகிறது.^[1][5][6]

இலந்தனம் பாசுபைடுடன் கூடுதலாக இலந்தனம் மிகையளவு பாசுபரசுடன் வினைபுரிந்து LaP₅^[7] மற்றும் LaP₇ போன்ற சேர்மங்களையும் கொடுக்கிறது.