Крымская аперацыя (1918)

Крымская аперацыя 1918 года
Асноўны канфлікт: Першая сусветная вайна Савецка-украінская вайна
Дата	13 — 25 красавіка 1918
Месца	Крымскі паўвостраў
Вынік	Звяржэнне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Таўрыды Узяцце пад кантроль Чарнаморскага флота Аднаўленне Меджліса і Дырэкторыі КНР)
Праціўнікі
Украінская Народная Рэспубліка  Крымская Народная Рэспубліка  Германская імперыя  Аўстра-Венгрыя  РСФСР Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Таўрыды
Камандуючыя
П. Ф. Балбачан Роберт фон Кош А. І. Слуцкі

Крымская аперацыя 1918 года — аперацыя Крымскай групы войскаў арміі Украінскай Народнай Рэспублікі (УНР) пад камандаваннем П. Ф. Балбачана ў красавіку 1918 года — паход у Крым з мэтай звяржэння Савецкай улады, устанаўлення кантролю над паўвостравам і захопу Чарнаморскага флоту. Аперацыя праводзілася перад ужо ўзгодненым па Брэсцкаму міру ўваходжаннем нямецкіх войскаў у паўночныя часткі Таўрычаскай губерні.

Нягледзячы на частковы поспех аперацыі (разгром Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Таўрыды), яе асноўныя мэты не былі дасягнуты з-за канфлікту з камандаваннем германскіх акупацыйных войскаў, уведзеных на тэрыторыю Украіны па дамове з Украінскай цэнтральнай радай: частка караблёў Чарнаморскага флоту знаходзілася пад украінскімі сцягамі толькі суткі, пасля чаго флот быў часткова захоплены немцамі, часткова затоплены, часткова заведзены камандамі ў Новарасійск, дзе пазней таксама быў затоплены. Узняццем украінскіх сцягоў на караблях расійскага Чарнаморскага флоту яго камандаванне спрабавала выратаваць флот ад перадачы немцам, хоць з самага пачатку было ясна, што гэта не дапаможа: і Цэнтральная рада, і гетман Скарападскі, які яе разагнаў, цалкам залежалі ад германскіх акупацыйных войскаў.

У далейшым, да лістапада 1918 года, калі было падпісана пагадненне паміж гетманам Скарападскім і галоўнакамандуючым Узброенымі сіламі Поўдня Расіі генералам Дзянікіным, Украінская дзяржава ажыццяўляла сухапутную блакаду Крыма, уключаючы забарону на паштовае паведамленне^[1].

• Громенко С. В. Г 87 Забута перемога. Кримська операція Петра Болбочана 1918 року / С. В. Громенко. — К.: К.І.С., 2018. — 266 с., іл. ISBN 978-617-684-204-0
• В.Сідак, Т.Осташко, Т.Вронська. Полковник Петро Болбочан: трагедія українського державника: Наукове видання. — К.: Темпора, 2004. — 416 с.: іл. ISBN 966-8201-04-3
• Дорошенко Д. Історія України 1917—1923 рр. В 2-х т. — К.: Темпора, 2002 ISBN 966-95991-5-6
• Гриневич В., Гриневич Л., Якимович Б. Історія українського війська (1917—1995). Упорядник Я. Дашкевич — Львів: Світ, 1996—840 с.
• Журнал «Военная история»: Строительство украинского военно-морского флота в эпоху УНР