Спіс аб’ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА ў Расіі
У спісе Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА ў Расійскай Федэрацыі значыцца 26 найменняў (на 2016 год), гэта складае 2,7 % ад агульнай колькасці (1052 на 2016 год). 16 аб'ектаў уключаны ў спіс па культурных крытэрыях, прычым 6 з іх прызнаны шэдэўрам чалавечага генія (крытэрый i), і 10 аб'ектаў уключаны па прыродных крытэрыях, прычым 4 з іх прызнаны прыроднымі феноменамі выключнай прыгажосці і эстэтычнай важнасці (крытэрый vii).
Акрамя гэтага, станам на 2016 год, 24 аб'екты на тэрыторыі Расіі знаходзяцца сярод кандыдатаў на ўключэнне ў спіс Сусветнай спадчыны[ 1] . Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік , правапераемніцай якога з'яўляецца Расія, ратыфікаваў Канвенцыю аб ахове сусветнай культурнай і прыроднай спадчыны 12 кастрычніка 1988 года[ 2] . Першыя аб'екты, размешчаныя на тэрыторыі Расіі, былі дададзены ў спіс у 1990 годзе на 14-й сесіі Камітэта Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА
Спіс
У табліцы ніжэй аб’екты размешчаны ў парадку іх дадання ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
#
№
Выява
Назва
Месцазнаходжанне
Час стварэння
Год дадання ў спіс
Крытэрыі
1
540
Гістарычны цэнтр Санкт-Пецярбурга і звязаныя з ім комплексы помнікаў (руск. : Исторический центр Санкт-Петербурга и связанные с ним комплексы памятников )
Горад федэральнага значэння: Санкт-Пецярбург Вобласць: Ленінградская Федэральная акруга : Паўночна-Заходняя
XVIII —XX стагоддзі
1990
i, ii, iv, vi
2
544
Архітэктурны ансамбль Кіжскага пагоста (руск. : Архитектурный ансамбль Кижского погоста )
Найбліжэйшы горад: Мядзведжагорск Рэспубліка: Карэлія Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
XVIII —XIX стагоддзі
1990
i, iv, v
3
545
Маскоўскі Крэмль і Красная плошча (руск. : Московский Кремль и Красная площадь )
Горад федэральнага значэння: Масква Федэральная акруга: Цэнтральная
XIII —XVII стагоддзі
1990
i, ii, iv, vi
4
604
Гістарычныя помнікі Ноўгарада і наваколляў (руск. : Исторические памятники Новгорода и окрестностей )
Горад: Ноўгарад Вобласць: Наўгародская Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
XI —XVII стагоддзі
1992
ii, iv, vi
5
632
Культурны і гістарычны ансамбль «Салавецкія астравы » (руск. : Культурный и исторический ансамбль «Соловецкие острова» )
Найбліжэйшы горад: Кем Вобласць: Архангельская Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
XVI —XVII стагоддзі
1992
iv
6
633
Белакаменныя помнікі Уладзіміра і Суздаля (руск. : Белокаменные памятники Владимира и Суздаля )
Горад: Уладзімір , Суздаль Вобласць: Уладзімірская Федэральная акруга: Цэнтральная
XII —XIII стагоддзі
1992
i, ii, iv
7
657
Архітэктурны ансамбль Троіца-Сергіевай лаўры (руск. : Архитектурный ансамбль Троице-Сергиевой лавры )
Горад: Сергіеў Пасад Вобласць: Маскоўская Федэральная акруга: Цэнтральная
XV —XVIII стагоддзі
1993
ii, iv
8
634
Царква Узнясення ў Каломенскім (руск. : Церковь Вознесения в Коломенском )
Горад федэральнага значэння: Масква Федэральная акруга: Цэнтральная
XVI стагоддзе
1994
ii
9
719
Некранутыя лясы Комі (руск. : Девственные леса Коми )
Рэспубліка: Комі Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
—
1995
vii, ix
10
754
Возера Байкал (руск. : Озеро Байкал )
Рэспубліка: Бурація Вобласць: Іркуцкая Федэральная акруга: Сібірская
—
1996
vii, viii, ix, x
11
765
Вулканы Камчаткі (руск. : Вулканы Камчатки )
Край: Камчацкі Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
1996, 2001
vii, viii, ix, x
12
768
Залатыя Алтайскія горы (руск. : Золотые Алтайские горы )
Рэспубліка: Алтай Федэральная акруга: Сібірская
—
1998
x
13
900
Заходні Каўказ (руск. : Западный Кавказ )
Край: Краснадарскі , рэспубліка: Адыгея Федэральная акруга: Паўднёвая
—
1999
ix, x
14
980
Гісторыка-архітэктурны комплекс «Казанскі крэмль » (руск. : Историко-архитектурный комплекс «Казанский кремль» )
Горад: Казань Рэспубліка: Татарстан Федэральная акруга: Прыволжская
XVI —XXI стагоддзі
2000
ii, iii, iv
15
982
Ансамбль Ферапонтава манастыра (руск. : Ансамбль Ферапонтова монастыря )
Вёска: Ферапонтава Вобласць: Валагодская Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
XV —XVII стагоддзі
2000
i, iv
16
994
Куршская каса (руск. : Куршская коса )
Найбліжэйшы горад: Зеленаградск Вобласць: Калінінградская Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя (Сумесна з Літвой )
—
2000
v
17
766
Цэнтральны Сіхатэ-Алінь (руск. : Центральный Сихотэ-Алинь )
Край: Прыморскі Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
2001
x
18
769
Убсунурская катлавіна (руск. : Убсунурская котловина )
Рэспубліка: Тыва Федэральная акруга: Сібірская (Сумесна з Манголіяй )
—
2003
ix, x
19
1070
Цытадэль, стары горад і крапасныя збудаванні Дзербента (руск. : Цитадель, старый город и крепостные сооружения Дербента )
Рэспубліка: Дагестан Федэральная акруга: Паўночна-Каўказская
VI —XIX стагоддзі
2003
iii, iv
20
1023
Востраў Урангеля (руск. : Остров Врангеля )
Аўтаномная акруга: Чукоцкі Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
2004
ix, x
21
1097
Ансамбль Новадзявочага манастыра (руск. : Ансамбль Новодевичьего монастыря )
Горад федэральнага значэння: Масква Федэральная акруга: Цэнтральная
XVI —XVII стагоддзі
2004
i, iv, vi
22
1170
Гістарычны цэнтр Яраслаўля (руск. : Исторический центр Ярославля )
Горад: Яраслаўль Вобласць: Яраслаўская Федэральная акруга: Цэнтральная
XVI —XX стагоддзі
2005
ii, iv
23
1187
Геадэзічная дуга Струвэ (2 пункты) (руск. : Геодезическая дуга Струве )
Найбліжэйшы горад: Кінгісеп Вобласць: Ленінградская Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя (Сумесна з Нарвегіяй , Швецыяй , Фінляндыяй , Эстоніяй , Латвіяй , Літвой , Беларуссю , Малдовай , Украінай )
XIX стагоддзе
2005
ii, iii, vi
24
1234
Плато Путарана (руск. : Плато Путорана )
Край: Краснаярскі Федэральная акруга: Сібірская
—
2010
vii, ix
25
1299
Ленскія слупы (руск. : Ленские столбы )
Найбліжэйшы горад: Пакроўск Рэспубліка: Саха Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
2012
viii
26
981
Архітэктурна-гістарычны комплекс Булгар (руск. : Архитектурно-исторический комплекс Булгар )
Найбліжэйшы горад: Болгар Рэспубліка: Татарстан Федэральная акруга: Прыволжская
X —XV стагоддзі
2014
ii, vi
Геаграфічнае размяшчэнне аб’ектаў
Аб'екты Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА ў Расіі
Папярэдні спіс
У табліцы аб’екты размешчаны ў парадку іх дадання ў папярэдні спіс. У гэтым спісе прыведзены аб’екты, прапанаваныя ўрадам Расіі ў якасці кандыдатаў на ўнясенне ў спіс Сусветнай спадчыны.
#
№
Выява
Назва
Месцазнаходжанне
Час стварэння
Год дадання ў спіс
Крытэрыі
1
569
Культурна-гістарычны ландшафт Аса —Джэйрах (руск. : Культурно-исторический ландшафт Асса—Джейрах )
Рэспубліка: Інгушэція Федэральная акруга: Паўночна-Каўказская
V стагоддзе да н.э. —XVII стагоддзі
1996
не пазначаны
2
571
Архітэктурна-гістарычны комплекс «Багадзельня » графа Шарамеццева (руск. : Архитектурно-исторический комплекс «Странноприимный дом» графа Шереметьева )
Горад федэральнага значэння: Масква Федэральная акруга: Цэнтральная
XIX стагоддзе
1996
i, iii, vi
3
572
Валаамскі архіпелаг (руск. : Валаамский архипелаг )
Рэспубліка: Карэлія Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
З XIX стагоддзя
1996
не пазначаны
4
1111
Комплекс гістарычных будынкаў у Свіяжску (руск. : Комплекс исторических зданий в Свияжске )
Рэспубліка: Татарстан Федэральная акруга: Прыволжская
З XVI стагоддзя
1998
не пазначаны
5
1166
Гістарычны цэнтр Іркуцка (руск. : Исторический центр Иркутска )
Вобласць: Іркуцкая Федэральная акруга: Сібірская
З XIX стагоддзя
1998
не пазначаны
6
1168
Храм Хрыста Збавіцеля (руск. : Храм Христа Спасителя )
Горад федэральнага значэння: Масква Федэральная акруга: Цэнтральная
1994 —1997 гады
1998
ii, vi
7
1185
Растоўскі крэмль (руск. : Ростовский кремль )
Горад: Растоў Вобласць: Яраслаўская Федэральная акруга: Цэнтральная
XVII стагоддзе
1998
ii, iii, iv, vi
8
1460
Гістарычны цэнтр Енісейска (руск. : Исторический центр Енисейска )
Край: Краснаярскі Федэральная акруга: Сібірская
З XVII стагоддзя
2000
ii, iii, iv
9
1518
Царква Дзімітрыя на крыві (руск. : Церковь Димитрия на крови )
Горад: Угліч Вобласць: Яраслаўская Федэральная акруга: Цэнтральная
XVII стагоддзе
2001
i, ii, iv
10
1638
Вялікі Пскоў (руск. : Великий Псков )
Вобласць: Пскоўская Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
З X стагоддзя
2002
i, ii, iv
11
1787
Петрогліфы Сікачы-Аляна (руск. : Петроглифы Сикачи-Аляна )
Край: Хабараўскі Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
2003
не паказаны
12
1996
Даурскі запаведнік (руск. : Даурский заповедник )
Край: Забайкальскі Федэральная акруга: Сібірская
—
2005
x
13
1997
Камандорскія астравы (руск. : Командорские острова )
Найбліжэйшае паселішча: Нікольскае Край: Камчацкі Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
2005
vii, viii, ix, x
14
1998
Магаданскі запаведнік (руск. : Магаданский заповедник )
Вобласць: Магаданская Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
2005
vii, viii, ix, x
15
5113
Краснаярскія слупы (руск. : Красноярские столбы )
Найбліжэйшы горад: Краснаярск Край: Краснаярскі Федэральная акруга: Сібірская
—
2007
vii, viii, ix, x
16
5114
Васюганскія балоты (руск. : Васюганские болота )
Вобласці: Омская , Новасібірская , Томская Федэральная акруга: Сібірская
—
2007
vii, viii, ix, x
17
5368
Ансамбль Астраханскага крамля (руск. : Ансамбль Астраханского кремля )
Горад: Астрахань Вобласць: Астраханская Федэральная акруга: Паўднёвая
XVI стагоддзе
2008
ii, iii, iv
18
5388
Ільменскія горы (руск. : Ильменские горы )
Найбліжэйшы горад: Міяс Вобласць: Чалябінская Федэральная акруга: Уральскі
—
2008
vi, vii, viii
19
5422
Археалагічны музей-запаведнік Танаіс (руск. : Археологический музей-заповедник Танаис )
Найбліжэйшы горад: Растоў-на-Доне Вобласць: Растоўская Федэральная акруга: Паўднёвая
III стагоддзе да н.э. —V стагоддзе
2009
ii, iii, v
20
5517
Крамлі Расіі (Астраханскі , Пскоўскі , Угліцкі ) (руск. : Кремли России (Астраханский, Псковский, Угличский) )
Гарады: Астрахань , Пскоў , Угліч Вобласць: Астраханская , Пскоўская , Яраслаўская Федэральная акруга: Паўднёвая, Цэнтральная, Паўночна-Заходняя
З XI стагоддзя
2010
ii, iii, iv
21
5571
Бікін (пашырэнне аб’екта Цэнтральны Сіхатэ-Алінь ) (руск. : Бикин )
Краі: Хабараўскі , Прыморскі Федэральная акруга: Далёкаўсходняя
—
2010
x
22
5622
Архітэктурна-паркавы ансамбль Ізмайлава (руск. : Архитектурно-парковый ансамбль Измайлово )
Горад федэральнага значэння: Масква Федэральная акруга: Цэнтральная
XVII стагоддзе
2011
ii, iv
23
5666
Комплекс Башкірскі Урал (запаведнік Шульган-Таш і заказнік Алтын-Салок ) (руск. : Комплекс Башкирский Урал (заповедник Шульган-Таш и заказник Алтын-Солок) )
Рэспубліка: Башкартастан Федэральная акруга: Прыволжская
—
2012
i, iii, v, vi, viii, x
24
5922
Запаветы Кеназера (руск. : Заветы Кенозера )
Вобласць: Архангельская Федэральная акруга: Паўночна-Заходняя
—
2014
iii, iv, v, vi, vii
Геаграфічнае размяшчэнне аб’ектаў
Кандыдаты, якія ўвайшлі ў Папярэдні спіс
Гл. таксама
Зноскі
Спасылкі
Залежныя тэрыторыі
¹ Часткова або цалкам у Азіі, у залежнасці ад
праведзенай мяжы ² У асноўным у Азіі