Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па фізіцы

У знак прызнання выключных паслуг, якія ён аказаў навуцы адкрыццём выдатных прамянёў, названых пасля ў яго гонар

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of the extraordinary services he has rendered by the discovery of the remarkable rays subsequently named after him

У знак прызнання выключных паслуг, якія яны аказалі навуцы сваімі даследаваннямі ўплыву магнетызму на з’явы выпраменьвання (Гл. эфект Зеемана)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of the extraordinary service they rendered by their researches into the influence of magnetism upon radiation phenomena

У знак прызнання выключных паслуг, якія ён аказаў навуцы сваім адкрыццём самаадвольнай радыеактыўнасці

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of the extraordinary services he has rendered by his discovery of spontaneous radioactivity

У знак прызнання выключных заслуг, якія яны аказалі навуцы сумеснымі даследаваннямі з’яў радыяцыі, адкрытай прафесарам Анры Бекерэлем

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of the extraordinary services they have rendered by their joint researches on the radiation phenomena discovered by Professor Henri Becquerel

За даследаванні шчыльнасцей найбольш распаўсюджаных газаў і за адкрыццё аргону падчас гэтых даследаванняў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his investigations of the densities of the most important gases and for his discovery of argon in connection with these studies

За даследчыя працы па катодных прамянях

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his work on cathode rays

У знак прызнання яго тэарэтычных і эксперыментальных даследаванняў, прысвечаных праводнасці электрычнасці газамі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of his theoretical and experimental investigations on the conduction of electricity by gases

За стварэнне дакладных аптычных інструментаў і спектраскапічныя і метралагічныя даследаванні, выкананыя з іх дапамогай (Гл. вопыт Майкельсана)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his optical precision instruments and the spectroscopic and metrological investigations carried out with their aid

За стварэнне метаду фатаграфічнай перадачы колераў на аснове з’явы інтэрферэнцыі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his method of reproducing colours photographically based on the phenomenon of interference

У знак прызнання іх унёску ў развіццё бесправадной тэлеграфіі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of their contributions to the development of wireless telegraphy

За працу, прысвечаную ўраўненню стану газаў і вадкасцей

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his work on the equation of state for gases and liquids

За адкрыцці, якія тычацца законаў, што кіруюць цеплавым выпраменьваннем (Гл. Закон зрушэння Віна)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discoveries regarding the laws governing the radiation of heat

За вынаходства аўтаматычных рэгулятараў, якія выкарыстоўваюцца ў спалучэнні з газавымі акумулятарамі для крыніц святла на маяках і буях

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his invention of automatic valves designed to be used in combination with gas accumulators in lighthouses and buoys

За даследаванні ўласцівасцей рэчыва пры нізкіх тэмпературах, што прывяло, сярод іншага, да атрымання вадкага гелію

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his investigations on the properties of matter at low temperatures which led, inter alia, to the production of liquid helium

За адкрыццё дыфракцыі рэнтгенаўскіх прамянёў на крышталях

Арыгінальны тэкст (англ.)  

For his discovery of the diffraction of X-rays by crystals

За заслугі ў даследаванні структуры крышталёў з дапамогай рэнтгенаўскіх прамянёў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

For their services in the analysis of crystal structure by means of X-rays

За адкрыццё характарыстычнага рэнтгенаўскага выпраменьвання элементаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

For his discovery of the characteristic Rontgen radiation of the elements, another important step in the development of X-ray spectroscopy

У знак прызнання паслуг, якія ён аказаў развіццю фізікі сваім адкрыццём квантаў энергіі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of the services he rendered to the advancement of Physics by his discovery of energy quanta

За адкрыццё эфекту Доплера у каналавых прамянях і расшчаплення спектральных ліній у электрычным полі (Гл. эфект Штарка)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discovery of the Doppler effect in canal rays and the splitting of spectral lines in electric fields

У знак прызнання паслуг, якія ён аказаў дакладным вымярэнням у фізіцы сваім адкрыццём анамалій у сплавах нікелю і сталі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

in recognition of the service he has rendered to precision measurements in physics by his discovery of anomalies in nickel-steel alloys

За заслугі перад тэарэтычнай фізікай і асабліва за адкрыццё закона фотаэлектрычнага эфекту

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his services to Theoretical Physics, and especially for his discovery of the law of the photoelectric effect

За заслугі ў даследаванні будовы атамаў і іх выпраменьвання

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his services in the investigation of the structure of atoms and of the radiation emanating from them

За працы па вызначэнню элементарнага электрычнага зараду і па фотаэлектрычнаму эфекту

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his work on the elementary charge of electricity and on the photoelectric effect

За адкрыцці і даследаванні ў вобласці рэнтгенаўскай спектраскапіі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discoveries and research in the field of X-ray spectroscopy

За адкрыццё законаў сутыкнення электрона з атамам

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their discovery of the laws governing the impact of an electron upon an atom

За даследаванні дыскрэтнай структуры матэрыі і асабліва за адкрыццё седыментацыйнай раўнавагі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his work on the discontinuous structure of matter, and especially for his discovery of sedimentation equilibrium

За адкрыццё эфекту, названага яго імем

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discovery of the effect named after him

За метад візуальнага выяўлення траекторый электрычна зараджаных часціц з дапамогай кандэнсацыі пары

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his method of making the paths of electrically charged particles visible by condensation of vapour

За працы, прысвечаныя тэрміённым з’явам, і асабліва за адкрыццё закона, які носіць яго імя

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his work on the thermionic phenomenon and especially for the discovery of the law named after him

За адкрыццё хвалевай прыроды электронаў (Гл. Карпускулярна-хвалевы дуалізм)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discovery of the wave nature of electrons

За працы па рассейванні святла і за адкрыццё эфекту, названага ў яго гонар

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his work on the scattering of light and for the discovery of the effect named after him

За стварэнне квантавай механікі, прымяненне якой прывяло, акрамя іншага, да адкрыцця алатрапічных форм вадароду

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the creation of quantum mechanics, the application of which has, inter alia, led to the discovery of the allotropic forms of hydrogen

За адкрыццё новых прадуктыўных форм атамнай тэорыі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of new productive forms of atomic theory

За адкрыццё нейтрона

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the neutron

За адкрыццё касмічных прамянёў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discovery of cosmic radiation

За адкрыццё пазітрона

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discovery of the positron

За эксперыментальнае адкрыццё дыфракцыі электронаў на крышталях (Гл. Карпускулярна-хвалевы дуалізм)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their experimental discovery of the diffraction of electrons by crystals

За доказ існавання новых радыеактыўных элементаў, атрыманых пры апрамяненні нейтронамі, і звязанае з гэтым адкрыццё ядзерных рэакцый, якія выклікаюцца павольнымі нейтронамі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his demonstrations of the existence of new radioactive elements produced by neutron irradiation, and for his related discovery of nuclear reactions brought about by slow neutrons

За вынаходства і ўдасканаленне цыклатрона і за атрыманыя з яго дапамогай вынікі, асабліва ў адносінах да штучных радыеактыўных элементаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the invention and development of the cyclotron and for results obtained with it, especially with regard to artificial radioactive elements

За ўклад у развіццё метаду малекулярных пучкоў і за адкрыццё магнітнага моманту пратона

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his contribution to the development of the molecular ray method and his discovery of the magnetic moment of the proton

За рэзанансны метад вымярэнняў магнітных уласцівасцей атамных ядраў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his resonance method for recording the magnetic properties of atomic nuclei

За адкрыццё прынцыпу забароны, названага яго імем

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the Exclusion Principle, also called the Pauli principle

За вынаходства апаратуры, якая дазваляе ствараць звышвысокія ціскі, і за адкрыцці, зробленыя ў сувязі з гэтым у фізіцы высокіх ціскаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the invention of an apparatus to produce extremely high pressures, and for the discoveries he made there within the field of high pressure physics

За даследаванні фізікі верхніх пластоў атмасферы, асабліва за адкрыццё так званага слою Эплтана

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his investigations of the physics of the upper atmosphere especially for the discovery of the so-called Appleton layer

За ўдасканаленне метаду камеры Вільсана і зробленыя ў сувязі з гэтым адкрыцці ў вобласці ядзернай фізікі і фізікі касмічнага выпраменьвання

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his development of the Wilson cloud chamber method, and his discoveries therewith in the fields of nuclear physics and cosmic radiation

За прадказанне існавання мезонаў на аснове тэарэтычнай працы па ядзерных сілах (Гл. патэнцыял Юкавы)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his prediction of the existence of mesons on the basis of theoretical work on nuclear forces

За распрацоўку фатаграфічнага метаду даследавання ядзерных працэсаў і адкрыццё мезонаў, ажыццёўленае з дапамогай гэтага метаду

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his development of the photographic method of studying nuclear processes and his discoveries regarding mesons made with this method

За даследчую працу па ператварэнні атамных ядраў з дапамогай штучна паскораных атамных часціц

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their pioneer work on the transmutation of atomic nuclei by artificially accelerated atomic particles

За развіццё новых метадаў для дакладных ядзерных магнітных вымярэнняў і звязаныя з гэтым адкрыцці

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their development of new methods for nuclear magnetic precision measurements and discoveries in connection therewith

За абгрунтаванне фазава-кантрастнага метаду, асабліва за вынаходства фазава-кантрастнага мікраскопа

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his demonstration of the phase contrast method, especially for his invention of the phase contrast microscope

За фундаментальныя даследаванні па квантавай механіцы, асабліва за статыстычную інтэрпрэтацыю хвалевай функцыі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his fundamental research in quantum mechanics, especially for his statistical interpretation of the wavefunction

За метад супадзенняў для выяўлення касмічных прамянёў і зробленыя ў сувязі з гэтым адкрыцці

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the coincidence method and his discoveries made therewith

За адкрыцці, звязаныя з тонкай структурай спектра вадароду (Гл. Лэмбаўскае зрушэнне)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his discoveries concerning the fine structure of the hydrogen spectrum

За дакладнае вызначэнне магнітнага моманту электрона

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his precision determination of the magnetic moment of the electron

За даследаванні паўправаднікоў і адкрыццё транзістарнага эфекту

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their researches on semiconductors and their discovery of the transistor effect

За праніклівае даследаванне так званых законаў цотнасці, якое прывяло да важных адкрыццяў у фізіцы элементарных часціц

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their penetrating investigation of the so-called parity laws which has led to important discoveries regarding the elementary particles

За адкрыццё і вытлумачэнне эфекту Вавілава — Чаранкова

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery and the interpretation of the Cherenkov effect

За адкрыццё антыпратона

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their discovery of the antiproton

За вынаходства пузырковай камеры

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the invention of the bubble chamber

За асноватворныя даследаванні рассейвання электронаў на атамных ядрах і за звязаныя з імі адкрыцці, якія тычацца структуры нуклонаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his pioneering studies of electron scattering in atomic nuclei and for his thereby achieved discoveries concerning the structure of the nucleons

За даследаванні рэзананснага паглынання гама-выпраменьвання і адкрыццё ў сувязі з гэтым эфекту, які носіць яго імя

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his researches concerning the resonance absorption of gamma radiation and his discovery in this connection of the effect which bears his name

За наватарскія тэорыі кандэнсаваных асяроддзяў, асабліва вадкага гелію

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his pioneering theories for condensed matter, especially liquid helium

За ўклад у тэорыю атамнага ядра і элементарных часціц, асабліва з дапамогай адкрыцця і прымянення фундаментальных прынцыпаў сіметрыі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his contributions to the theory of the atomic nucleus and the elementary particles, particularly through the discovery and application of fundamental symmetry principles

За адкрыцці, якія тычацца абалонкавай структуры ядра

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their discoveries concerning nuclear shell structure

За фундаментальныя працы ў вобласці квантавай электронікі, якія прывялі да стварэння генератараў і узмацняльнікаў на лазерна-мазерным прынцыпе

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for fundamental work in the field of quantum electronics, which has led to the construction of oscillators and amplifiers based on the maser-laser principle

За фундаментальныя працы па квантавай электрадынаміцы, якія мелі глыбокія вынікі для фізікі элементарных часціц

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their fundamental work in quantum electrodynamics, with deep-ploughing consequences for the physics of elementary particles

За адкрыццё і распрацоўку аптычных метадаў даследавання рэзанансаў Герца ў атамах

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery and development of optical methods for studying Hertzian resonances in atoms

За ўклад у тэорыю ядзерных рэакцый, асабліва за адкрыцці, якія тычацца крыніц энергіі зорак

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his contributions to the theory of nuclear reactions, especially his discoveries concerning the energy production in stars

За вырашальны ўклад у фізіку элементарных часціц, у прыватнасці за адкрыццё вялікай колькасці рэзанансаў, што стала магчымым дзякуючы распрацаванай ім методыцы выкарыстання вадароднай пузырковай камеры і апрацоўцы даных

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his decisive contributions to elementary particle physics, in particular the discovery of a large number of resonance states, made possible through his development of the technique of using hydrogen bubble chamber and data analysis

За адкрыцці, звязаныя з класіфікацыяй элементарных часціц і іх узаемадзеянняў (Гл. Васьмярковы шлях)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his contributions and discoveries concerning the classification of elementary particles and their interactions

За фундаментальныя працы і адкрыцці ў магнітнай гідрадынаміцы і плённыя прыкладанні іх у розных абласцях фізікі плазмы

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for fundamental work and discoveries in magneto-hydrodynamics with fruitful applications in different parts of plasma physics

За фундаментальныя працы і адкрыцці ў вобласці антыферамагнетызму і ферамагнетызму, якія прывялі да важных прыкладанняў у вобласці фізікі цвёрдага цела

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for fundamental work and discoveries concerning antiferromagnetism and ferrimagnetism which have led to important applications in solid state physics

За вынаходства і ўдасканаленне галаграфічнага метаду

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his invention and development of the holographic method

За стварэнне тэорыі звышправоднасці, вядомай як БКШ-тэорыя

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their jointly developed theory of superconductivity, usually called the BCS-theory

За тэарэтычнае прадказанне ўласцівасцей току звышправоднасці праз тунэльны бар’ер, у прыватнасці з’яў, вядомых як эфект Джозефсана

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his theoretical predictions of the properties of a supercurrent through a tunnel barrier, in particular those phenomena which are generally known as the Josephson effect

За эксперыментальныя адкрыцці тунэльных з’яў у паўправадніках і звышправадніках адпаведна

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their experimental discoveries regarding tunneling phenomena in semiconductors and superconductors, respectively

За вынікі навуковых назіранняў і вынаходствы, у прыватнасці метаду апертурнага сінтэзу

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his observations and inventions, in particular of the aperture synthesis technique

За яго вызначальную ролю ў адкрыцці пульсараў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his decisive role in the discovery of pulsars

За адкрыццё ўзаемасувязі паміж калектыўным рухам і рухам асобнай часціцы ў атамным ядры і развіццё тэорыі будовы атамнага ядра, заснаванай на гэтай узаемасувязі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the connection between collective motion and particle motion in atomic nuclei and the development of the theory of the structure of the atomic nucleus based on this connection

За асноватворны ўклад у адкрыццё цяжкай элементарнай часціцы новага тыпу (Гл. J/ψ-мезон)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their pioneering work in the discovery of a heavy elementary particle of a new kind

За фундаментальныя тэарэтычныя даследаванні электроннай структуры магнітных і неўпарадкаваных сістэм

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their fundamental theoretical investigations of the electronic structure of magnetic and disordered systems

За фундаментальныя вынаходствы і адкрыцці ў вобласці фізікі нізкіх тэмператур

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his basic inventions and discoveries in the area of low-temperature physics

За адкрыццё мікрахвалевага рэліктавага выпраменьвання

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their discovery of cosmic microwave background radiation

За ўклад у аб’яднаную тэорыю слабых і электрамагнітных узаемадзеянняў паміж элементарнымі часціцамі, у тым ліку прадказанне слабых нейтральных токаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their contributions to the theory of the unified weak and electromagnetic interaction between elementary particles, including, inter alia, the prediction of the weak neutral current

За адкрыццё парушэнняў фундаментальных прынцыпаў сіметрыі ў распадзе нейтральных K-мезонаў (Гл. парушэнне CP-сіметрыі)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of violations of fundamental symmetry principles in the decay of neutral K-mesons

За ўклад у развіццё лазернай спектраскапіі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their contribution to the development of laser spectroscopy

За ўклад у развіццё электроннай спектраскапіі высокага распазнавання

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his contribution to the development of high-resolution electron spectroscopy

За тэорыю крытычных з’яў у сувязі з фазавымі пераходамі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his theory for critical phenomena in connection with phase transitions

За тэарэтычныя даследаванні фізічных працэсаў, істотных для будовы і эвалюцыі зорак (Гл. Мяжа Чандрасекара)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his theoretical studies of the physical processes of importance to the structure and evolution of the stars

За тэарэтычнае і эксперыментальнае даследаванне ядзерных рэакцый, істотных для ўтварэння хімічных элементаў у Сусвеце

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his theoretical and experimental studies of the nuclear reactions of importance in the formation of the chemical elements in the universe

За вырашальны ўклад у вялікі праект, ажыццяўленне якога прывяло да адкрыцця квантаў поля W і Z — пераносчыкаў слабага ўзаемадзеяння

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their decisive contributions to the large project, which led to the discovery of the field particles W and Z, communicators of weak interaction

За адкрыццё квантавага эфекту Хола

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the quantized Hall effect

За фундаментальную працу па электроннай оптыцы і за стварэнне першага электроннага мікраскопа

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his fundamental work in electron optics, and for the design of the first electron microscope

За вынаходства сканіруючага тунэльнага мікраскопа

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their design of the scanning tunneling microscope

За важны прарыў у адкрыцці звышправоднасці ў керамічных матэрыялах

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their important break-through in the discovery of superconductivity in ceramic materials

За метад нейтрыннага пучка і доказ дублетнай структуры лептонаў праз адкрыццю мюоннага нейтрына

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the neutrino beam method and the demonstration of the doublet structure of the leptons through the discovery of the muon neutrino

За вынаходства метаду разнесеных асцылюючых палёў і яго выкарыстанне ў вадародным мазеры і іншых атамных гадзінніках

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the invention of the separated oscillatory fields method and its use in the hydrogen maser and other atomic clocks

За распрацоўку метаду ўтрымання адзіночных іонаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the development of the ion trap technique

За піянерскія даследаванні глыбоканяпругкага рассейвання электронаў на пратонах і звязаных нейтронах, што мела вялікае значэнне для развіцця кваркавай мадэлі ў фізіцы часціц

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their pioneering investigations concerning deep inelastic scattering of electrons on protons and bound neutrons, which have been of essential importance for the development of the quark model in particle physics

За выяўленне таго, што метады, развітыя для вывучэння з’яў упарадкаванасці ў простых сістэмах, могуць быць абагульнены на больш складаныя формы матэрыі, у прыватнасці, на вадкія крышталі і палімеры

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for discovering that methods developed for studying order phenomena in simple systems can be generalized to more complex forms of matter, in particular to liquid crystals and polymers

За вынаходства і ўдасканаленне дэтэктараў часціц, у прыватнасці шматдрацяной прапарцыянальнай камеры

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his invention and development of particle detectors, in particular the multiwire proportional chamber

За адкрыццё новага тыпу пульсараў, якое дало новыя магчымасці ў вывучэнні гравітацыі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of a new type of pulsar, a discovery that has opened up new possibilities for the study of gravitation

За стварэнне нейтроннай спектраскапіі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the development of neutron spectroscopy

За стварэнне метаду нейтроннай дыфракцыі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the development of the neutron diffraction technique

За адкрыццё тау-лептона

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the tau lepton

За эксперыментальнае выяўленне нейтрына

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the detection of the neutrino

За адкрыццё звышцякучасці гелію-3

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their discovery of superfluidity in helium-3

За стварэнне метадаў ахаладжэння і ўтрымання атамаў з дапамогай лазернага святла

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for development of methods to cool and trap atoms with laser light

За адкрыццё новай формы квантавай вадкасці з дробна зараджанымі ўзбуджэннямі (Гл. квантавы эфект Хола)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their discovery of a new form of quantum fluid with fractionally charged excitations

За праясненне квантавай структуры электраслабых узаемадзеянняў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for elucidating the quantum structure of electroweak interactions in physics

За распрацоўку паўправадніковых гетэраструктур, якія выкарыстоўваюцца ў высокачастотных схемах і оптаэлектроніцы

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for developing semiconductor heterostructures used in high-speed- and optoelectronics

За ўдзел у вынаходстве інтэгральнай схемы

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his part in the invention of the integrated circuit

За дасягненне кандэнсацыі Бозэ — Эйнштэйна ў разрэджаных газах шчолачных металаў і за пачатковыя фундаментальныя даследаванні ўласцівасцей кандэнсатаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the achievement of Bose-Einstein condensation in dilute gases of alkali atoms, and for early fundamental studies of the properties of the condensates

За піянерскі ўклад у астрафізіку, у прыватнасці, за выяўленне касмічных нейтрына

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for pioneering contributions to astrophysics, in particular for the detection of cosmic neutrinos

За пошукі ў вобласці астрафізікі, якія прывялі да адкрыцця касмічных крыніц рэнтгенаўскага выпраменьвання

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for pioneering contributions to astrophysics, which have led to the discovery of cosmic X-ray sources

За піянерскі ўклад у тэорыю звышправаднікоў і звышцякучых вадкасцей

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for pioneering contributions to the theory of superconductors and superfluids

За адкрыццё асімптатычнай свабоды ў тэорыі моцных узаемадзеянняў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of asymptotic freedom in the theory of the strong interaction

За ўклад у квантавую тэорыю аптычнай кагерэнтнасці

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for his contribution to the quantum theory of optical coherence

За ўклад у развіццё лазернай дакладнай спектраскапіі, уключаючы тэхніку прэцызіённага разліку светлавога зруху ў аптычных стандартах частаты (аптычных грабянёў)

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their contributions to the development of laser-based precision spectroscopy, including the optical frequency comb technique

За адкрыццё чарнацельнай формы спектра і анізатрапіі касмічнага мікрахвалевага фонавага выпраменьвання

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their discovery of the blackbody form and anisotropy of the cosmic microwave background radiation

За адкрыццё эфекту гіганцкага магнетасупраціўлення

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of giant magnetoresistance

За адкрыццё механізму спантаннага парушэння сіметрыі ў субатамнай фізіцы

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the mechanism of spontaneous broken symmetry in subatomic physics

За адкрыццё крыніцы парушэння сіметрыі, якое дазволіла прадказаць існаванне ў прыродзе сама меней трох пакаленняў кваркаў

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the origin of the broken symmetry which predicts the existence of at least three families of quarks in nature

За рэвалюцыйныя дасягненні, якія тычацца перадачы святла ў валокнах для патрэб аптычнай сувязі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for groundbreaking achievements concerning the transmission of light in fibers for optical communication

За вынаходства паўправадніковай схемы для рэгістрацыі выяў — ПЗС-сэнсара

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the invention of an imaging semiconductor circuit – the CCD sensor

За наватарскія эксперыменты па даследаванні двухмернага матэрыялу графену

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for groundbreaking experiments regarding the two-dimensional material graphene

За адкрыццё паскоранага пашырэння Сусвету праз назіранні далёкіх звышновых

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the accelerating expansion of the Universe through observations of distant supernovae

За стварэнне прарыўных тэхналогій маніпулявання квантавымі сістэмамі, якія зрабілі магчымымі вымярэнне асобных квантавых сістэм і кіраванне імі

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for ground-breaking experimental methods that enable measuring and manipulation of individual quantum systems

За тэарэтычнае адкрыццё механізма, які дапамагае нам зразумець паходжанне масы субатамных часціц і быў нядаўна пацверджаны выяўленнем прадказанай фундаментальнай часціцы ў эксперыментах ATLAS і CMS на Вялікім адронным калайдары ў ЦЕРН

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the theoretical discovery of a mechanism that contributes to our understanding of the origin of mass of subatomic particles, and which recently was confirmed through the discovery of the predicted fundamental particle, by the ATLAS and CMS experiments at CERN's Large Hadron Collider

За вынаходніцтва эфектыўных блакітных святлодыёдаў, якое прывяло да з’яўлення яркіх і энергазберагальных белых крыніц святла

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the invention of efficient blue light-emitting diodes which has enabled bright and energy-saving white light sources

За адкрыццё нейтрынных асцыляцый, якія даказваюць наяўнасць масы нейтрына.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of neutrino oscillations, which shows that neutrinos have mass

За тэарэтычныя адкрыцці тапалагічных фазавых пераходаў і тапалагічных фаз рэчыва.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for theoretical discoveries of topological phase transitions and topological phases of matter

За назіранні за гравітацыйнымі хвалямі.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for decisive contributions to the LIGO detector and the observation of gravitational waves

За вынаходства аптычнага пінцэта і яго ужыванне ў біялагічных сістэмах.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the optical tweezers and their application to biological systems

За метад генерацыі высокаінтэнсіўных ультракароткіх аптычных імпульсаў.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for their method of generating high-intensity, ultra-short optical pulses

За тэарэтычныя даследаванні ў фізічнай касмалогіі.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for theoretical discoveries in physical cosmology

За адкрыццё экзапланеты на арбіце сонцападобнай зоркі.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of an exoplanet orbiting a solar-type star

За адкрыццё таго, што ўтварэнне чорных дзірак з патрэбай вынікае з агульнай тэорыі рэлятыўнасці.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery that black hole formation is a robust prediction of the general theory of relativity

За адкрыццё звышмасіўнага кампактнага аб’екта ў цэнтры нашай галактыкі.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of a supermassive compact object at the centre of our galaxy

За фізічнае мадэляванне клімату Зямлі, колькаснага вызначэння зменлівасці і надзейнага прагназавання глабальнага пацяплення.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the physical modelling of Earth’s climate, quantifying variability and reliably predicting global warming

За адкрыццё ўзаемадзеяння бязладзіцы і флуктуацый у фізічных сістэмах ад атамных да планетарных маштабаў.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the discovery of the interplay of disorder and fluctuations in physical systems from atomic to planetary scales

За эксперыменты з заблытанымі фатонамі, усталяванне парушэння няроўнасцей Бэла і наватарскай навукі аб квантавай інфармацыі.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for the physical modelling of Earth’s climate, quantifying variability and reliably predicting global warming

За эксперыментальныя метады, якія генеруюць атасекундныя імпульсы святла для вывучэння дынамікі электронаў у рэчыве.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for experimental methods that generate attosecond pulses of light for the study of electron dynamics in matter

За фундаментальныя адкрыцці і вынаходкі, якія дазваляюць праводзіць машыннае навучанне з выкарыстаннем штучных нейронных сетак.

Арыгінальны тэкст (англ.)  

for foundational discoveries and inventions that enable machine learning with artificial neural networks