Калінкавіцкі раён

Калінкавіцкі раён
Сцяг Герб
Краіна	Беларусь
Уваходзіць у	Гомельская вобласць
Адміністрацыйны цэнтр	Калінкавічы
Дата ўтварэння	17 ліпеня 1924
Кіраўнік	Сяргей Аляксандравіч Гвоздзь[d][1]
Афіцыйныя мовы	Родная мова: беларуская 70,89 %, руская 26,1 % Размаўляюць дома: беларуская 37,52 %, руская 55,34 %
Насельніцтва	▼53 947 чал. (1 студзеня 2025)[3]
Плошча	2 756,24[2] (4-е месца)
Вышыня над узроўнем мора	137 м[4]
Тэлефонны код	+375 2345
Інтэрнэт-дамен	.by і .бел
Афіцыйны сайт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Калі́нкавіцкі раён — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў складзе Гомельскай вобласці Беларусі. Мяжуе з Мазырскім, Петрыкаўскім, Акцябрскім, Светлагорскім, Рэчыцкім, Хойніцкім раёнамі. Адміністрацыйны цэнтр — горад Калінкавічы.

1971 — 86,4 тыс.^[5]

2008 — 65,4 тыс.

Заходняя частка раёна знаходзіцца ў Прыпяцкім Палессі, паўночная і ўсходняя — у Гомельскім Палессі. Паверхня раёна — нізінная раўніна на вышыні 120—135 м. Каля аграгарадка Юравічы — вышэйшы пункт раёна — 167.5 м. Карысныя выкапні — нафта, торф, пяскі. Сярэдняя тэмпература студзеня −6.2 °C, ліпеня 18,7 °C. За год выпадае 575 мм ападкаў. Па тэрыторыі раёна працякаюць рэкі Прыпяць з прытокамі, Трэмля, Іпа, Ненач, Закованка, Віць. Возера Пясчанка. Лясы займаюць 48 % тэрыторыі. Балоты — 2,4 %.

Калінкавіцкі раён утвораны 17 ліпеня 1924 года ў складзе Мазырскай акругі БССР. Цэнтр — мястэчка (з 3 ліпеня 1925 года горад) Калінкавічы. 20 жніўня 1924 года падзелены на 12 сельсаветаў: Антонаўскі, Даманавіцкі, Дудзіцкі, Зеляноцкі, Какуевіцкі, Калінкавіцкі, Капліцкі, Ліпаўскі, Малааўцюкоўскі, Сухавіцкі, Хаміцкі, Якімавіцкі. 21 жніўня 1925 года ўтвораны Гулевіцкі і Клінскі сельсаветы, скасаваны Хаміцкі сельсавет. 4 жніўня 1927 года да раёна далучаны Бабраняцкі, Баброўскі, Прудкоўскі, Слабадскі сельсаветы скасаванага Слабадскога раёна. Пасля скасавання акруговай сістэмы раён у складзе БССР. 27 верасня 1930 года Калінкавіцкі раён перайменаваны ў Мазырскі раён.

3 ліпеня 1939 года Калінкавіцкі раён утвораны зноў у складзе Палескай вобласці БССР, уключаў горад Калінкавічы і 12 сельсаветаў: Антонаўскі, Бярозаўскі, Вялікааўцюкоўскі, Гулевіцкі, Дудзіцкі, Калінкавіцкі, Клінскі, Крышыцкі, Малааўцюкоўскі, Юравіцкі, Якімавіцкі сельсаветы Мазырскага раёна і Сухавіцкі сельсавет Даманавіцкага раёна. З 8 студзеня 1954 года раён у складзе Гомельскай вобласці. 16 ліпеня 1954 года скасаваны Гулевіцкі сельсавет. 16 верасня 1959 года да раёна далучаны Зеляноцкі, Ліпаўскі, Нахаўскі, Чкалаўскі, Хобненскі сельсаветы і вёска Навінкі Васілевіцкага сельсавета скасаванага Васілевіцкага раёна, 20 студзеня 1960 года да раёна далучаны Даманавіцкі, Капліцкі, Крукавіцкі, Навасёлкаўскі, Хаміцкі сельсаветы і гарадскі пасёлак Азарычы скасаванага Даманавіцкага раёна, 24 сакавіка 1960 года — Савіцкі сельсавет Капаткевіцкага раёна. З 7 сакавіка 1963 года Калінкавічы горад абласнога падпарадкавання. 21 кастрычніка 1968 года ўтвораны Гарочыцкі і Казловіцкі сельсаветы, скасаваны Навасёлкаўскі і Хаміцкі сельсаветы. 28 чэрвеня 1973 года перайменаваны сельсаветы: Антонаўскі — у Гарбавіцкі, Калінкавіцкі — у Сіродскі. 1 кастрычніка 1973 года перайменаваны сельсаветы: Клінскі — у Міхнавіцкі, Крышыцкі — у Прудоцкі, Сухавіцкі — у Шыіцкі. На 1 студзеня 1974 года ў складзе раёна гарадскі пасёлак, 22 сельсаветы, 131 населены пункт^[6].

1 снежня 1998 года Калінкавіцкі раён і горад Калінкавічы аб'яднаны ў адну адміністрацыйна-тэрытарыяльную адзінку — Калінкавіцкі раён з адміністрацыйным цэнтрам горад Калінкавічы^[7].

28 снежня 2005 года Сіродскі сельсавет перайменаваны ў Сыродскі^[8]. 26 верасня 2006 года скасаваны Міхнавіцкі і Прудоцкі сельсаветы^[9], 1 снежня 2009 года — Хобненскі сельсавет^[10], 12 лістапада 2013 года — Бярозаўскі і Крукавіцкі сельсаветы^[11].

У склад раёна ўваходзяць гарадскі пасёлак Азарычы, 130 сельскіх населеных пунктаў, 18 сельсаветаў.

Прамысловасць раёна прадстаўлена прадпрыемствамі дрэваапрацоўчай, будаўнічых матэрыялаў, харчовай прамысловасці. У Калінкавічах вырабляюць жалезабетонныя вырабы, бытавую хімію, мэбля, прадукты харчавання. Сельская гаспадарка прадстаўлена мяса-малочнай жывёлагадоўляй, вытворчасцю збожжавых і кармавых культур.

Калінкавічы знаходзяцца за 122 км на паўднёвы захад ад Гомеля. Горад — вузел чыгунак на Гомель, Жлобін, Брэст, Оўруч (Украіна) і аўтамабільных дарог на Гомель, Парычы, Жыткавічы, Оўруч. Пасажырскі аўтобусны парк раёна налічвае 33 аўтобуса і 2 мікрааўтобуса, якія працуюць на 2-х гарадскіх і 21 прыгарадным маршрутах.

• П. Л. Бабак (1926, в. Беразнякі — 2004) — Герой Сацыялістычнай Працы.
• А. А. Белы (1922, в. Навінкі — 2011) — Герой Савецкага Саюза.
• М. С. Бялянка (1926, в. Юравічы — 1994) — беларускі савецкі трэнер (веславанне на байдарках).
• У. А. Барысенка (1912, в. Пеніца — 1993) — Герой Савецкага Саюза.
• Яўген Іванавіч Каршукоў — беларускі пісьменнік, перакладчык.
• Усевалад Ігнатавіч Краўчанка — беларускі пісьменнік.
• Сяржук Цімохаў (1960, в. Кротаў — 2012) — беларускі мастак^[12].

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
• Памяць: Калінкавіцкі раён Архівавана 3 сакавіка 2022.: Гіст.-дак.хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Рэд.-склад. Феранц В. Р.; Рэдкал.: Піліпец В. І.(старшыня каміс.) і інш.; Маст. Жакевіч Э. Э., Мінск : Ураджай, 1999.
• Административно-территориальное устройство БССР: справочник: в 2 т. / Главное архивное управление при Совете Министров БССР, Институт философии и права Академии наук БССР. — Минск: «Беларусь», 1985―1987.
• Административно-территориальное устройство Республики Беларусь (1981—2010 гг.): справочник. — Минск: БелНИИДАД, 2012. — 172 с.