Чардаклија

Чардаклија

Воздушен поглед на Чардаклија

Чардаклија во рамките на Македонија
Чардаклија
Местоположба на Чардаклија во Македонија
Чардаклија на карта

Карта

Координати 41°46′58″N 22°11′12″E / 41.78278°N 22.18667°E / 41.78278; 22.18667
Регион  Источен
Општина  Штип
Население 262 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 2000
Повик. бр. 032
Шифра на КО 30068
Надм. вис. 275 м
Чардаклија на општинската карта

Атарот на Чардаклија во рамките на општината
Чардаклија на Ризницата

Чардаклија — село во Општина Штип, во околината на градот Штип.

Географија и местоположба

Влезот во селото

Селото се наоѓа во северниот дел на Општина Штип, од десната страна на реката Брегалница, сместено на патот Штип-Кочани и недалеку од градот Штип, на оддалеченост од околу пет километри.[2] Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 275 метри. Од градот Штип, селото е оддалечено 6 километри.[2]

Низ селото поминува патот Штип-Кочани, кој сега е заменет со новиот експресен пат Штип-Кочани на А3.

Селото е поделено од самиот пат на Горно и Долно Маало. Горното Маало се наоѓа кон Штип, додека Долното Маало се наоѓа кон Кочани.

Историја

Подрачјето на Чардаклија било населено уште од доцноантичкото време, за што сведочат остатоците од населбата пронајдени на наоѓалиштето Бунарче, сместено во близина на селото.[3]

За време на српската окупација од 1912 до 1941 година селото силно настрадало.[4] Военочетничката акција за прочистување на теренот од „бугарски комити”, со мали прекини траела за цело време на првата српска окупација на Вардарска Македонија. Потерџиите со голема жестокост се нафрлувале особено ако на некого му се прикачело сомнението дека е јатак на комити на ВМРО или чувар на воени дезертери. За такви виновници четниците на Јован Бабунски ги прогласиле следните селани од Чардаклија: Христо Петров, Иван Милев, Орде Тиквешлиев и Мите Наков. Сите овие четворица биле ноќе одвлечени од четниците. Првите тројца исчезнале беследно и до денес не се знае каде се погубени. Додека за Мите Наков, не само современиците туку и на помладите поколенија им е познато дека е избоден и зариен во земјата во месноста „Маслинка”. Истовремено, лично од Јован Бабунски биле тепани браќата Кирил и Дано Рибарски.[4]

Во врска со овој настан еден современик забележал: „Јован Бабунски дојде со четниците во селото за да се пресмета со браќата на Гано Рибарски, писарот на Јован Брло. Неговите браќа Кирил и Дано беа фатени и изврзани од четниците и ги доведоа на гумната. Тука беа довлечени и Христо, Иван, Орде и Мите и жените Гена Иванова, Вида Смилева и Јана Наумова. Кога почнаа да го тепаат со вила Кирил Рибарски, брат му Дано почна да го пцуе постариот брат – комитата Гано Рибарски. Кога тоа нешто го слушна Бабунски, го ослободи Дано, додека Кирил беше толку тепан, така што дома го однесоа во вреќа. Но, здрав човек беше, живееше 105 години. Жените исто така ги тепаа многу, а четворицата мажи ги погубија“.[4]

Стопанство

Атарот на селото зазема површина од 8,9 километри квадратни. На него обработливото земјиште зафаќа површина од 425 хектари, претежно оризови ниви, на пасиштата отпаѓаат 391 хектар, а на шумите само 18 хектари.[2]

Селото, во основа, има полјоделска функција. Во селото работат услужни објекти.[2]

Население

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948199—    
1953304+52.8%
1961524+72.4%
1971576+9.9%
1981753+30.7%
ГодинаНас.±%
1991846+12.4%
1994873+3.2%
2002922+5.6%
2021262−71.6%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Чардаклија живееле 36 жители, сите Македонци.[5]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Чардаклија имало 56 жители, сите Македонци под врховенството на Бугарската егзархија.[6]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото Чардаклија имало 100 Македонци.[7]

Селото во 1961 година имало 524 жители, од кои 426 биле Македонци, а 15 жители Турци. Во 1994 година бројот се зголемил на 873 жители, од кои 789 биле Македонци, 49 Власи, 17 Турци и 10 жители Роми.[2]

Според пописот од 2002 година, во селото живееле 922 жители, од кои 878 Македонци, 8 Турци и 36 Власи.[8]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 262 жители, од кои 191 Македонец, 9 Турци, 8 Роми, 37 Власи и 17 лица без податоци.[9]

Намалувањето на бројот на жители помеѓу двата пописа се должи на изменувањето на атарската граница на селото и префрлувањето на населбата Балканска во рамки на градот Штип.

Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во Чардаклија:

Година Македонци Албанци Турци Роми Власи Срби Ост. б.п. Вкупно
1948 199
1953 298 0 0 0 6 0 0 304
1961 426 3 15 0 80 524
1971 485 11 12 5 1 62 576
1981 647 0 18 20 47 2 19 753
1991 732 0 13 11 67 1 22 846
1994 789 0 17 10 49 1 7 873
2002 878 0 8 0 36 0 0 922
2021 191 0 9 8 37 0 0 17 262

* Извор: Државен завод за статистика на Република Македонија (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години

Општествени установи

Поглед на училиштето

Самоуправа и политика

На крајот од XIX век, Чардаклија било село во Штипската Каза на Отоманското Царство.

Селото влегува во рамките на Општина Штип, една од ретките општини која не била променета при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Штип.

Во периодот 1955-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Штип.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Три Чешми, во која покрај селото Чардаклија се наоѓале селата Батиње, Врсаково, Доброшани, Долно Трогерци, Криви Дол, Сарчиево, Судиќ, Сушево, Тестемелци и Три Чешми. Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Долни Балван, во која влегувале селата Батање, Горни Балван, Горно Трогерци, Долни Балван, Долно Трогерци и Чардаклија.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 2290 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.[10]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 228 гласачи.[11] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 231 гласач.[12]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта[3]
  • Бунарче — населба од доцноантичко време; и
  • Манастирче — црква од ранохристијанско.[13] време и среден век;
Цркви

Личности

Родени во или по потекло од Чардаклија

Галерија

Поврзано

Наводи

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 284. Посетено на 22 март 2025.
  3. 3,0 3,1 Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 444. ISBN 9989-649-28-6.
  4. 4,0 4,1 4,2 Галев, М-р Димитар (1991). Белиот терор во Југоисточна Македонија 1912–1941 година; Книга прва. Штип: Друштво на наука и уметност. стр. 678.
  5. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 230.
  6. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 136-137.
  7. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  8. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 23 март 2025.
  9. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  10. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 29 декември 2019.
  11. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 29 декември 2019.
  12. „Резултати“. Државна изборна комисија. Посетено на 23 март 2025.
  13. Ранохристијанска црква откриена на археолошкото наоѓалиште Манастирче[мртва врска]

Надворешни врски

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya