Дервешани

Дервешани Οινούσσα
Поглед на селото
Дервешани
Местоположба во областа Дервешани Местоположба на Дервешани во општината Сер и областа Централна Македонија
Координати: 41°6′N 23°37′E / 41.100°N 23.617°E / 41.100; 23.617
Земја	Грција
Област	Централна Македонија
Округ	Серски
Општина	Сер
Општ. единица	Сер
Надм. вис.	&10000000000000130000000130 м
Население (2021)[1]
• Вкупно	497
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)

Дервешани, Дервешен или Дервештани (грчки: Οινούσσα, Инуса; до 1930 г. Δερβέσιανη, Дервесјани^[2]) — село во Серско, Егејска Македонија, денес во општината Сер на Серскиот округ, Грција. Населението брои 497 жители (2021). Сè до 1920-тите било населено исклучиво со Македонци.^[3]

Селото се наоѓа во јужното подножје на планината Сминица, во Серското Поле, околу 7 км источно од градот Сер, на надморска височина од 130 м.^[3]

Во јужната падина на рид на околу 2-3 км северно од селото е откриена мала римска населба.^[4] На половина километар северно од Дервешани, ридот Власелник има рановизантиска крепост, додека на соседниот рид Бегово е откриена праисториска населба.^[5]

На 1,5 км северно од Дервешани и североисточно од Геди Дермен, на јужната вертикална страна на ридот Власелник во дворот на црквата „Успение на Пресвета Богородица“ има средновековна фреска насликана на висина од 5,5 м на карпата. На неа е претставена Богородица со Младенецот. Јужно од селото се наоѓа средновековната црква „Св. Никола“, изградена во XIV век.^[6][7]

Селото се спомнува како Пресвена (Πρεβέσαινα) во 1346 година, Древесена (Δρεβέσαινα) во 1351 г. и Тревисина (Τρεβίσηνα) во 1357 г.^[5]

Во XIX век Дервешани било македонско село во Серската каза на Серскиот санџак. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. во Дервешан (Dérvechan) имало 12 домаќинства и 33 жители Роми и Черкези.^[8]

Според Стефан Верковиќ во 1889 г. во селото имало 8 македонски домаќинства.^[9][10]

Во 1891 година Георги Стрезов за селото напишал:

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г., во селото Дервешани имало 180 жители, сите Македонци.^[9][12]

За време на Првата балканска војна селото е окупирано од бугарска војска, а по Втората балканска војна во 1913 г. е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Таа година Дервешани броело 80 жители, но во 1920 г. тие се намалиле на 44 лица.^[3] Во 1930 г. селото е преименувано во Инуса (Οινούσσα).^[2] Никогаш не биле сместени бегалци, меѓутоа почнале да се доселуваат грчки семејства од Субашќој и Везник, така што станало мешана населба. Во 1960-тите се доселиле и семејства од планинското село Лески.^[3]

Населението произведува тутун, компир, жито и други земјоделски производи. Поради поволните услови за сточарење, внимание му се посветува и на сточарството.^[3]

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Во 1970 година, селото станало седиште на општина поради намалувањето на жители на соседното Лески.^[3] Општината Дервешани била приклучена во општината Сер во 1997 година, која била укината во 2011 година и станала дел од поголемата општина Сер.

Селото припаѓа на општинската единица Сер со седиште во истоимениот град, која припаѓа на поголемата општина Сер, во округот Сер. Воедно, селото е дел од општинскиот оддел Дервешани, во кој влегува и селото Лески.

Археолошки наоѓалишта

• Власелник — крепост од античко и средновековно време

Цркви

• Црква „Успение на Пресвета Богородица“
• Црква „Св. Никола“ — изградена во XIV век

Други

• Дервешанско училиште — прогласено за споменик на културата

1. ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
2. ↑ ^{2,0 2,1} „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 23 март 2024.
3. ↑ ^{3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5} Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 251.
4. ↑ Σαμσάρης, Δημήτρης Κ (1999). Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή (грчки). Θεσσαλονίκη. стр. 163–164. Занемарен непознатиот параметар |lang-hide= (help)
5. ↑ ^{5,0 5,1} „Κάστρο Οινούσσας“. Ελληνικά Κάστρα. Посетено на 23 март 2024.
6. ↑ „060 – ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΟΙΝΟΥΣΑΣ – ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ“ (грчки). 2021-08-03. Посетено на 2024-03-23.
7. ↑ Σαμσάρης, Πέτρος Κ. „Βυζαντινά μνημεία των περιχώρων των Σερρών“. Βιβλιοθήκη Σερρών. Архивирано од изворникот на 12 мај 2014. Посетено на 23 март 2024.
8. ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 124–125. ISBN 954-8187-21-3.
9. ↑ ^{9,0 9,1} Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
10. ↑ Верковичъ, Стефанъ (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи (PDF). С. Петербургъ: Военная Типографія (въ зданіи Главнаго Штаба). стр. 228–229.
11. ↑ Стрезов, Г. Два санджака от Източна Македония. Периодично списание на Българското книжовно дружество в Средец, кн.XXXVII-XXXVIII, 1891, стр. 837.
12. ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 177. ISBN 954430424X.