Раслаўлеў (раман)

«Расла́ўлеў» — няскончаны гістарычны раман Аляксандра Сяргеевіча Пушкіна. Урывак з рамана публікаваўся ў 1836 годзе пад назвай «Урывак з нявыдадзеных нататак дамы (1811 год)»^[1].

Раман палемічна скіраваны супраць патрыятычнага сачынення М. М. Загоскіна «Раслаўлеў, або Рускія ў 1812 годзе» (1831)^[1].

Пасля прачытання рамана Загоскіна раздражнёны Пушкін (які два з лішкам гады таму падтрымаў «Юрыя Міласлаўскага» Загоскіна) неадкладна вырашыў «перапісаць» яго.

Характэрна, што ў цэнтры аповеду аказваецца жаночы вобраз; вядзецца аповед ад асобы сяброўкі той маскоўскай княжны, якую Загоскін нібыта вывеў пад імем Паліны^[1].

Пушкін, ведучы свой аповед ад асобы гэтай сяброўкі, матывуе напісанне твора на тэму, ужо выкарыстаную Загоскіным, наступным чынам: «Чытаючы «Раслаўлева», са здзіўленнем убачыла я, што завязка яго заснавана на сапраўдным здарэнні, надзвычай для мяне вядомым. Некалі я была сябрам няшчаснай жанчыны, выбранай сп. Загоскіным у гераіні яго аповесці. Ён зноў звярнуў увагу публікі на здарэнне забытае, разбудзіў пачуцці абурэння, усыпленыя часам, і парушыў спакой магілы. Я буду абаронніцаю ценю...»^[2]

Межы літаратуры як бы рассоўваюцца; Пушкін звяртаецца да смелага прыёму: раманнымі сродкамі «ўзнавіць» карціну рэальнасці; выдуманай гераіні Загоскіна ён проціпастаўляе яе «выдуманага» прататыпа^[1].