Баль у часе чумы (п’еса)

«Баль у ча́се чумы́» — чацвёртая з «маленькіх трагедый» Аляксандра Сяргеевіча Пушкіна, створаных у болдзінскую восень.

Гэтая маленькая п'еса, якая складаецца з адной сцэны^[1], з'яўляецца перакладам фрагменту з п'есы шатландскага паэта Джона Уілсана «Чумны горад» (англ.: The City of the Plague), прысвечанай лонданскай чуме 1665 года. У 1830 годзе Пушкіна ў Болдзіне заспела першая ў гісторыі Расіі эпідэмія халеры (у лістах ён называў яе чумой), якая і прыцягнула ўвагу паэта да гэтай тэмы^[2]. Пушкін скончыў працу над п'есай 6 лістапада 1830 года^[3]. Упершыню трагедыя была апублікавана ў 1832 годзе ў альманаху «Альциона»^[4]. Разам з іншымі п'есамі («Скупы рыцар», «Моцарт і Сальеры», «Каменны госць») «Баль у часе чумы» ўвайшоў у зборнік «Маленькія трагедыі».

Пушкін шмат займаўся перакладам класікі і пісаў фантазіі на тэму папулярных твораў, але «Баль у часе чумы» з'яўляецца адзіным свайго роду ўзорам перакладчыцкага мастацтва Пушкіна^[5]. Паэт здолеў з невялікага ўрыўку трохактнай п'есы Уілсана стварыць асобны твор, які мае неверагодную духоўную сілу, мастацкае адзінства, скончанасць і высокую мастацкую вартасць. Ён стварыў яскравы, але трагічны вобраз. Дзякуючы майстэрству Пушкіна «Баль у часе чумы» жыве асобна ад п'есы Уілсана^[6].

Сам выраз «баль у часе чумы» стаў фразеалагізмам, які абазначае гультайства, бестурботнасць і весялосць падчас усеагульнага бедства.

• У 1979 годзе ў СССР быў зняты фільм «Маленькія трагедыі», у якім знайшоў месца і «Баль у часе чумы». Галоўныя ролі выканалі Аляксандр Трафімаў (Старшыня) і Іван Лапікаў (святар).