Гета ў Сіняўцы

Гета ў Сіняўцы (лета 1941 — жнівень 1943) — яўрэйскае гета, месца прымусовага перасялення яўрэяў вёскі Сіняўка Клецкага раёна і бліжэйшых населеных пунктаў падчас Халакосту.

У вёсцы Сіняўка перад вайной жылі 700 яўрэяў, з якіх 105 былі школьнага ўзросту. Да пачатку вайны ў Сіняўцы знаходзіліся і шматлікія яўрэі-бежанцы з Польшчы^[1].

Неўзабаве пасля акупацыі мястэчка, летам 1941 года, немцы, рэалізуючы нацысцкую праграму знішчэння яўрэяў, арганізавалі ў мястэчку гета і стварылі юдэнрат^[2][3].

Гета займала квартал, дзе да вайны жылі большасць габрэяў мястэчка— уздоўж Пінскага тракту да перасячэння з шашы Брэст— Масква. Сіняўскае гета было абгароджана калючым дротам, і яго перыметр патрулявалі паліцаі^[1].

Каля 300 сіняўскіх яўрэяў былі забітыя ў чэрвені 1942 года. Падчас гэтай акцыі габрэям загадалі выйсці з дамоў. Тых, хто хаваўся, знаходзілі і заганялі да астатніх. На шашы паставілі два кулямёты, і пад іх прыцэлам немцы з мясцовымі і літоўскімі калабарантамі гналі калону асуджаных людзей па Пінскім тракце ўніз, за масток, да месца расстрэлу. Там людзей пасадзілі на зямлю, па 10 чалавек прымушалі распранацца і гналі да расстрэльнай ямы. Гэтую яму загадзя прымусілі выкапаць саміх габрэяў, схлусіўшы ім, што гэта будзе бамбасховішча^[4][3].

Апошніх вязняў забілі ў жніўні 1943 года на ўскраіне вёскі Нарэшавічы^[5][6].

Усяго ў мястэчку Сіняўка былі забітыя 920 габрэяў^[7].

На месцы расстрэлу апошніх яўрэяў Сіняўкі каля вёскі Нарэшавічы ўсталяваны помнік ахвярам Халакосту^[5].

• А. М. Жукоўскi, А. Л. Петрашкевiч i iнш. (рэдкал.); М. С. Кусянкоў. (уклад.). «Памяць. Клецкi раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі.. — Минск: «Мастацкая лiтаратура», 1999. — 622 с. — ISBN 985-02-0486-9.
• Адамушко В. И., Бирюкова О. В., Крюк В. П., Кудрякова Г. А. Справочник о местах принудительного содержания гражданского населения на оккупированной территории Беларуси 1941—1944. — Мн.: Национальный архив Республики Беларусь, Государственный комитет по архивам и делопроизводству Республики Беларусь, 2001. — 158 с. — 2000 экз. — ISBN 985-6372-19-4.
• Свидетельствуют палачи. Уничтожение евреев на оккупированной территории Беларуси в 1941—1944 гг. / Составители В. И. Адамушко, И. П. Герасимова, В. Д. Селеменев. — 2-е издание. — Мн.: НАРБ, 2010. — 199 с. — ISBN 978-985-6372-67-7.