Халакост у Бярозаўскім раёне

За час акупацыі практычна ўсе яўрэі Бярозаўскага раёна былі забітыя^[1].

Самыя масавыя забойствы яўрэяў адбываліся:

• на Броннай гары — да лістапада 1942 года былі забітыя больш за 50 000 чалавек, у пераважнай большасці яўрэі^[2];
• у Бярозаўскім гета — больш за 8000 яўрэяў;
• каля вёскі Смалярка (Сакалоўскі сельсавет) — больш за 3000 яўрэяў^[3].

Немцы, рэалізуючы гітлераўскую праграму знішчэння яўрэяў, стварылі на тэрыторыі раёна 3 гета. У двух гета ў горадзе Бяроза (ліпень 1941 — 15 кастрычніка 1942) былі забітыя на месцы або вывезены і забітыя ў іншых месцах больш за 8000 яўрэяў. У гета ў вёсцы Малеч (лета 1941 — кастрычнік 1941) утрымліваліся 750 яўрэяў, якіх перагналі і забілі ў гета ў Бярозе.

У Бярозаўскім раёне 3 чалавекі былі ўдастоены ганаровага звання «Праведнік народаў свету» ад ізраільскага мемарыяльнага інстытута «Яд ва-Шэм» «у знак глыбокай удзячнасці за дапамогу, аказаную яўрэйскаму народу ў гады Другой сусветнай вайны»: Сянкевічы Пётр, Марыя і Яўген — за выратаванне Эпельбаума Адама ў вёсцы Ясевічы^[4].

Помнікі ахвярам усталяваны на Бронзавай гары^[5] і ў Смалярцы^[6].

• И.П. Шамякин (гл. ред.), Г.К. Киселев, П.Л. Лебедев и др. (редкол.). «Память. Историко-документальная хроника Берёзовского района». — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия», 1987. — 440 с.