Халакост у Кармянскім раёне

За час акупацыі практычна ўсе яўрэі Кармянскага раёна былі забітыя, а нешматлікія ацалелыя ў большасці ваявалі пасля ў партызанскіх атрадах.

Яўрэяў у раёне забівалі ў Карме^[1][2][3], вёсках Косельскі Прудок^[4], Кляпін^[5], Баравая Буда^[6] і многіх іншых месцах.

Рэалізуючы нацысцкую праграму знішчэння яўрэяў, немцы стварылі на тэрыторыі раёна гета ў Карме. Тут са жніўня па 8 лістапада 1941 года былі забітыя не менш за 700 чалавек^[1][7].

У Кармянскім раёне 2 чалавекі былі ўдастоены ганаровага звання «Праведнік народаў свету» ад ізраільскага мемарыяльнага інстытута «Яд ва-Шэм» «у знак глыбокай удзячнасці за дапамогу, аказаную яўрэйскаму народу ў гады Другой сусветнай вайны». Гэта Лялькоў Кандрат і яго дачка Сітнікава (Лялькова) Вольга, якія выратавалі Рысіну (Кільчэўскую) Дзіну і яе дзяцей у вёсцы Задуб’е^[8].

Помнік забітым яўрэям раёна ўсталяваны ў Карме на месцы расстрэлу^[9][10]. У 2017 годзе ў пасёлку быў усталяваны яшчэ адзін помнік забітым прадстаўнікам народа^[11].

• М. Я. Дзяткоў, Я. В. Малашэвіч, В. Я. Мацвеенка i iнш. (рэдкал.). «Памяць. Кармянскі раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі.. — Мн.: «Беларусь», 2003. — 461 с. — ISBN 985-01-0455-4.
• Свидетельствуют палачи. Уничтожение евреев на оккупированной территории Беларуси в 1941—1944 гг. / Составители В. И. Адамушко, И. П. Герасимова, В. Д. Селеменев. — 2-е издание. — Мн.: НАРБ, 2010. — 199 с. — ISBN 978-985-6372-67-7.
• Адамушко В. И., Бирюкова О. В., Крюк В. П., Кудрякова Г. А. Справочник о местах принудительного содержания гражданского населения на оккупированной территории Беларуси 1941—1944. — Мн.: Национальный архив Республики Беларусь, Государственный комитет по архивам и делопроизводству Республики Беларусь, 2001. — 158 с. — 2000 экз. — ISBN 985-6372-19-4.