Бешанковіцкае гета (лета 1941 — 11 лютага 1942) — яўрэйскае гета, месца прымусовага перасялення яўрэяў пасёлка Бешанковічы і бліжэйшых населеных пунктаў падчас Халакосту.
Гісторыя
У пасёлку Бешанковічы ў 1939 годзе жылі 1119 яўрэяў (26,3% жыхароў)[1]. Паселішча было захоплена нямецкімі войскамі 6 ліпеня 1941 года. Акупацыя горада доўжылася амаль да 25 (26[2][3]) чэрвеня 1944 года[4].
Увосень 1941 года, прыкладна ў лістападзе, немцы, рэалізуючы нацысцкую праграму знішчэння яўрэяў, сагналі яўрэяў Бешанковічаў у гета[5].
Вязняў прымусілі жыць па 5-6 сем’яў у доме. У асноўным гэтыя дамы знаходзіліся па Лепельскім бальшаку (цяпер вуліца Свабоды), па вуліцах Лепельскай і Чашніцкай[5].
11 лютага 1942 года ўсіх габрэяў (больш чым 800 чалавек, у асноўным — старыя, жанчыны і дзеці) немцы выгналі на вуліцу і сагналі на плошчу да царквы, а потым прывялі на ўзлесак лесу прыкладна за адзін кіламетр, недалёка ад дарогі Бешанковічы—Шуміліна, дзе і расстралялі[6][7][8][9].
Памяць
Пасля вайны яўрэі пачалі збор сродкаў на ўстаноўку помніка ахвярам генацыду яўрэяў у Бешанковічах. Грошы дасылалі дзеці і сваякі загінулых з розных гарадоў Савецкага Саюза. І помнік, і агароджа былі прывезены з Ленінграда, і ў 1958 годзе помнік быў усталяваны на брацкай магіле на месцы расстрэлу[10][11][1].
↑И.П Шамякин (гл. ред.), Г. К. Киселёв, Е. В. Малашевич и др. "Память. Историко-документальная хроника Шумилинского района. — Минск, издательство «Белорусская советская энциклопедия», 1985
↑Национальный архив Республики Беларусь (НАРБ). — фонд 1363, опись 1, дело 1077, листы 8-13, 15-18, 20-24, 29-31, 34-37, 51-52 — протоколы допросов свидетелей расстрела евреев в м. Бешенковичи, февраль 1948 года;
I.П. Шамякін (галоўны рэдактар), Г.К. Кісялёў, Я.В. Малашэвіч i iнш. (рэдкал.). «Памяць. Бешанковіцкi раён». — Минск: «Беларуская савецкая энцыклапедыя», 1991. — 423 с. — ISBN 5-85700-053-X.
Холокост на территории СССР. Энциклопедия / Гл. ред. И. А. Альтман. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: РОССПЭН, 2011. — 1143 с. — ISBN 978-5-8243-1463-2.
Свидетельствуют палачи. Уничтожение евреев на оккупированной территории Беларуси в 1941—1944 гг. / Составители В. И. Адамушко, И. П. Герасимова, В. Д. Селеменев. — 2-е издание. — Мн.: НАРБ, 2010. — 199 с. — ISBN 978-985-6372-67-7.
