Халакост у Капыльскім раёне

За час акупацыі практычна ўсе яўрэі Капыльскага раёна былі забітыя, а нешматлікія ацалелыя ў большасці ваявалі пасля ў партызанскіх атрадах^[1][2][3].

Яўрэяў у раёне забівалі ў Капылі^[4], у вёсках Вялікая Раёўка (больш за 100 габрэяў)^[5], Вялікія Прусы^[6], Пясочнае (вясной 1942 года 100 яўрэяў забітыя ў Капыльскім гета)^[7], Бабоўня^[8] (25 габрэяў^[9]), Славінка^[10], Камсамольская (Пукава)^[11][12], Душава^[13], Семежава^[14], Лугавая (Свінка)^[14], Цімкавічы^[15], у вёсках Грозаўскага сельсавета^[16] і ў іншых месцах^[2].

Рэалізуючы нацысцкую праграму знішчэння яўрэяў, немцы стварылі на тэрыторыі раёна 5 гета:

• У гета горада Капыль (канец чэрвеня 1941 — 22 ліпеня 1942) былі закатаваныя і забітыя 3500 габрэяў^[17].
• У гета пасёлка Грозава (лета 1941 — лістапад 1941) вязні пераведзены ў гета ў Канюхах і забітыя (усяго каля 600 габрэяў).
• У гета вёскі Вялікія Прусы (да ліпеня 1943) забіта невядомая колькасць чалавек.
• У гета вёскі Канюхі (да 18 снежня 1941) забіта 433 чалавекі^{[18][2][19][20][21]}.
• У гета вёскі Цімкавічы (да 25 чэрвеня 1942^[2]) забіта больш за 1000 чалавек^[15].

У Капыльскім раёне 3 чалавекі былі ўдастоены ганаровага звання «Праведнік народаў свету» ад ізраільскага мемарыяльнага інстытута «Яд ва-Шэм» «знак глыбокай удзячнасці за дапамогу, аказаную яўрэйскаму народу ў гады Другой сусветнай вайны»: Трафім Курловіч^[22], Эмілія Сцяпура і Алена Горская (Сцяпура)^[23].

Два помнікі забітым яўрэям устаноўлены ў Капылі^[2][24], па аднаму ў Грозаве^[2], Цімкавічах^[2][25], Камсамольскай^[12], Душаве^[26].

• Ф К. Абрамчык, I. Л. Дзмiтрыенка, Л. I. Пятрова i iнш. (рэдкал.); А. А. Марцiновiч. (уклад.). «Памяць. Капыльскi раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі.. — Минск: «Беларуская навука», 2001. — 638 с. — ISBN 985-08-0113-1.
• Холокост на территории СССР. Энциклопедия / Гл. ред. И. А. Альтман. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: РОССПЭН, 2011. — 1143 с. — ISBN 978-5-8243-1463-2.
• Адамушко В. И., Бирюкова О. В., Крюк В. П., Кудрякова Г. А. Справочник о местах принудительного содержания гражданского населения на оккупированной территории Беларуси 1941—1944. — Мн.: Национальный архив Республики Беларусь, Государственный комитет по архивам и делопроизводству Республики Беларусь, 2001. — 158 с. — 2000 экз. — ISBN 985-6372-19-4.