Грачани

Грачани
Сокак во Грачани
Грачани Местоположба на Грачани во Македонија Грачани на карта
Координати 42°05′18″N 21°17′37″E / 42.08833°N 21.29361°E / 42.08833; 21.29361
Регион	Скопски
Општина	Ѓорче Петров
Население	0 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1060
Повик. бр.	20
Шифра на КО	25060
Надм. вис.	580 м
Грачани на општинската карта Атарот на Грачани во рамките на општината
Грачани на Ризницата

Грачани — село во Општина Ѓорче Петров, во околината на градот Скопје. Денес нема жители.^[2]

Селото се наоѓа во северниот дел на Скопската Котлина, помеѓу долините на реките Вардар и Лепенец. Атарот на север се граничи со Општина Качаник во Косово.^[3] Ова е ридско село, на надморска височина од 580 м.

Во XIX век, селото е дел од нахијата Кара Даг во Скопската каза во Отоманското Царство. Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било муслиманско, со 15 муслимански домаќинства. На овој попис биле забележани 58 мажи муслимани, со 3 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 122 жители.^[4]

На етничката карта од 1927 г. Леонард Шулце Јена го покажува Грачане (Gračane) како албанско село.^[5]

На етничката карта на Северозападна Македонија во 1929 г. Афанасиј Селишчев го означил Грачане како албанско село.^[6]

Селото има полјоделско-шумарска функција. Атарот зафаќа површина од 9,2 км². Според податоци од 1990-тите, највеќе простор зафаќат шумите (441 ха), потоа пасиштата (269 ха), а на обработливо земјиште отпаѓаат 174,1 ха.^[3]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 300 Албанци.^[7]

Селото доживеало пораст на населението во повоениот период. Забележан е релативно благ пад на бројноста во текот на 1970-тите, со 358 жители во 1981 г. На пописот од 1991 г. во Грачани не е заведен ниеден жител, што се должи на фактот што тоа било меѓу селата кои целосно го бојкотирале пописот.^[8] Ова не ја изменило стварноста дека селото речиси се испразнило, бидејќи на пописот три години подоцна е забележан само 21 жител, а во текот на следните години било сосема е напуштено. Според пописот од 2002 година, Грачани немало ниеден жител. Истото било потврдено и на пописот од 2021 година.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

• Грачанска џамија

• Грачани на Ризницата

п р у Населени места во Општина Ѓорче Петров Урбани Даме Груев Дексион Ѓорче Петров Мирче Ацев Оризари Хром Рурални Волково Грачани Кисела Јабука Кучково Никиштане Ново Село Орман Пржина Стопански Двор